-
1 созидать
-
2 творить
yaratmak* * *несов.; сов. - сотвори́ть1) ( создавать) yaratmak, yapmak2) (делать, совершать) yapmak; yaratmakсотвори́ть чу́до — mucize yaratmak
твори́ть чудеса́ — harikalar yaratmak
чего́ он то́лько не твори́т! — neler yapmıyor ki!
твори́ть беззако́ния — kanunsuzluklar yapmak
-
3 создавать
несов.; сов. - созда́ть1) врз yaratmak; yapmak; meydana / ortaya çıkarmakсоздава́ть материа́льные це́нности — maddi değerler yaratmak
созда́ть атмосфе́ру дове́рия — güven ortamı yaratmak
она со́здана для сце́ны / для теа́тра — aktris olmak için yaratılmıştır
челове́ка со́здал труд — insanı insan yapan emektir
созда́ть угро́зу воро́там — спорт. kale için tehlike yaratmak
2) kurmakсозда́ть семью́ — aile kurmak
со́здана коми́ссия — bir komisyon kuruldu
при заво́де со́здана библиоте́ка — fabrikanın bir kitaplığı oluşturuldu
3) hazırlamak, sağlamak, oluşturmakсоздава́ть необходи́мые усло́вия для... — için gerekli koşulları hazırlamak / yaratmak / oluşturmak
со́зданы благоприя́тные усло́вия для... —... için elverişli koşullar sağlandı / yaratıldı
4) ortaya getirmek; neden olmak (являться причиной, вызывать)э́то со́здало но́вую обстано́вку / ситуа́цию — bu, yeni bir durum getirdi ortaya
-
4 порождать
несов.; сов. - породи́ть( вызвать к жизни) doğurmak, yaratmak, neden olmakпорожда́ть тру́дности — güçlükler yaratmak
породи́ть па́нику — panik yaratmak
породи́ть чу́вство бесси́лия — güçsüzlük duygusu doğurmak
-
5 вызывать
çağırmak; derse kaldırmak; sevk etmek; neden olmak* * *несов.; сов. - вы́зватьвызыва́ть кого-л. к доске́ — tahtaya kaldırmak
вызыва́ть мили́цию — polis çağırmak
вызыва́ть по телефо́ну — telefondan aramak
вызыва́ть кого-л. на соревнова́ние — yarışmaya çağırmak / davet etmek
вы́звать кого-л. (по)боро́ться — güreşe çağırmak
2) ( побуждать) sevketmek, itmekвы́звать кого-л. на открове́нность — samimi konuşmaya sevketmek
3) ( быть причиной) neden olmak; yol açmak, uğratmak (приводить к чему-л.), uyandırmak ( пробуждать), doğurmak ( порождать)вызыва́ть аппети́т — iştah açmak
вызыва́ть аллерги́ю — alerji yapmak
вызыва́ть головну́ю боль — baş ağrısı yapmak
вызыва́ть восто́рг — hayranlık uyandırmak
вызыва́ть насме́шки — alaylara yol açmak
вызыва́ть интере́с — ilgi toplamak; ilgi uyandırmak
вызыва́ть па́нику — panik yaratmak, paniğe kaptırmak
вы́звать серьёзные после́дствия — ciddi sonuçlar doğurmak
с тем, что́бы вы́звать вражду́ и не́нависть ме́жду... —... arasında kin ve adaveti tahrik etmek için
вызыва́ть широ́кие о́тклики — geniş yankılar uyandırmak
вызыва́ть разочарова́ние у кого-л. — birinde düş kırıklığı yaratmak, birini hayal kırıklığına uğratmak
вызыва́ть беспоря́дки — ( спровоцировать) karışıklıklar çıkarmak; ( явиться причиной) karışıklıklara neden olmak / yol açmak
вызыва́ть беспоко́йство у кого-л. — birine huzursuzluk vermek
вызыва́ть чу́вство благода́рности — şükran duygusu uyandırmak
причи́на вызыва́ет сле́дствие — neden sonucu meydana getirir
э́то утвержде́ние вызыва́ет лишь улы́бку — bu iddia sadece tebessüme değer
факт, не вызыва́ющий сомне́ний — kuşku götürmez bir olay
-
6 атмосфера
atmosfer; hava,ortam* * *1) (Земли, планет) atmosfer, havaküre2) перен. hava, ortam, atmosferв атмосфе́ре дру́жбы — dostluk havası içinde
созда́ть атмосфе́ру дове́рия — güven ortamı yaratmak
3) физ., тех. atmosferдавле́ние в три атмосфе́ры — üç atmosferlik basınç
-
7 богатырский
в соч.богаты́рского телосложе́ния — pehlivan / atlet yapılı
соверши́ть богаты́рский по́двиг — bir destan yaratmak
-
8 голевой
спорт.созда́ть голеву́ю ситуа́цию — спорт. gol durumu yaratmak
кома́нда не суме́ла испо́льзовать голевы́е моме́нты — takım gol fırsatlarını kullanamadı
-
9 ликование
büyük sevinç* * *сbüyük sevinç; bayram etmeвы́звать ликова́ние в ряда́х кого-л. — saflarında büyük bir sevinç yaratmak
-
10 международный
uluslararası* * *uluslararası; milletler arası; enternasyonal; dünya °междунаро́дное пра́во — devletler hukuku
междунаро́дные ре́ки — uluslararası ırmaklar
междунаро́дное обще́ственное мне́ние — dünya kamuoyu
Междунаро́дная я́рмарка в Изми́ре — Uluslararası İzmir Fuarı
вну́тренние и междунаро́дные усло́вия — iç ve dış koşullar
междунаро́дный мир и безопа́сность — dünya barışı ve güvenliği
междунаро́дное письмо́ — yurtdışı mektup
междунаро́дная встре́ча — спорт. milli maç
вы́звать междунаро́дную реа́кцию — dünya çapında bir tepki yaratmak
-
11 нашуметь
-
12 недовольство
сhoşnutsuzluk; memnuniyetsizlikвы́звать / породи́ть недово́льство — hoşnutsuzluk yaratmak
-
13 обратный
врзобра́тный рейс — avdet seferi
на обра́тном пути́ — dönerken, dönüşte
в обра́тном направле́нии — ters yönde
обра́тная сторона́ — ters (taraf); arka
обра́тная сторона́ ладо́ни — elin tersi
обра́тная пропорциона́льность — мат. ters orantı
обра́тный смысл — ters / karşıt anlam
вы́звать обра́тную реа́кцию — ters tepki yaratmak
утвержда́ть обра́тное — aksini / tersini iddia etmek
••обра́тный а́дрес — gönderenin adresi
обра́тный биле́т — gidiş dönüş bileti
обра́тная си́ла зако́на — yasanın önceye geçerliği
-
14 оживление
с1) diriltmeоживле́ние подо́пытного живо́тного — denek hayvanını diriltme
2) врз canlılık; canlanmaвнести́ оживле́ние в игру́ — oyunu canlandırmak; oyuna canlılık kazandırmak
оживле́ние в эконо́мике — ekonomideki canlılık; ekonominin canlanması
созда́ть иску́сственное оживле́ние на ры́нке — piyasada yapay bir canlılık yaratmak
сейча́с в порту́ большо́е оживле́ние — bu günlerde liman pek hareketli
часы́ наибо́льшего оживле́ния на вы́ставке — serginin en civcivli / hareketli saatleri
-
15 паника
жpanik (-ği)они́ в па́нике — onlar panik içindedir
впасть в па́нику — paniğe kapılmak
вы́звать па́нику среди́ населе́ния — halkta panik yaratmak
-
16 предпосылка
-
17 представлять
несов.; сов. - предста́вить1) (подавать куда-л.) sunmakпредста́вить докуме́нт на по́дпись — belgeyi imzaya sunmak
предста́вить в прави́тельство прое́кт — hükumete bir proje sunmak
ка́ждый уча́стник мо́жет предста́вить на ко́нкурс не бо́лее двух произведе́ний — her yarışmacı en fazla iki yapıtla yarışmaya katılabilir
2) ( предъявлять) göstermekпредста́вить удостовере́ние ли́чности — kimlik belgesini göstermek
предста́вить доказа́тельства — deliller göstermek
3) ( знакомить) takdim etmek, tanıtmak4) тк. несов. (быть, являться кем-чем-л.) olmakпредставля́ть собо́й гла́вную опа́сность — asıl tehlike olmak / teşkil etmek
что он собо́й представля́ет? — nasıl bir adamdır?
5) тк. несов. ( быть представителем) temsil etmek; temsilciliğini yapmak6) тк. несов. (выражать, защищать чьи-л. интересы) temsil etmekпредставля́ть интере́сы трудя́щихся — emekçilerin çıkarlarını savunmak
7) ( на сцене) göstermek, oynamak8) ( изображать) göstermek; taklidini yapmak ( копировать)он всё предста́вил в ро́зовом све́те — herşeyi toz pembe gösterdi
в кни́ге широко́ предста́влена его́ литерату́рная де́ятельность — kitapta onun edebi faaliyetleri geniş yer tutmaktadır
9) ( мысленно воспроизводить) göz önüne getirmek, tasavvur etmek; tahayyül etmek; düşünmekино́й жи́зни он себе́ не представля́л — başka türlü bir yaşantıyı tahayyül edemiyordu
предста́вьте себе́ моё положе́ние — benim durumumu gözünüzün önüne getirin
предста́вим себе́ большо́й заво́д — büyük bir fabrika düşünelim
ты не представля́ешь себе́, как я уста́л — ne kadar yorulduğumu tahmin edemezsin / bilemezsin
я представля́л себя́ среди́ моряко́в — kendimi gemiciler arasında tasarlardım
10) (доставлять, причинять) yaratmakэ́то не предста́вит для нас затрудне́ний — bu bizim için bir güçlük yaratmaz
••представля́ю! — tahmin ederim!
-
18 пробуждать
несов.; сов. - пробуди́ть, врзпробужда́ть в ком-л. любо́вь к природе — birinde doğa sevgisi uyandırmak
пробуди́ть к жи́зни но́вые пробле́мы — yeni sorunlar yaratmak
-
19 производить
несов.; сов. - произвести́1) (делать, совершить) yapmakпроизводи́ть ремо́нт — onarım yapmak
производи́ть киносъёмку — filim çevirmek
производи́ть раско́пки — kazı(lar) yapmak
в го́роде произведены́ аресты — şehirde tevkifat yapıldı
2) (изготовлять, вырабатывать) üretmekпроизводи́ть нефть — petrol üretmek
стра́ны, производя́щие хло́пок — pamuk üreten / üreticisi ülkeler
промы́шленность, производя́щая сре́дства произво́дства — üretim araçları endüstrisi
производи́ть тра́кторы — traktör üretmek / yapmak / çıkarmak
3) (вызывать, делать) yapmak, uyandırmak, yaratmakпроизводи́ть впечатле́ние на кого-л. — birine izlenim bırakmak
произвести́ сенса́цию — sansasyon uyandırmak
4) ( присваивать звание) terfi ettirmek, yapmakпроизвести́ кого-л. в офице́ры — subaylığa terfi ettirmek, subay yapmak
••произвести́ на свет — dünyaya getirmek
-
20 рабочий
işçi,eleman* * *I мфабри́чный рабо́чий — fabrika işçisi
IIсельскохозя́йственный рабо́чий — tarım işçisi
1) işçi °рабо́чий класс — işçi sınıfı
междунаро́дное рабо́чее движе́ние — uluslararası işçi hareketi
рабо́чая молодёжь — işçi gençlik / gençler, genç işçiler
рабо́чая честь — emekçilik onuru
рабо́чий депута́т — işçi milletvekili
дохо́д рабо́чих семе́й — işçi ailelerinin gelirleri
2) ( производящий полезную работу) işçiрабо́чий скот — yük ve çekim hayvanları
рабо́чая ло́шадь — beygir
рабо́чая пчела́ — işçi arı
3) ( предназначенный для работы) çalışma °, iş °рабо́чий стол — çalışma masası
рабо́чий кабине́т — çalışma odası
рабо́чая оде́жда — iş elbisesi
в рабо́чее вре́мя — mesai saatlerinde
создава́ть но́вые рабо́чие места́ — yeni işyerleri yaratmak
э́то ведёт к поте́ре рабо́чего вре́мени — bu, iş saati kaybına yolaçar
поте́ряно сто рабо́чих дней — yüz işgünü kaybedildi
ско́лько рабо́чих дней в ма́рте? — Mart ayında kaç çalışma / iş günü var?
когда́ у вас начина́ется рабо́чий день? — saat kaçta işbaşı yaparsınız?
4) тех. iş °, işletmeрабо́чий ее давле́ние (воды, пара) — işletme basıncı
••рабо́чая си́ла эк. — işgücü
при изоби́лии рабо́чих рук — kol bolluğu içinde
- 1
- 2
См. также в других словарях:
yaratmak — yaratmak, oranlamak, oranlayıp yapmak, kendinden uydurmak I, 330; II, 315 … Divan-i Luqat-i it-Türk Dizini
yaratmak — i, din b. 1) Allah, olmayan bir şeyi var etmek Allah, mutlaka dünyayı kullarına sevdirmek için baharı yaratmış olacaktı! Ö. Seyfettin 2) nsz, mec. Zekâ, düşünce ve hayal gücünden yararlanarak o zamana kadar görülmeyen yeni bir şey ortaya koymak,… … Çağatay Osmanlı Sözlük
ortam yaratmak — imkân sağlamak Devlet ... elverişli ekonomik bir ortam yaratmak için gerekli tedbirleri alır. Anayasa … Çağatay Osmanlı Sözlük
sansasyon yaratmak — büyük bir ilgi ve heyecan yaratmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
gerginlik yaratmak — gergin duruma getirmek … Çağatay Osmanlı Sözlük
harikalar yaratmak — hayranlık uyandıracak başarılar kazanmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
kamuoyu oluşturmak (veya yaratmak) — bir düşünceyi yaygınlaştırmak ve halkın dikkati o düşünce etrafında toplamak ve yoğunlaştırmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
sinerji yaratmak — bir sonuca katkısı olabilecek birkaç etkeni bir arada harekete geçirerek güç elde etmek … Çağatay Osmanlı Sözlük
şaheser yaratmak — üstün, kalıcı niteliği olan bir eser ortaya koymak, çok önemli bir şey yapmak Şu millî savaş içinde köy kadını başlı başına bir tarih, bir şaheser yaratıyor. A. Gündüz … Çağatay Osmanlı Sözlük
panik yaratmak — korku, dehşet uyandırmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
olay yaratmak — ortada herhangi bir sebep yokken bir olaya yol açmak Hınzır sıfır, sağda da olsa solda da olsa olaylar yaratıyor. A. Boysan … Çağatay Osmanlı Sözlük