-
1 будущий
gelecek, gelecekteki; önümüzdeki ( следующий)в бу́дущем году́ — gelecek / önümüzdeki yıl
бу́дущее поколе́ние — gelecek / ileriki / yarınki kuşak
бу́дущие чита́тели — yarının okurları, gelecekteki okurlar
бу́дущие учителя́ (о студентах) — öğretmen adayları
(её) бу́дущий зять — damat adayı
бу́дущие супру́ги — müstakbel eşler
бу́дущие исто́рики отме́тят, что... — geleceğin tarihçileri şunu kaydedecekler ki...
почва для бу́дущего сотру́дничества — gelecekteki işbirliği için zemin
определи́ть пол бу́дущего ребёнка — doğacak çocuğun cinsiyetini tayin etmek
••бу́дущее вре́мя — грам. gelecek zaman
-
2 будущее
gelecek* * *сgelecek (-ği)све́тлое бу́дущее — aydınlık gelecek / yarınlar
пла́ны на бу́дущее — geleceğe dönük planlar
бу́дущее э́того де́ла — bu işin ilerisi
в бу́дущем — gelecekte / ileride
на бу́дущее — ilerisi için
-
3 грядущее
-
4 грядущий
gelecek* * *в соч.гряду́щий день — yarın gelecek
-
5 предстоящий
gelecek, önümüzdeki -
6 будущее время
gelecek zaman (dilbilgisi) -
7 в будущем году
gelecek yıl -
8 в другой раз
gelecek sefer; başka sefere -
9 в следующий раз
gelecek sefer -
10 следующий
1) ertesiна сле́дующий день — ertesi gün
на сле́дующее у́тро он уе́хал — ertesi sabah gitti
2) gelecek, önümüzdeki; (bir) sonrakiперевести́ кого-л. в сле́дующий класс — bir üst sınıfa geçirmek
сле́дующее поколе́ние — bir sonraki kuşak
е́дем на сле́дующей неде́ле — gelecek hafta gidiyoruz
в сле́дующий раз — bir daha sefere, gelecek sefer
3) şu, aşağıdakiтекст сле́дующего содержа́ния — aşağıdaki / şu mealdeki metin
4) (сле́дующее) → сущ., с şu, şunlarв газе́те бы́ло опублико́вано сле́дующее — gazetede aşağıdaki hususları yayımlanmıştır
-
11 другой
1) врз başka; diğer, ötekiон друго́й челове́к — o, başka adamdır
он сейча́с рабо́тает в друго́м ме́сте — şimdi başka bir yerde çalışıyor
возьми́ друго́й руко́й — öteki elinle tut
переводи́ть с одного́ языка́ на друго́й — bir dilden diğerine çevirmek
кто́-то друго́й — başka / diğer biri
соверше́нно друго́й — bambaşka
на другом берегу́ — karşı / öteki kıyıda
2) (второй, следующий) ertesi; gelecekна друго́й день — ertesi gün
в друго́й раз — gelecek sefer, bir dahaki sefere
3) → сущ., м başkası; öteki(si), öbürüвсю Москву́ объе́дешь - друго́го тако́го не найдёшь (о чём-л.) — Moskova'yı fırdolayı gezsen bir eşine rastlamazsın
4) (друго́е) → сущ., с başka şeyдруго́го быть не мо́жет — bundan başkası olamaz
5) (други́е) → сущ., мн. başkaları; eloğluзабо́титься / ду́мать о други́х — başkalarını düşünmek
жить за счёт други́х — başkalarının sırtından geçinmek
ты на други́х посмотри́! — eloğluna baksana!
••э́то друго́е дело — o başka
тогда́ друго́е де́ло — o zaman iş değişir
други́ми слова́ми — başka bir deyişle
и тот и друго́й — (her) ikisi de
ни тот ни друго́й — ne biri ne öteki / diğeri
ни тот ни друго́й ничего́ не по́няли — ikisi de bir şey anlamadı
и в том и в друго́м слу́чае — her iki halde de
с друго́й стороны́ — öte / diğer yandan
-
12 боком
yan* * *стоять бо́ком к кому-л. — (birine) yan durmak
••э́то ему́ вы́йдет бо́ком — bu, burnundan (fitil fitil) gelecek
-
13 бояться
korkmak* * *1) korkmakбоя́ться темноты́ — karanlıktan korkmak
боя́ться заболе́ть — hasta olmaktan korkmak
боя́ться вы́йти но́чью и́з дому / на у́лицу — gece vakti sokağa çıkmaya korkmak
боя́ться тру́дных пробле́м — çetin sorunlardan çekinmek
не боя́ться тру́дностей — güçlüklerden yılmamak
не бо́йся, придёт! — korkma, gelecek!
я не бою́сь! — korkum yoktur!
за вас я не бою́сь — ben sizin için korkmam
бою́сь, что... — korkarım ki...
он стра́шно боя́лся што́рма — fırtınadan ödü patlardı
э́то живо́тное люде́й не бои́тся — bu hayvan insanlardan kaçmaz
2) etkilenmekэ́тот материа́л не бои́тся кислоты́ — bu malzeme asitten etkilenmez
-
14 будущность
жgelecek (-ği) -
15 в
1) (где, в чем)...da; içindeв стране́ — ülkede
в столе́ — masa içinde
учи́ться в шко́ле — okulda okumak
он спря́тался в куста́х — çalılar arasına gizlendi
в э́том зале потоло́к вы́ше — bu salonun tavanı daha yüksek
вот в э́том суть вопроса — işte sorunun özü bu
бо́ли в поясни́це — bel ağrıları
боль в желу́дке — mide ağrısı
2) (куда, во что)...a; içineпое́хать в Москву́ — Moskova'ya gitmek
положи́ть в стол — masa(nın) içine koymak
визи́т президе́нта во Фра́нцию — cumhurbaşkanının Fransa'yı ziyareti
нали́ть воды́ в стака́н — bardağa su doldurmak
возьми́те ру́чку в пра́вую ру́ку — kalemi sağ eliniz içine alın
он толкну́л меня́ в плечо́ — omuzumu dürttü
тот толкну́л его́ в грудь — öteki onu göğsünden itti
капиталовложе́ния в промы́шленность — sanayi yatırımları
4) (через, сквозь)...danя ви́дел в зе́ркало, как он вошёл — girişini aynadan gördüm
смотре́ть в замо́чную сква́жину — anahtar deliğinden bakmak
я уви́дел тебя́ в окно́ — seni pencereden gördüm
5) ( когда)...daв октябре́ — Ekimde
в сороковы́х года́х — kırk yıllarında
в про́шлом году́ — geçen yıl
в бу́дущем году́ — gelecek yıl
в тот ве́чер — o akşam
в пя́тницу — cuma günü
в три часа́ — saat üçte
во внерабо́чее вре́мя — çalışma saatleri dışında
в три дня не сде́лаешь — üç günde yapamazsın
раз в ме́сяц — ayda bir
два ра́за в ме́сяц — ayda iki kez
сто ме́тров в секу́нду — saniyede yüz metre
6) ( при указании на наличие признака чего-либо)...li,...lıkбума́га в кле́тку — kareli kağıt
широ́кий в плеча́х — (geniş) omuzlu
рука́, со́гнутая в ло́кте — dirsekten bükük / bükülü kol
он был в нару́чниках — elleri kelepçeliydi
в жи́дком состоя́нии — sıvı halinde
преиму́щество в четы́ре очка́ — dört sayılık avantaj
челове́к в чёрном — karalı adam
чемпио́н ми́ра в тяжёлом ве́се — ağır sıklet dünya şampiyonu
де́ти в во́зрасте 10-12 лет — 10-12 yaşlarındaki çocuklar
7) (при указании веса, размера и т. п.)...lıkве́сом в то́нну — bir tonluk
цено́ю в два рубля́ — iki rublelik
давле́ние в пять атмосфе́р — beş atmosferlik basınç
бриллиа́нт в десять кара́т — on kıratlık pırlanta
под угло́м в 30 гра́дусов — 30 derecelik bir açı altında
ле́стница в де́сять ступе́ней — on basamaklı merdiven
8) (при исчислении в мерах веса и т. п.) olarakв то́ннах — ton olarak
в рубля́х — ruble olarak
9) (при указании расстояния от чего-л.) mesafede, ötedeв киломе́тре от дере́вни — köyden bir kilometre uzaklıkta / mesafede, köyün bir kilometre ötesinde
в трёх ми́лях от бе́рега — kıyıya üç mil uzaklıkta
в пяти́ киломе́трах южне́е го́рода — şehrin beş kilometre güneyinde
в десяти́ ме́трах леве́е чего-л. — on metre solunda
10) (покрытый, запачканный чем-л.)...lıска́терть в пя́тнах — lekeli masa örtüsü
лицо́ его бы́ло в мы́ле — yüzü sabunluydu
у неё ру́ки бы́ли в те́сте — elleri hamuruydu
11) ( при образовании наречных сочетаний) için, ile,...daон вы́ступит в тяжёлом ве́се (о борце) — ağır sıklette / ağırda güreşecek
он да́же в очка́х пло́хо ви́дит — gözlükle bile iyi görmüyor
испо́льзовать что-л. в ли́чных интере́сах — (bir şeyi) kişisel çıkar için kullanmak
••в двух, трёх,... не́скольких, мно́гих места́х (с гл. взорва́ть, разорва́ть, ра́нить и т. п.) — iki, üç,... birkaç, birçok yerinden
опубликова́ть рома́н в двух тома́х — romanı iki cilt halinde yayımlamak
-
16 далёкий
uzak* * *врзuzak; uzunдалёкий бе́рег — uzak sahil
далёкое бу́дущее — uzak gelecek
далёкий вы́стрел — uzaktan gelen silah sesi
далёкие воспомина́ния — uzak geçmişe ait anılar
в те далёкие го́ды — o uzak yıllarda
далёкое путеше́ствие — uzun yolculuk
э́то утвержде́ние далеко́ от и́стины — перен. bu iddia gerçekten çok uzaktır
я далёк от мы́сли, что... — перен. hiç sanmam
-
17 десятилетие
-
18 доживать
yaşamak; yaşına basmak; geçirmek (vakit)* * *несов.; сов. - дожи́ть1) yaşamak; ömrü vefa etmek; yetişmek; çıkmakдоживешь до э́тих лет - узна́ешь — bu yaşa gelince öğrenirsin
ни оди́н из них не до́жил до на́ших дней — hiç biri bugüne kadar yaşayabilmiş değildir
ребёнок не до́жил и до пяти́ лет — çocuk beş yaşını bile tamamlayamadı
он у́мер, не дожи́в до двадцати́ лет — yirmisine varmadan öldü
ему́ не дожи́ть до э́того дня — o güne yetişmeyecek
вряд ли он доживёт до сле́дующей неде́ли — gelecek haftaya (sağ) çıkacağı şüpheli
е́сли доживу́... — ömrüm vefa ederse..., sağ kalırsam..., ecelden aman olursa...
2) в соч.дожива́ть ле́то на да́че — yazın sonunu yazlıkta geçirmek
3) тк. несов. yaşamakдоживать свою́ жизнь — son günlerini yaşamak
••до чего́ мы до́жили! — ne günlere kaldık!
-
19 ждать
beklemek* * *врзждать по́езда — tren beklemek
ждать дождя́ — yağmur (yağmasını) beklemek
ждать удо́бного слу́чая — fırsat kollamak
его́ ждёт блестя́щее бу́дущее — onu parlak bir gelecek bekliyor
э́того я от тебя́ не ждал — senden bunu beklemezdim / ummazdım
бу́ду ждать тебя́ ка́ждый день — her gün yolunu bekleyeceğim
••вре́мя не ждёт — zamanın beklemeye tahammülü yoktur
ждать не дожда́ться — dört gözle beklemek; iple çekmek
не заста́вить себя́ ждать — kendini bekletmemek;...makta gecikmemek
-
20 лучезарный
parlak* * *parlak тж. перен.лучеза́рное со́лнце — parlak güneş
лучеза́рное бу́дущее — parlak / nurlu gelecek
- 1
- 2
См. также в других словарях:
gelecek — is., ği 1) Daha gelmemiş, yaşanacak zaman, istikbal, ati Karakteri ve zekâsı gelecek için insana umut ışığı veriyordu. H. E. Adıvar 2) sf. Zaman bakımından ileride olması, gerçekleşmesi beklenen, müstakbel Kız, gelecek baharda yine geleceklerini… … Çağatay Osmanlı Sözlük
gelecek zaman — is., dbl. Fiilin belirttiği zaman kavramının, içinde bulunduğu zamandan sonraya ait olması: Gele, gelecek, gelesi, gelse, gelmeli gibi Birleşik Sözler gelecek zaman görünümü gelecek zaman kipi gelecek zaman sıfat fiili … Çağatay Osmanlı Sözlük
gelecek zaman görünümü — is., dbl. Gelecek zaman sıfat fiiliyle yardımcı fiilin birlikte kullanılmasından ortaya çıkan ve niyet kavramı veren görünüm Gidecek olmak. Gelecek olmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
Gelecek İçin Eğitim — Bildung für die Zukunft beziehungsweise türk. Gelecek İçin Eğitim ist eine 2006 von vier deutsch türkischen Großverbänden initiierte Bildungskampagne zur Verbesserung der Bildungschancen von Kindern und Jugendlichen mit Migrationshintergrund in… … Deutsch Wikipedia
gelecek zaman sıfat-fiili — is., dbl. Ad veya sıfat gibi kullanılan, gelecek zaman kavramı veren ve ecek, esi ekleriyle kurulan fiilimsi: Akacak kan damarda durmaz. Göresim geldi gibi … Çağatay Osmanlı Sözlük
gelecek bilimi — is. Küresel bir perspektif içinde geleceği öngörmeye çalışan bilim, fütüroloji … Çağatay Osmanlı Sözlük
gelecek zaman kipi — is., dbl. Fiilin belirttiği zaman kavramının, içinde bulunulan zamandan sonraya ait olduğunu sınırlı bir biçimde gösteren ve acak / ecek ekiyle kurulan kip: Geleceğim, geleceksin gibi … Çağatay Osmanlı Sözlük
çiftçinin karnını yarmışlar, kırk tane gelecek yıl çıkmış — çiftçinin ürünü her yıl bir afete uğrar, o da hep gelecek yıla umut bağlar anlamında kullanılan bir söz … Çağatay Osmanlı Sözlük
rüzgâr gelecek delikleri tıkamak — istenmeyen bir durum veya gelişmeye karşı her türlü önlemi almak … Çağatay Osmanlı Sözlük
cana gelecek mala gelsin — canı korumak için mal feda edilir anlamında kullanılan bir söz … Çağatay Osmanlı Sözlük
arkın — gelecek yıl, öbür yıl, I, 89bkz: arkun izi gelecek yıl, öbür yıl I, 89 … Divan-i Luqat-i it-Türk Dizini