biixtiyar
1biixtiyar — z. <fars. bi. . . və ər. ixtiyar> 1. İxtiyarsız, qeyri iradi, qeyri ixtiyari (olaraq), özü istəmədən, özündən asılı olmayaraq. Biixtiyar ağlamağa başladı. – Məstanə gözlərini görüb sərxoşam müdam; Biixtiyar sakini meyxanəyəm yenə. K..… …
2biixtiyar — f. və ə. ixtiyarsız, özündən asılı olmayaraq, qeyri iradi …
Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında islənən ərəb və fars sözləri lüğəti
3bilaixtiyar — <ər.> bax biixtiyar. Mahmud bilaixtiyar sobanın qabağında çömbəldi. Ə. Ə.. Səttar bu sözləri o qədər ciddiyyətlə dedi ki, kürd bilaixtiyar onun üzünə baxdı. P. M …
4cari — sif. <ər.> 1. klas. Cərəyan edən, axan, axıcı. Cari etmək – axıtmaq. Gülab vurma üzə, etmə göz yaşın cari; Gözüm çıxar, o gül üstündə şəbnəm istəmərəm. S. Ə. Ş.. Gözümdə cari edib əşki həm rəvan getmə! X. N.. Cari olmaq – 1) axmaq, tökülmək …
5dimdikləmək — f. 1. Dimdiyi ilə götürüb yemək. Biixtiyar ovcumdakı dəni yerə səpərdim, cücələr bir birini döşləyərək səpdiyim dəni dimdiklərdi. A. Ş.. 2. Dimdiyi ilə vurmaq, dişləmək, döymək. Qızılquş pəncəsindən qurtulub, özünü insan əlində əsir görən kəklik… …
6imam — is. <ər.> 1. Müsəlmanlarda: camaat namazına başçılıq edən, habelə bir məhəllədə nikah, ölüm və s. dini işlərə baxan ruhani. İmamə ixtiyarın vermə, hərgiz uyma təkbirə: Özün kim faili muxtarsan, biixtiyar olma. S. Ə. Ş.. <Məşədi:>… …
7mütəhəyyir — sif. <ər.> Özünü itirmiş, nə edəcəyini bilməyən, heyrətə düşmüş, çaşmış, çaşıb qalmış. Mütəhəyyir adam. // zərf Heyrət içində, çaşmış halda. Şah Abbas mat və mütəhəyyir tamaşa edir. Ü. H.. Gövhərtac özünü köməksiz görüb mat, mütəhəyyir… …
8qovurmaq — f. 1. Susuz olaraq yalxı və ya yağda bir şeyi od üzərində qabda qızartmaq, bişirmək. Əti yağda qovurmaq. Balığı tavada qovurmaq. 2. Yandırmaq. Gün lap adamı qovurur. // Məc. mənada. İri, rəngsiz dodaqlarını biixtiyar bir «ah» qovurdu. A. Ş..… …
9soluq — sif. Solmuş, solğun, rəngi qaçmış, təravəti qaçmış. <Qurbanın> biixtiyar soluq dodaqlarından bütün iztirab və kədərlərinə tərcüman olan bir «of» uçdu. A. Ş.. Ömür qəndilinin şölələrindən; Dərdiyi çiçəklər olacaq soluq. M. Müş …
10əl — is. 1. Qolun biləkdən dırnaqlara qədər olan hissəsi. Əli ilə tutmaq. Sağ əl. Əllərini yumaq. Əlini çiyninə qoymaq. Əli ilə sığallamaq. Əli ilə götürmək. İnsan işlərinin çoxunu əlləri ilə görür. – Tək əldən səs çıxmaz. (Ata. sözü). Əfsus ki,… …