piecze
1piec — I m II, D. a; lm M. e, D. ów 1. «urządzenie ogrzewnicze, w którym odbywa się spalanie paliwa, magazynowanie ciepła i wydzielanie tego ciepła do ogrzewanego pomieszczenia» Piec kaflowy, kuchenny, chlebowy. Piec stałopalny. Palić, napalić, rozpalić …
2piec — I {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. mnż III, D. a; lm D. ów {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} urządzenie, zwykle stałe, do otrzymywania ciepła, wykorzystywanego do ogrzewania pomieszczeń lub do gotowania : {{/stl 7}}{{stl… …
3печать — ж., род. п. и, первонач. мужского рода, но с ХVI в. – женского рода (см. Унбегаун 66), укр. печать, блр. печаць, др. русск., ст. слав. печать м. σφραγίς (Еuсh. Sin., Клоц., Супр.; см. Дильс, Aksl. Gr. 164; Мейе, Et. 288), болг. печат м.,… …
4ogień — 1. Coś piecze, pali kogoś jak ogień, żywym ogniem a) «coś jest przyczyną silnego, przejmującego, piekącego bólu»: Pod palcami czułem na policzku i uchu grubą pręgę, która straszliwie bolała i piekła jak ogień. J. Brzechwa, Owoc. b) «ktoś ma… …
5piec — I. 1. Komuś się żyje, jest jak u Pana Boga za piecem «komuś się żyje wygodnie, bezpiecznie»: Przedtem żyło nam się w miasteczku jak u Pana Boga za piecem. Front był hen, hen, za siódmym stepem, za siódmym Uralem. M. Pankowski, Fara. 2. pot. Ktoś… …
6żywy — 1. Być ledwie żywym, na pół, na wpół żywym «być bardzo zmęczonym»: – Pan żyje?... – wyszeptała. – Jakoś mi się udało. – Fawson wyczołgał się ze studzienki. Był ledwie żywy. – Sprowadzę pomoc – zaofiarowała się dziewczyna. M. Wolski, Agent. 2.… …
7bezpieczeństwo — n III, Ms. bezpieczeństwowie, blm 1. «stan niezagrożenia, spokoju, pewności» Osobiste bezpieczeństwo. Bezpieczeństwo kraju, obywateli. Poczucie bezpieczeństwa. Zapewnić komuś bezpieczeństwo. Czuwać nad czyimś bezpieczeństwem. ∆ Bezpieczeństwo i… …
8cześnik — m III, DB. a, N. cześnikkiem; lm M. cześnikicy, DB. ów hist. «dawny urzędnik dworski usługujący królowi przy stole (podający czaszę), mający pieczę nad piwnicą królewską; z czasem urząd tylko tytularny» …
9elżbietanka — ż III, CMs. elżbietankance; lm D. elżbietankanek rel. «zakonnica należąca do zgromadzenia św. Elżbiety, sprawującego pieczę nad szpitalami, sierocińcami i zajmującego się pielęgnowaniem chorych; w lm nazwa tego zgromadzenia» …
10grill — m I, D. a; lm M. e, D. ów «rodzaj piekarnika elektrycznego, w którym piecze się potrawy bez użycia tłuszczu; rożen elektryczny» Upiec kurczaka w grillu. ‹fr.› …
