moralności
41ideał — m IV, D. u, Ms. ideałale 1. blm «coś absolutnie doskonałego, doskonałość; wzór doskonałości, okaz najdoskonalszy, który stanowi normę, probierz przy ocenie rzeczy, osobników itp. należących do tego samego gatunku» Ideał człowieka, pedagoga. Ideał …
42jansenizm — m IV, D. u, Ms. jansenizmzmie, blm rel. «ruch reformatorski w kościele katolickim wymierzony przeciw jezuickiej moralności, szerzący się w XVII i XVIII w., głównie we Francji i Holandii; wywarł duży wpływ na życie umysłowe Europy» ‹od nazwiska… …
43kanon — m IV, D. u, Ms. kanonnie; lm M. y 1. «norma ogólnie przyjęta; zasada, wzór, reguła; w sztukach plastycznych i architekturze wzór, zasada kompozycyjna obowiązująca w danej epoce» Dogmatyczne, niewzruszone kanony. Kanony moralności. Kanony prawa.… …
44kolektywizm — m IV, D. u, Ms. kolektywizmzmie, blm 1. «sposób gospodarowania oparty na wspólnej własności środków produkcji; pogląd uzasadniający celowość takiego sposobu gospodarowania» 2. «zasada moralności komunistycznej głosząca solidarność, jedność,… …
45modernizm — m IV, D. u, Ms. modernizmzmie, blm «ogół kierunków awangardowych w literaturze i sztuce na przełomie XIX i XX wieku przeciwstawiających się pozytywistycznemu realizmowi i naturalizmowi, głoszących kryzys kultury i moralności mieszczańskiej,… …
46nędza — ż II, DCMs. nędzadzy; lm D. nędz «brak podstawowych środków do życia; wielkie ubóstwo, bieda, niedostatek» Wyjątkowa, ostatnia, skrajna nędza. Dno nędzy. Cierpieć nędzę. Doprowadzić, przywieść kogoś do nędzy. Być, zostać, żyć w (skrajnej) nędzy.… …
47obraza — ż IV, CMs. obrazazie zwykle blm 1. «obelżywe wyrażenie się o kimś, zachowanie się względem kogoś, uchybienie czyjejś godności osobistej; zniewaga» Obraza czynna, słowna. Śmiertelna obraza. Darować komuś obrazę. Ścierpieć obrazę, nie ścierpieć… …
48obrazić — dk VIa, obrazićrażę, obrazićrazisz, obrazićraź, obrazićził, obrazićrażony obrażać ndk I, obrazićam, obrazićasz, obrazićają, obrazićaj, obrazićał, obrazićany 1. «wyrazić się o kimś, zachować się względem kogoś w sposób uchybiający jego godności;… …
49populizm — m IV, D. u, Ms. populizmzmie, blm 1. «popieranie, lansowanie idei, zamierzeń, głównie politycznych i ekonomicznych, przez odwoływanie się do poczucia moralności i sprawiedliwości ludu w celu osiągnięcia z jego pomocą wpływów lub władzy» 2. lit.… …
50purytański — purytańskiscy «dotyczący purytanizmu, purytanów» Ruch purytański. Ideologia purytańska. przen. «odznaczający się surowością zasad moralnych, obyczajów; surowy, rygorystyczny» Purytańska ocena moralności, obyczajów. Prowadzić purytańskie życie …
