-
1 предмет
м1) nesne, cisim (- smi)он ра́нен каки́м-то тяжёлым предме́том в го́лову — başından ağır bir cisimle yaralandı
2) ( вещь) parçaпредме́ты пе́рвой необходи́мости — temel ihtiyaç maddeleri
предме́ты ро́скоши — lüks eşya
столо́вый серви́з из двадцати́ предме́тов — yirmi parçalık bir sofra takımı
из веще́й он отобра́л лишь не́сколько це́нных предме́тов — eşyalardan ancak birkaç kıymetli parçayı seçip aldı
3) врз konuпредме́т нау́чных изыска́ний — bilimsel araştırmanın konusu
стать предме́том торго́в — pazarlık konusu / malzemesi olmak
стать предме́том насме́шек — alaylara konu olmak
быть предме́том постоя́нной забо́ты — sürekli özen gösterilmek
4) ders, disiplinполучи́ть отли́чно по всем предме́там — tüm derslerden pekiyi almak
••на предме́т чего-л. — için, amacıyla
-
2 речь
ж, врзkonuşma; dil ( язык)о́рганы ре́чи — konuşma organları
дефе́кт ре́чи — konuşma özürü
у́стная речь — konuşma dili
стихотво́рная речь — şiir dili
слова́, употребля́емые в повседне́вной ре́чи — günlük dilde kullanılan kelimeler
звуча́ла многоязы́чная речь — birçok dilde konuşuluyordu
о́кающая речь — o'ların hakkını vererek konuşma
его́ речь на съе́зде — kongrede yaptığı konuşma
вы́ступить с ре́чью — konuşma yapmak, nutuk söylemek
пусты́е ре́чи — boş laf
••речь шла о... —...dan söz ediliyordu / konuşuluyordu
речь идёт о... — söz konusu olan (şey),...
статья́, о кото́рой идёт речь — söz konusu (edilen) yazı
об э́том не мо́жет быть и ре́чи — bunun sözü / lafı bile edilemez
завести́ речь о чём-л. — bir şeyden söz açmak
-
3 дело
с1) врз iş; meşgale; mesele; görev, vazife ( обязанность)госуда́рственные де́ла́ — devlet işleri
дома́шние де́ла́ — ev işleri
я е́ду по де́лу — bir iş için gidiyorum
бо́льше у меня́ здесь дел нет — benim burada işim kalmadı
сиде́ть без де́ла — boş durmak
хоро́шее де́ло - чита́ть — okumak - iyi bir şeydir
де́ло вку́са — zevk meselesi
де́ло че́сти — onur meselesi
э́то лишь одна́ сторона́ де́ла — bu, işin sadece bir yanı
слова́ и де́ла́ — sözler ve işler
2) dava; eserслужи́ть де́лу ми́ра — barış davasına hizmet etmek
3) в соч.библиоте́чное де́ло — kütüphanecilik
кузне́чное де́ло — demircilik
в соверше́нстве знать своё де́ло — işinin eri / ehli olmak
4) юр. dava5) канц. dosyaизъя́ть докуме́нт из де́ла — evrakı dosyadan çıkarmak
6) olayде́ло бы́ло / происходи́ло в дере́вне — olay bir köyde geçiyordu
••смотрю́, де́ло пло́хо — baktım, gidiş fena
в чём де́ло? — ne var?, ne oluyor?
в са́мом де́ле — gerçekten
э́то (совсе́м) друго́е де́ло! — o başka!
ва́ше де́ло — siz bilirsiniz
как (ва́ши / твои́) де́ла́? — işler nasıl?
не твоё де́ло! — senin üstüne vazife değil!
э́то твоё де́ло! — bu, senin bileceğin bir iştir!
моё де́ло сказа́ть, а... — benden söylemesi,...
на́ше де́ло дать вам сове́т — bizden size tavsiye etmesi
а согласи́тся он и́ли нет, э́то уж друго́е де́ло — razı olur ya da olmaz, o ayrı
я пе́рвым де́лом позвони́л (по телефо́ну) — ilk işim telefon etmek oldu
де́ло за деньга́ми — iş paraya kaldı
име́ть де́ло с кем-л. — biriye alış-verişi olmak; düşüp kalkmak
то и де́ло — ikide birde
то ли де́ло - дома́шняя пи́ща / еда́ — ev yemekleri başka
де́ло в том, что... — mesele şu ki...
де́ло не в э́том — mesele onda değil
де́ло идёт о... — söz konusu olan,...
а тебе́ и де́ла нет (до э́того)! — umurunda bile değil senin!
кому́ како́е де́ло! — kime ne?
како́е мне де́ло до э́того? — bundan bana ne?
-
4 злободневный
güncel* * *günün konusu olan; güncel -
5 идея
düşünce,fikir* * *ж, врзиде́я добра́ — iyilik kavramı
передовы́е иде́и — ileri / ilerici düşünceler / fikirler
пода́ть хоро́шую иде́ю — iyi bir fikir vermek
иде́я рома́на — romanın ana fikri / konusu
-
6 идти
несов.; сов. - пойти́1) тк. несов. gitmek; yürümek; gelmekидти́ домо́й — eve gitmek
идти́ пешко́м — yayan gitmek; yürümek
идти́ ры́сью — tırıs gitmek
иди́ к доске́! (ученику) — tahtaya kalk!
иди́ впереди́! — öne düş!
2) тк. несов. (двигаться, перемещаться) gitmek; yürümek; yol almakпо́езд шёл бы́стро — tren hızlı gidiyordu
су́дно шло на Оде́ссу — gemi Odesa'ya doğru yol alıyordu
навстре́чу шёл грузови́к — karşıdan bir kamyon geliyordu
иди́ по сле́ду — izi takip et
3) (отправляться, направляться) gitmek; yürümekидти́ на охо́ту — ava gitmek
пошёл бы погуля́л — gidip gezsen
идти́ в го́сти — misafirliğe gitmek
она́ пошла́ за водо́й — suya gitti
пошли́ / пойдём в кино́ — sinemaya gidelim
враг шёл на Москву́ — düşman Moskova'ya yürüyordu
4) тк. несов., перен. (двигаться, развиваться в каком-л. направлении) gitmekидти́ вперёд — ilerlemek; gelişmeler kaydetmek
идти́ к це́ли — hedefe doğru gitmek / ilerlemek
идти́ от побе́ды к побе́де — zaferden zafere koşmak
5) ( соглашаться) yanaşmak; kabul etmekпойти́ на предло́женные усло́вия — önerilen koşulları kabul etmek
пойти́ на усту́пку — ödüne gitmek
на тако́е де́ло он не пойдёт — böyle bir işe yanaşmaz
идти́ на расхо́ды — masraflar ihtiyar etmek
6) (выступать противником кого-чего-л.) karşı olmak; karşı çıkmak; karşı tutum / cephe almakпро́тив тебя́ он не пойдёт — sana karşı çıkmaz
идти́ про́тив зако́на — kanuna karşı gelmek
7) (вступать, поступать куда-л.) girmekо́сенью он пойдёт (посту́пит) в шко́лу — sonbaharda okula gidecek
идти́ в а́рмию — askere gitmek; orduya girmek
8) ( доставляться) gelmek; gitmekсюда́ идёт сырьё, отсю́да - гото́вые изде́лия — buraya hammadde(ler) gelir, buradan da mamul maddeler / eşya gider
пи́сьма всё иду́т и иду́т — mektupların ardı arkası kesilmiyor
9) тк. несов. (приближаться, появляться) gelmekпо́езд идёт! — tren geliyor!
весна́ идёт — перен. bahar giriyor / geliyor
10) ( отправляться - о транспорте) kalkmak; hareket etmekпо́езд идёт в час — tren birde kalkıyor
11) тк. несов. ( действовать - о механизмах) işlemekчасы́ не иду́т — saat işlemiyor
12) ( об осадках) yağmakпохо́же, пойдёт снег — hava karlayacağa benziyor
13) тк. несов. (иметь место, происходить, производиться) yapılmak; yer almak; yürümek, gitmek ( развиваться)шла война́ — savaş yapılıyordu
иду́т перегово́ры — görüşmeler yapılıyor
в до́ме шла побе́лка — evde badana yapılıyordu
как иду́т дела́? — işler nasıl gidiyor / yürüyor?
торго́вля шла пло́хо — ticaret kötü gidiyordu
14) тк. несов. (проходить, протекать, длиться) geçmekвре́мя идёт — vakit geçiyor / ilerliyor
шли го́ды — yıllar yılları / birbirini kovalıyordu
шёл пя́тый час — saat dördü geçmişti
де́вушке шёл шестна́дцатый год — kız on altısını sürüyordu
идёт уже́ тре́тья неде́ля, как... — üçüncü haftadır...
15) тк. несов. ( пролегать) gitmek; uzanmakкуда́ идёт э́та доро́га? — bu yol nereye gider / çıkar?
хребе́т идёт с за́пада на восто́к — sıradağ batıdan doğuya doğru uzanır
э́тот проспе́кт идёт че́рез весь го́род — bu anacadde kenti boydan boya kateder
да́льше идёт лес — ötesi orman
16) (выходить, выделяться) çıkmak gelmek; yayılmak ( распространяться); akmak ( течь), sızmak; kaçmak ( просачиваться)вода́ идёт? (из крана) — su geliyor mu?
от земли́ шёл пар — topraktan bir buğudur tütüyordu
газ шёл из кла́пана — gazı kaçıran supaptı
у него́ но́сом пошла́ кровь — burnundan kan geldi
из трубы́ пошёл дым — baca tütmeye başladı
17) ( в играх) sürmek; oynamakидти́ с да́мы — kızı oynamak
он пошёл конём — atı sürdü / oynattı
18) ( предназначаться) kullanılmakна что идёт э́тот мех? — bu kürkler ne için kullanılır?
ма́сло, иду́щее в пи́щу — yemeklik yağ
19) ( расходоваться) gitmekде́нег идёт нема́ло — az para gitmiyor
цеме́нта пойдёт не бо́льше то́нны — bir tondan fazla çimento gitmez
на костю́м пошло́ три ме́тра — kostüm için üç metre gitti
20) разг. (находить сбыт, спрос) geçmek; aranmak; rağbet görmekра́ньше э́тот това́р шёл о́чень хорошо́ — önceleri bu mal çok geçiyordu / aranıyordu
почём иду́т сли́вы? — erik kaçtan satılıyor?
ему́ уже́ идёт зарпла́та — maaşı işliyor artık
проце́нты иду́т (с вклада) — faizi işliyor
за сверхуро́чную рабо́ту идёт надба́вка — fazla mesai için zam ödenir
22) (украшать, быть к лицу) gitmek; yakışmakэ́та шля́па тебе́ идёт — bu şapka sana gidiyor
коке́тство ей не идёт — ona cilve yakışmaz
23) тк. несов., разг. (входить, вдвигаться) girmekсапо́г не идёт на́ ногу — ayağım bu çizmeye girmiyor
24) oynamakгде идёт э́та карти́на? — bu filim nerede / hangi sinemada oynuyor
пье́са пойдёт в двух теа́трах — oyun / piyes iki tiyatroda oynanacak
25) ( выходить замуж) varmakза тако́го, как ты, она́ не пойдёт — senin gibisine varmaz
26) тк. несов., перен., разг. (иметь каким-л. результатом, показателем) olmakна́ша кома́нда идёт на второ́м ме́сте — bizim takım ikinci durumdadır
он идёт на одни́ тро́йки — aldığı notlar hep orta
••речь пойдёт не об э́том — söz edilecek olan bu değil
вода́ пошла́ на у́быль — sular inmeye başladı
идти́ на по́мощь кому-л. — birinin yardımına koşmak
мы гото́вы идти́ за тобо́й — arkandan gelmeye hazırız
иду́т слу́хи, что... —...dığı söyleniyor / rivayet ediliyor
пошли́ слу́хи, что... —...dığı yolunda söylentiler çıktı
пошли́ спле́тни — dedikodu alıp yürümüştü
докуме́нт пойдёт на по́дпись — belge imzaya sunulacak
-
7 объект
-
8 осмеяние
-
9 посмешище
сстать всео́бщим посме́шищем — aleme maskara olmak
вы́ставить кого-л. на посме́шище — birinin maskarasını çıkarmak
-
10 представительство
с1) temsil; mümessillikфо́рмы представи́тельства — temsil edilme biçimleri
вопро́с о представи́тельстве на съе́зде — kongrede temsil edilme sorunu
вопро́с о представи́тельстве страны́ в ООН — ülkenin BMT'nda temsili konusu
2) ( учреждение) temsilcilik; mümessillikторго́вое представи́тельство СССР — SSCB Ticaret Mümessilliği
дипломати́ческие представи́тельства — diplomatik temsilcilikler
зда́ния посо́льств и представи́тельств — büyükelçilik ve temsilcilik binaları
-
11 разногласие
с1) ayrılık; anlaşmazlıkидеологи́ческие разногла́сия — ideolojik ayrılıklar
разногла́сие во мне́ниях — görüş ayrılığı
предме́т разногла́сия — anlaşmazlık konusu
2) ( противоречие) tutarsızlıkразногла́сие в показа́ниях — ifadelerin birbirini tutmaması, ifadelerdeki tutarsızlıklar
-
12 содержание
с1) ( действие) geçindirme, besleme; bakma; tutmaсодержа́ние дете́й в я́слях — çocukların kreşte bakılması
сто́имость содержа́ния дете́й в я́слях — çocuk kreş ücretleri
расхо́ды по содержа́нию доро́ги — yolun bakım masrafı
2) ( зарплата) ücret; maaşо́тпуск без сохране́ния содержа́ния — ücretsiz izin
3) ( суть) öz, içerik (-ği)фо́рма и содержа́ние — biçim ve içerik
... по фо́рме и... по содержа́нию — biçimde..., özde... olan
социа́льное содержа́ние пробле́мы — sorunun sosyal içeriği
4) ( тема) konu, içerik (-ği); içendekiler, muhtevaсодержа́ние о́перы — operanın konusu
статья́ социологи́ческого содержа́ния — sosyolojik içerikli bir yazı
содержа́ние письма́ — mektubun içindekiler / muhtevası
письмо́ сле́дующего содержа́ния — şu mealde bir mektup
содержа́ние сундука́ — sandığın içindekiler
6) ( оглавление) içindekiler7) ( количество содержащегося вещества) miktarпроце́нтное содержа́ние мета́лла в руде́ — cevherdeki maden yüzdesi
руда́ с шести́десяти проце́нтным содержа́нием желе́за — yüzde altmış tenörlü demir cevheri
содержа́ние жи́ра в молоке́ — sütün yağ muhtevası
пи́ща с ма́лым содержа́нием белка́ — proteini az gıda(lar), düşük proteinli gıda(lar)
-
13 сюжет
-
14 тема
konu; tema* * *ж1) konu; tem(a)те́ма до́кторской диссерта́ции — doktora tezinin konusu
в свои́х эссе́ а́втор ча́сто возвраща́ется к э́той те́ме — yazar, denemelerinde bu teme / temaya sık sık döner
2) муз. tem(a) -
15 уведомление
haber verme,duyurma; duyuru,ihbarname* * *с1) haber verme, duyurma, duyuru konusu yapmaуведомле́ние по дипломати́ческим кана́лам — diplomatik yolla duyurma
без предвари́тельного уведомле́ния — önceden haber verilmeden
2) ( документ) (yazılı) duyuru, ihbarname -
16 конусный
См. также в других словарях:
konuşu — is. Bilimsel bir sorunu incelemek veya siyasi, ekonomik, diplomatik sorunları tartışmak için yapılan akademik toplantı, kolokyum … Çağatay Osmanlı Sözlük
söz konusu — sf. Sözü edilen, üzerinde konuşulan, bahis konusu, bahis mevzusu, mevzubahis Atasözü, Deyim ve Birleşik Fiiller söz konusu edilmek söz konusu olmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
bahis konusu — sf. Söz konusu Ablamın dediğine göre bunların biriyle evlenmem bahis konusuymuş. H. E. Adıvar Atasözü, Deyim ve Birleşik Fiiller bahis konusu olmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
bahis konusu olmak — söz konusu olmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
söz konusu olmak — üzerinde konuşulmak, bahis konusu olmak, bahis mevzusu olmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
söz konusu edilmek — sözü edilmek, konuşulmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
emlak vergisi — Konusu bina ve arazi olup, bu bina veya arazi malikinin, intifa hakkı sahibinin, her ikisi de yoksa malik gibi tasarruf eden kimsenin, bina ve arazinin değeri esas alınarak kanunda belirtilen oranlara göre ödediği vergi … Hukuk Sözlüğü
münaziünfih — niza konusu; uyuşmazlık konusu olan şey; dava konusu … Hukuk Sözlüğü
konu — is. 1) Konuşmada, yazıda, eserde ele alınan düşünce, olay veya durum, mevzu Öğretmenimizin verdiği konuları manzum yazardım. Y. Z. Ortaç 2) Üzerinde konuşulan şey, bahis Daha fazla tafsilata girmeyi bugün zararlı gördüğüm için bu konuda susacağım … Çağatay Osmanlı Sözlük
Ottoman Empire — دَوْلَتِ عَلِيّهٔ عُثمَانِیّه Devlet i Âliyye i Osmâniyye … Wikipedia
Ergenekon network — The Ergenekon network or Ergenekon is an uncovered clandestine ultra nationalist organization in Turkey with ties to the country s military and security apparatus. According to the indictment prepared by three Turkish prosecutors handling the… … Wikipedia