-
1 сюда
buraya; burasınaсюда́ ве́тер не проника́ет — burasını rüzgar tutmaz
иди́ сюда́! — (buraya) gel!
••сюда́ не вхо́дит... —... dahil değildir
-
2 Можно здесь сесть?
Buraya oturabilir miyim? [бура'йа отураби'лирмийим] -
3 Можно мне здесь присесть?
Buraya oturabilir miyim? [бура'я отурабил'ирмийим] -
4 сюда
buraya, bura -
5 двигать
çekmek,itmek; oynatmak,kımıldatmak; harekete getirmek; tahrik etmek; geliştirmek; ilerletmek* * *1) ( перемещать) çekmek; itmekдви́гай стол сюда́ — masayı buraya çek
2) ( делать движения) oynatmak, kımıldatmakдви́гать бровя́ми — kaşlarını oynatmak
3) тк. несов. ( приводить в движение) harekete getirmek, hareket ettirmekвода́ дви́гает турби́ны — su türbinleri hareket ettirir
4) перен. ( направлять) sürmekдви́нуть диви́зию на фронт — tümeni cepheye sürmek
дви́нуть (свою) пе́шку — шахм. erini / piyadesini sürmek
5) тк. несов., перен. ( побуждать) tahrik etmekе́ю дви́гало любопы́тство — onu tahrik eden tecessüstü
6) перен. ( развивать) geliştirmek, gelişmesine katkıda bulunmak, ilerletmek -
6 до
I предлог1) врз kadar; dek; değin; denliпроводи́ть кого-л. до́ дому — birini evine kadar geçirmek
от Ки́ева до Ми́нска — Kiev'den Minsk'e kadar
расстоя́ние от Земли́ до Луны́ — Yer Ay mesafesi
до дере́вни киломе́тр — köye (kadar) bir kilometre var
когда́ до дере́вни остава́лся киломе́тр — köye bir kilometre kala
вода́ доходи́ла до коле́н — sular diz hizasına kadar yükselmişti
сне́гу бы́ло до коле́на — diz boyu kar vardı
(про)дли́ться от двух до трёх часо́в — iki ilâ üç saat sürmek
с двух (часо́в) до трёх — (saat) ikiden üçe kadar
де́ти в во́зрасте до десяти́ лет — on yaşından küçük çocuklar
промо́кнуть до ни́тки — iliğine kadar ıslanmak
сжать кому-л. ру́ку до бо́ли — birinin elini acıtacak kadar sıkmak
крича́ть до хрипоты́ — sesi kısılıncaya / kısılana kadar bağırmak
я до того́ уста́л, что... — o kadar / o denli / öylesine yoruldum ki...
за пери́од до про́шлого го́да — geçen yıla kadarki dönemde
до чего́ краси́во! — ne kadar da güzel!
зараба́тывать до ста рублей — yüz ruble kadar kazanmak
до сих по́р — ( по времени) şimdiye kadar / dek, halâ; ( по месту) buraya / burasına kadar
2) (раньше, прежде) önceдо войны́ — savaştan önce
до восхо́да со́лнца — güneş doğmadan (önce)
ещё до твоего́ отъе́зда — daha sen gitmeden (önce)
нам на́до добра́ться туда́ до дождя́ — yağmur başlamadan varmalıyız oraya
II с, нескл., муз.они́ отправи́лись / вы́шли в путь ещё до десяти́ (часо́в) — daha saat on olmadan yola çıktılar
do -
7 допускать
sokmak,izin vermek; meydan vermek,izin vermek; katlanmak,tahammül etmek; ihtimal vermek,varsaymak* * *несов.; сов. - допусти́ть1) sokmak; izin vermekне допуска́й его́ сюда́! — onu buraya sokma!
допуска́ть кого-что-л. к ко́нкурсу — birinin, bir şeyin yarışmaya katılmasına izin vermek
2) (позволять делать что-л.) yer / meydan vermek; izin vermek; katlanmak, tahammül etmek ( терпеть)что́бы не допусти́ть па́ники — paniği önlemek için
э́того допуска́ть нельзя́! — buna yer verilemez!
3) ( считать возможным) ihtimal vermek; var saymak, kabul etmek ( предполагать)я не допуска́ю тако́й возмо́жности — bunun olabileceğine ihtimal vermiyorum
я допуска́ю, что он мог э́то сказа́ть — bunu söylemiş olabileceğini aklım kesiyor
допу́стим, что... —... var sayalım;... kabul edelim
••допусти́ть оши́бку — yanlışlık / hata yapmak
-
8 дорога
yol,yolculuk* * *ж, врзyol; yolculukв доро́ге — yolda
по доро́ге сюда́ — buraya gelirken
доро́га к успе́ху — başarının / başarı kazanmanın yolu
отпра́виться в доро́гу — yola çıkmak
отдохну́ть с доро́ги — yolun yorgunluğunu almak
за́втра предстои́т доро́га — yarın yolculuk var
проводи́ть кого-л. в доро́гу — birini yolcu etmek
дать доро́гу кому-л. — yol vermek
••пойти́ по плохо́й доро́ге — yolunu sapıtmak
доро́гу! — destur!, savul(un)!
идти́ доро́гами побе́д — zaferden zafere koşmak
туда́ ему́ и доро́га! — oh olsun ona!
-
9 досюда
разг.buraya / şuraya kadar -
10 заносить
bırakmak,getirmek; geçirmek,kaydetmek; kaldırmak* * *I несов.; сов. - занести́1) bırakmak; getirmekзанеси́ свёрток домо́й — paketi eve bırak
2) geçirmek; kaydetmekзаноси́ть что-л. в протоко́л — zapta / tutanağa geçirmek
заноси́ть что-л. в журна́л — deftere kaydetmek
3) разг. atmakкаки́м ве́тром вас сюда́ занесло́? — sizi buraya hangi rüzgar attı?
4) kaldırmakзаноси́ть ру́ку для уда́ра — keskenmek ( замахнуться)
заноси́ть но́гу в стре́мя — ayağını üzengiye koymak
доро́гу занесло́ сне́гом — (tipi yüzünden) yol kar altında kaldı
II сов., см. занашиватьмаши́ну заноси́ло впра́во — araba sağa kayıyordu
-
11 идти
несов.; сов. - пойти́1) тк. несов. gitmek; yürümek; gelmekидти́ домо́й — eve gitmek
идти́ пешко́м — yayan gitmek; yürümek
идти́ ры́сью — tırıs gitmek
иди́ к доске́! (ученику) — tahtaya kalk!
иди́ впереди́! — öne düş!
2) тк. несов. (двигаться, перемещаться) gitmek; yürümek; yol almakпо́езд шёл бы́стро — tren hızlı gidiyordu
су́дно шло на Оде́ссу — gemi Odesa'ya doğru yol alıyordu
навстре́чу шёл грузови́к — karşıdan bir kamyon geliyordu
иди́ по сле́ду — izi takip et
3) (отправляться, направляться) gitmek; yürümekидти́ на охо́ту — ava gitmek
пошёл бы погуля́л — gidip gezsen
идти́ в го́сти — misafirliğe gitmek
она́ пошла́ за водо́й — suya gitti
пошли́ / пойдём в кино́ — sinemaya gidelim
враг шёл на Москву́ — düşman Moskova'ya yürüyordu
4) тк. несов., перен. (двигаться, развиваться в каком-л. направлении) gitmekидти́ вперёд — ilerlemek; gelişmeler kaydetmek
идти́ к це́ли — hedefe doğru gitmek / ilerlemek
идти́ от побе́ды к побе́де — zaferden zafere koşmak
5) ( соглашаться) yanaşmak; kabul etmekпойти́ на предло́женные усло́вия — önerilen koşulları kabul etmek
пойти́ на усту́пку — ödüne gitmek
на тако́е де́ло он не пойдёт — böyle bir işe yanaşmaz
идти́ на расхо́ды — masraflar ihtiyar etmek
6) (выступать противником кого-чего-л.) karşı olmak; karşı çıkmak; karşı tutum / cephe almakпро́тив тебя́ он не пойдёт — sana karşı çıkmaz
идти́ про́тив зако́на — kanuna karşı gelmek
7) (вступать, поступать куда-л.) girmekо́сенью он пойдёт (посту́пит) в шко́лу — sonbaharda okula gidecek
идти́ в а́рмию — askere gitmek; orduya girmek
8) ( доставляться) gelmek; gitmekсюда́ идёт сырьё, отсю́да - гото́вые изде́лия — buraya hammadde(ler) gelir, buradan da mamul maddeler / eşya gider
пи́сьма всё иду́т и иду́т — mektupların ardı arkası kesilmiyor
9) тк. несов. (приближаться, появляться) gelmekпо́езд идёт! — tren geliyor!
весна́ идёт — перен. bahar giriyor / geliyor
10) ( отправляться - о транспорте) kalkmak; hareket etmekпо́езд идёт в час — tren birde kalkıyor
11) тк. несов. ( действовать - о механизмах) işlemekчасы́ не иду́т — saat işlemiyor
12) ( об осадках) yağmakпохо́же, пойдёт снег — hava karlayacağa benziyor
13) тк. несов. (иметь место, происходить, производиться) yapılmak; yer almak; yürümek, gitmek ( развиваться)шла война́ — savaş yapılıyordu
иду́т перегово́ры — görüşmeler yapılıyor
в до́ме шла побе́лка — evde badana yapılıyordu
как иду́т дела́? — işler nasıl gidiyor / yürüyor?
торго́вля шла пло́хо — ticaret kötü gidiyordu
14) тк. несов. (проходить, протекать, длиться) geçmekвре́мя идёт — vakit geçiyor / ilerliyor
шли го́ды — yıllar yılları / birbirini kovalıyordu
шёл пя́тый час — saat dördü geçmişti
де́вушке шёл шестна́дцатый год — kız on altısını sürüyordu
идёт уже́ тре́тья неде́ля, как... — üçüncü haftadır...
15) тк. несов. ( пролегать) gitmek; uzanmakкуда́ идёт э́та доро́га? — bu yol nereye gider / çıkar?
хребе́т идёт с за́пада на восто́к — sıradağ batıdan doğuya doğru uzanır
э́тот проспе́кт идёт че́рез весь го́род — bu anacadde kenti boydan boya kateder
да́льше идёт лес — ötesi orman
16) (выходить, выделяться) çıkmak gelmek; yayılmak ( распространяться); akmak ( течь), sızmak; kaçmak ( просачиваться)вода́ идёт? (из крана) — su geliyor mu?
от земли́ шёл пар — topraktan bir buğudur tütüyordu
газ шёл из кла́пана — gazı kaçıran supaptı
у него́ но́сом пошла́ кровь — burnundan kan geldi
из трубы́ пошёл дым — baca tütmeye başladı
17) ( в играх) sürmek; oynamakидти́ с да́мы — kızı oynamak
он пошёл конём — atı sürdü / oynattı
18) ( предназначаться) kullanılmakна что идёт э́тот мех? — bu kürkler ne için kullanılır?
ма́сло, иду́щее в пи́щу — yemeklik yağ
19) ( расходоваться) gitmekде́нег идёт нема́ло — az para gitmiyor
цеме́нта пойдёт не бо́льше то́нны — bir tondan fazla çimento gitmez
на костю́м пошло́ три ме́тра — kostüm için üç metre gitti
20) разг. (находить сбыт, спрос) geçmek; aranmak; rağbet görmekра́ньше э́тот това́р шёл о́чень хорошо́ — önceleri bu mal çok geçiyordu / aranıyordu
почём иду́т сли́вы? — erik kaçtan satılıyor?
ему́ уже́ идёт зарпла́та — maaşı işliyor artık
проце́нты иду́т (с вклада) — faizi işliyor
за сверхуро́чную рабо́ту идёт надба́вка — fazla mesai için zam ödenir
22) (украшать, быть к лицу) gitmek; yakışmakэ́та шля́па тебе́ идёт — bu şapka sana gidiyor
коке́тство ей не идёт — ona cilve yakışmaz
23) тк. несов., разг. (входить, вдвигаться) girmekсапо́г не идёт на́ ногу — ayağım bu çizmeye girmiyor
24) oynamakгде идёт э́та карти́на? — bu filim nerede / hangi sinemada oynuyor
пье́са пойдёт в двух теа́трах — oyun / piyes iki tiyatroda oynanacak
25) ( выходить замуж) varmakза тако́го, как ты, она́ не пойдёт — senin gibisine varmaz
26) тк. несов., перен., разг. (иметь каким-л. результатом, показателем) olmakна́ша кома́нда идёт на второ́м ме́сте — bizim takım ikinci durumdadır
он идёт на одни́ тро́йки — aldığı notlar hep orta
••речь пойдёт не об э́том — söz edilecek olan bu değil
вода́ пошла́ на у́быль — sular inmeye başladı
идти́ на по́мощь кому-л. — birinin yardımına koşmak
мы гото́вы идти́ за тобо́й — arkandan gelmeye hazırız
иду́т слу́хи, что... —...dığı söyleniyor / rivayet ediliyor
пошли́ слу́хи, что... —...dığı yolunda söylentiler çıktı
пошли́ спле́тни — dedikodu alıp yürümüştü
докуме́нт пойдёт на по́дпись — belge imzaya sunulacak
-
12 навсегда
ebediyen* * *ebedi olarak; ebediyenон прие́хал сюда́ навсегда́ — buraya temelli geldi
он уе́хал навсегда́ — bir daha dönmemek üzere gitti
па́мять о нём навсегда́ сохрани́тся в наро́де — onun anısını halk her zaman canlı tutacak
-
13 носиться
1) (şuraya buraya, oradan oraya) hızlı hızlı koşmak / koşuşmak; uçuşmakв во́здухе носи́лись ла́сточки — havada kırlangıçlar uçuşuyordu
2) (об одежде, обуви) giyilmek; dayanmak -
14 обобщать
несов.; сов. - обобщи́тьgenelleştirmek; genellemekобобща́ть свои́ наблюде́ния — gözlem(ler)ini genelleştirmek
е́сли обобщи́ть всё ска́занное (вы́ше),... — buraya kadar söylenenleri toparlarsak...
-
15 оказия
ж, в соч.письмо́ доста́влено / пришло́ с ока́зией — mektubu buraya gelen biri getirdi
отпра́вить письмо́ с ока́зией — mektubu elden göndermek
-
16 приводить
несов.; сов. - привести́1) getirmekкто привёл его́ сюда́? — onu buraya getiren kim?
2) götürmekтропи́нка приведёт вас к опу́шке — patika sizi orman kenarına götürür
3) врз götürmek, ulaştırmak, vardırmakэ́то приведёт нас к це́ли — bu bizi hedefimize götürecek / vardıracak
к чему́ э́то приведёт? — bunun sonu nereye varır?
привести́ ма́ссы в движе́ние — yığınları harekete geçirmek
привести́ кого-л. к вла́сти — iktidara getirmek
пока́занный спортсме́ном результа́т привёл его́ к побе́де — aldığı derece sporcuyu galibiyete ulaştırdı
привести́ кого-л. к понима́нию происходя́щего — birini olup bitenlerin anlayışına vardırtmak
э́то неизбе́жно приведёт вас к вопро́су о... — bu, kaçınılmaz olarak sizi...dığı /...ması konusuna ulaştırır
4) düşürmek; vermekприводи́ть кого-л. в у́жас — dehşete düşürmek, birini dehşet vermek
5) getirmekприводи́ть что-л. в гото́вность — hazır duruma getirmek
приводи́ть что-л. в исполне́ние — yerine getirmek, gerçekleştirmek
приводи́ть пригово́р в исполне́ние — hükmü infaz etmek
6) yol açmak, neden olmak; götürmekприводи́ть к негати́вным после́дствиям — olumsuz sonuçlara yol açmak
э́то привело́ его́ к заблужде́нию — bu onu yanılgıya götürdü
7) göstermek; vermek; aktarmakпривести́ цита́ту — bir alıntı vermek
привести́ пе́речень чего-л. — listesini vermek
приведем отры́вок из э́той главы́ — bu bölümden bir parça aktaralım / verelim
приво́дим по́лный перево́д э́той статьи́ — yazının tüm çevirisini veriyoruz
приво́дим за́пись бесе́ды на́шего корреспонде́нта с мини́стром — muhabirimizin Bakanla yaptığı mülakatı (aşağıda) sunuyoruz
выступа́вший не привел никаки́х цифр — konuşan hiç rakam vermedi
привести́ приме́ры — örnek vermek
приводи́ть кого-что-л. в ка́честве приме́ра — örnek (olarak) göstermek
он не привел ни еди́ного фа́кта — tek bir olay dahi göstermedi
привести́ до́вод / доказа́тельство — bir kanıt göstermek / getirmek
••привести́ кого-л. в себя́ — врз kendine getirmek
-
17 провозить
несов.; сов. - провезти́taşımak; geçirmekон прове́з нас сюда́ на свое́й маши́не — bizi buraya arabasıyla ulaştırdı
э́то вы мо́жете провезти́ (через грани́цу) — bunu gümrükten geçirebilirsiniz
провози́ть контраба́нду — gümrükten mal kaçırmak
-
18 проникать
несов.; сов. - прони́кнуть1) girmek; sızmakв дом прони́кли во́ры — eve hırsız girdi
со́лнечный свет туда́ не проника́ет — oraya güneş ışığı girmez, orası güneş görmez
на глу́бине, куда́ не проника́ет со́лнечный свет — gün ışığının nüfuz edemediği derinlikte
из щеле́й проника́л свет — yarıklardan ışık sızıyordu
ве́тер сюда́ не проника́ет — rüzgar buraya vurmuyor
2) nüfuz etmek; sızmakрекла́ма прони́кла во мно́гие сфе́ры жи́зни — reklam hayatın birçok alanına nüfuz etti
в их ряды́ прони́кли посторо́нние элеме́нты — saflarına yabancı unsurlar sızdı
по прони́кшим в печа́ть све́дениям — basına sızan haberlere göre
3) yayılmakэ́ти иде́и все глу́бже проника́ли в ма́ссы — bu düşünceler yığınlar arasında gittikçe geniş ölçüde yayılmaktaydı
-
19 ради
врзiçin, uğruna; hatırı içinра́ди э́того — bu uğurda
ра́ди тебя́ — senin için / uğruna
я прие́хал (то́лько) ра́ди тебя́ — senin hatırın için kalktım geldim buraya
чего́ не сде́лаешь ра́ди дру́га! — dost hatırı için neler yapılmaz ki!
ра́ди чего́? чего́ ра́ди? разг. — ne diye?
шу́тки ра́ди разг. — şaka olsun diye
••ра́ди бо́га — см. бог
-
20 разъезд
мразъе́зд делега́тов — delegelerin gitmesi
карти́на "Театра́льный разъе́зд" — "Tiyatrodan Dağılış" tablosu
2) (разъе́зды) мн. ( поездки) gezilerпровести́ ме́сяц в разъе́здах — bir ayı şuraya buraya gezi yapmakla geçirmek
4) воен. ( кавалерийский) atlı keşif kolu
- 1
- 2
См. также в других словарях:
buraya — z. (bəzən əvəzlik mənasında işlənir). Bu yerə, bu tərəfə. Buraya gəl. Şeyləri buraya gətir. Mən bir də buraya gələn deyiləm. Buraya bax … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
bura — buraya … Beypazari ağzindan sözcükler
bura gel — buraya … Beypazari ağzindan sözcükler
buralıkta — buraya gel … Beypazari ağzindan sözcükler
Ebru Yaşar — Infobox musical artist Name = Ebru Yaşar Background = solo singer Birth name = Ebru Yaşar Born = birth date and age|1977|08|08 Ankara, Turkey Genre = Pop folk Arabesque music Occupation = Singer TV Show Host Years active = 1995 ndash;present… … Wikipedia
Hrant Dink — Condemnations* Tens of thousands of people marched in Istanbul from the Agos newspaper s office to the Taksim Square in a spontaneous protest of the assassination. According to the BBC, protesters chanted We are all Armenian, we are all Hrant… … Wikipedia
Julio Coll — Nacimiento 7 de abril de 1919 Barcelona, España Fallecimiento 17 de enero de 1993 (73 años) Madrid, España Otros nombres Juli Coll Jules Coll Ocupación … Wikipedia Español
düz — 1. sif. Enişi, yoxuşu, çuxuru, təpəsi olmayan, hamar (səth haqqında). Düz yer. Düz çöl. Düz meydança. Düz döşəmə. Düz taxta. 2. is. Düzən, çöl, düzəngah, düzənlik. Mil düzü. Cıdır düzü. Düzlərdə yaşayan əhali. – Cücələrim gəzə gəzə; Səhər hindən… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
mıxlanmaq — məch. 1. Mıx vurulmaq, mıx vurulub bərkidilmək; mismarlanmaq. Limon yeşiyi pəncərəyə qoyulmuşdu, hələ ağzı mıxlanmamışdı. M. C.. 2. Mıxdan asılmaq, mıxla bərkidilmək, mıxla vurulmaq. Nəcəf artırmanın dirəyinə mıxlanmış balaca əlüzyuyana… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
Nureddin Pasha — This article is about an Ottoman army officer. For an Ottoman grand vizier, see Abdurrahman Nureddin Pasha. Nureddin İbrahim (Konyar) 1309 (1893) P. 31 Miralay Nureddin Bey … Wikipedia
Turkish vocabulary — This article is a companion to Turkish grammar and contains some information that might be considered grammatical. The purpose of this article is mainly to show the use of some of the yapım ekleri structural suffixes of the Turkish language, as… … Wikipedia