-
1 за
1) ( на ту сторону) arkasına; ardına; ötesine; dışına ( за пределы)поста́вить что-л. за шкаф — dolabın arkasına koymak
распространи́ться за Ура́л — Uralların ötesine yayılmak
пое́хать за́ город — şehir dışına gitmek; kıra gitmek
2) ( по ту сторону) arkasında; ardında; ötesinde; dışında ( за пределами)за гора́ми — dağların ardında
реши́ть вопро́с за закры́тыми дверя́ми — sorunu kapalı kapılar ardında halletmek
за облака́ми — bulutların ötesinde
за́ городом — şehir dışında
3) (около, у) başına; başındaсиде́ть за столо́м — masa başında oturmak
сесть за пиани́но — piyano başına oturmak
4) (до какого-л. временного или пространственного предела) kala; kalırkenза день до сва́дьбы — düğüne bir gün kala
за ми́лю до по́рта — limana bir mil kala
5) ( на расстоянии) ötede; uzaktaего́ за версту́ ви́дно! — bir fersah uzaktan görülür!
6) (при указании на лицо, предмет, до которого дотрагиваются)...dan;...aвзять кого-л. за́ руку — elinden / kolundan tutmak
держа́ться за пери́ла — parmaklığa tutunmak
7) (во время чего-л.)...da, sırasındaза обе́дом — yemekte, yemek sırasında, yemek yerken
я заста́л их за игро́й в ша́шки — onları dama oynarken buldum
8) ( в течение)...da, içindeза́ год — bir yılda; bir yıl içinde
да́нные за́ два го́да — iki yılın verileri
впервы́е за пять лет — beş yıldan beri ilk kez
за коро́ткое вре́мя — kısa zamanda
за че́тверть ча́са — çeyrek saatte
реши́ть зада́чу за мину́ту — problemi bir dakikada çözmek
9) (вместо кого-л.) yerine; olarak (в качестве кого-л.)распиши́сь за него́ — onun yerine sen imzala
рабо́тать за секретаря́ — katip olarak çalışmak
есть за трои́х — üç kişinin yediğini yemek
10) (в возмещение, в обмен)...a, karşılığında; içinза де́ньги — para karşılığında
за э́ти де́ньги он рабо́тать не бу́дет — bu paraya çalışmayacak
надба́вка за сверхуро́чную рабо́ту — fazla mesai zammı
он не хоте́л рабо́тать за таку́ю зарпла́ту — bu ücretle çalışmak istemiyordu
покупа́ть нефть за до́ллары — petrolü dolar karşılığı almak
купи́ть что-л. за рубль — bir rubleye almak
продава́ть что-л. по рублю́ за килогра́мм — kilosunu bir rubleden satmak
что / ско́лько он получа́ет за свой труд? — emeği karşılığında / emeğine ne alır?
11) (ради, в пользу, во имя) için; uğruna; uğrundaборьба́ за незави́симость — bağımsızlık için / uğruna savaşım
стоя́ть / выступа́ть за мир — barıştan yana olmak
ты за каку́ю кома́нду (боле́ешь)? — hangi takımdansın?, hangi takımı tutuyorsun?
ты за кого́? — kimden yanasın?
12) (одно вслед за другим; преследуя) arkasından; ardındanоди́н за други́м — birbiri arkasından
идёт ме́сяц за ме́сяцем — aylar birbirini kovalıyor
он идёт за на́ми — arkamızdan geliyor
мы пошли́ за ним — ardına düştük
чита́ть кни́гу за кни́гой — kitap üstüne kitap okumak
13) (с целью получить, достать что-л.) için;...mayaон пошёл за хле́бом — ekmek almaya gitti
обрати́ться к кому-л. за по́мощью — yardım için birine başvurmak
сходи́ за ребёнком — gidip çocuğu getir
14) (по причине, вследствие) için,...dan dolayı / ötürü;...dığı için,...dığından (dolayı)за недоста́тком вре́мени — vakit dar olduğu için / olduğundan
за неиме́нием ну́жных материа́лов — gerekli malzeme yokluğu nedeniyle
уважа́ть кого-л. за хра́брость — cesareti için saymak
за э́то он досто́ин похвалы́ — bundan dolayı övgüye layıktır
извини́те меня за гру́бость — kabalığımı affediniz
наказа́ние за мале́йшее неповинове́ние — en küçük bir itaatsizliğin cezası
15) (свыше какого-л. предела) aşkın; fazlaему́ уже́ за со́рок — kırkını aşkın / geçkin
(вре́мя) бы́ло за́ полночь — saat geceyarısını geçmişti
16) ( указывает на направление действия) içinборо́ться за свобо́ду — özgürlük için mücadele vermek
движе́ние за мир — barış hareketi
уха́живать за больны́м — hastaya bakmak
следи́ть за игро́й — oyunu izlemek
17) ( в тостах)...a; içinза ва́ше здоро́вье! — sağlığınıza!
за мир и дру́жбу! — barış ve dostluk için!
••за по́дписью Ивано́ва — İvanov imzalı
за но́мером три — üç numaralı
о́чередь за ва́ми — sıra sizde
де́ло за деньга́ми — iş paraya kaldı
проводи́ть вре́мя за чте́нием — vaktini okumakla geçirmek
закры́ть за собо́й дверь — kapıyı üstüne kapatmak
об э́том он был оповещён за неде́лю — bu kendisine bir hafta öncesinden duyuruldu
о́чень рад за Вас — sizin için / hesabınıza çok sevindim
что он за челове́к? — o, nasıl adamdır?
что за гла́зки! — bunlar nasıl göz!
мы прие́дем за ва́ми — sizi gelip alacağız
кто отве́тствен за э́то? — bundan sorumlu kim?
де́сять мину́т не счита́лись за опозда́ние — on dakika rötardan sayılmazdı
быть за́мужем за... — karısı olmak
-
2 завеса
perde* * *ж, врздымова́я заве́са — duman perdesi
сквозь заве́су вре́мени — zaman perdesi arkasında
-
3 закладывать
koymak,yerleştirmek; temelini atmak; rehine koymak* * *несов.; сов. - заложи́ть1) koymak; yerleştirmekзакла́дывать ми́ны — mayın yerleştirmek / koymak
заложи́ть ру́ки за́ спину — ellerini arkasında kavuşturmak
2) разг. ( засовывать) sokmak3) (здание и т. п.) temelini atmakзаложи́ть кора́бль — omurgayı kızağa koymak
зало́жен но́вый го́род — yeni bir kentin temelleri atıldı
закла́дывать брешь камня́ми — gediği taş doldurup kapamak
5) уст. (запрягать лошадь, экипаж) koşmak6) ( отдавать в залог) rehine koymak ( вещи); rehin etmek; ipotek etmek ( недвижимость)у него́ дом зало́жен — evi isteklidir
••заложи́ть осно́ву чего-л. — bir şeyin temelini atmak
-
4 крыться
...da gizli olmak; gizlenmekпричи́на кро́ется в... — nedeni...da yatıyor / gizlidir
что кро́ется за э́тими слова́ми? — bu sözlerin arkasında / ardında neler gizlidir / gizleniyor / yatıyor?
что кро́ется за э́той демаго́гией? — bu demagojinin altında / ardında yatan nedir?
-
5 кулисы
мн.(ед. кули́са ж, театр.) kulisler••за кули́сами — perde arkasında
-
6 позади
1) нареч. arkada, geride; arkadan, geridenмы оста́вили дере́вню позади́ — köyü arkada bıraktık
дере́вня оста́лась далеко́ позади́ — köy uzaklarda kaldı
позади́ послы́шался вы́стрел — geriden bir silah sesi geldi
2) нареч. ( в прошлом) gerideвсе э́то уже́ давно́ позади́ — (tüm) bunlar gerilerde kaldı artık
3) предлог arkasında, gerisinde; arkasından, gerisindenон шёл позади́ меня́ — ardım sıra / arkamdan geliyordu
в э́той о́бласти страна́ оказа́лась позади́ други́х (стран) — ülke, bu alanda öteki ülkelerin gerisine düşmüştü
••оста́вить кого-л. позади́ — geride bırakmak
-
7 сейчас
1) şimdi; bugün, halen, şu andaон никогда́ так / сто́лько не рабо́тал, как сейча́с — şimdiki bugünkü kadar hiç çalışmamıştı
сейча́с я за́нят — şimdi meşgulüm / işim var
он уже́ сейча́с заяви́л об э́том — bunu daha şimdiden söyledi
2) (только что, недавно) deminон то́лько сейча́с был здесь — demin buradaydı
3) ( скоро) birazdanя сейча́с приду́ — birazdan gelirim
по́езд сейча́с отхо́дит! — tren kalkmak üzere!
4) в соч. ( немедленно) hemen, derhalсейча́с же — şimdiden tezi yok, hemencecik, o saat
5) hemenсейча́с же за две́рью — kapının hemen arkasında
••как сейча́с по́мню — şimdiki gibi hatırlarım hatırımda
-
8 сзади
1) нареч. arkadan, geridenвторо́й ваго́н сза́ди — sondan ikinci vagon
он подтолкну́л меня́ сза́ди — beni arkamdan itti
пальто́ испа́чкано сза́ди — paltonun sırtı kirli
2) предлог arkasındaмы пошли́ сза́ди него́ — onun peşine düştük
-
9 сразу
1) hemen, derhal, der demezсра́зу же по́сле спекта́кля — temsilden hemen sonra, temsil biter bitmez
э́та ткань ей сра́зу понра́вилась — bu kumaşı hemen beğenivermişti
э́ти недоста́тки возни́кли не сра́зу — bu hatalar aniden doğmamıştı
тако́го ма́стера не сра́зу найдёшь — böyle bir usta ha deyince bulunmaz
2) hemenсра́зу за до́мом - сад — evin hemen arkasında bir bahçe var
3) birden, bir hamlede, bir kalemdeон купи́л сра́зу де́сять книг — on kitap birden aldı
их так мно́го, что сра́зу всех не сочтёшь — sayısı bir kalemde sayılamayacak kadar çoktur
у неё сра́зу посветле́ло на душе́ — içi aydınlanıverdi
це́лый арбу́з сра́зу не съешь — bütün bir karpuzu bir oturuşta yiyemezsin
говори́те не все сра́зу! — hepiniz birden konuşmayın!
-
10 стоять
1) врз durmak; dikilmekстоя́ть на нога́х — ayakta durmak
стоя́ть на рука́х — eller üstünde durmak, amuda kalkmış olmak
шкаф стои́т на ме́сте — dolap yerinde duruyor
ча́йник стои́т на столе́ — çaydanlık masadadır / masada duruyor
ребёнок уже́ стои́т / научи́лся стоя́ть — bebek basıyor / tay duruyor artık
часть пассажи́ров стоя́ла — yolcuların bir kısmı ayakta idi
ну что ты стои́шь передо мно́й?! — ne dikilip duruyorsun karşımda?!
стоя́ть на посту́ / на часа́х — nöbet beklemek
у них там стои́т часово́й — oraya bir nöbetçi dikmişlerdi
он стоя́л к нам спино́й — sırtı bize dönüktü
су́дно стоя́ло на я́коре — gemi demirli bulunuyordu / demirlemişti
суда́, стоя́щие у прича́ла — rıhtıma yanaşık gemiler
кора́бль стои́т в порту́ — gemi limanda yatıyor
стоя́ть на чьем-л. пути́ — перен. birinin yolu üstüne dikilmiş olmak
он всё ещё стоя́л у двере́й — halâ kapı önünde dikiliyordu
2) ( бездействовать) durmakчасы́ стоя́ли — saat durmuştu
стро́йка стои́т — yapı tatil edilmiş durumdadır
дела́ стоя́т — işler yerinde sayıyor
те́хника не стои́т на ме́сте — teknik yerinde saymaz
3) врз (находиться, существовать) olmak, bulunmak; durmakперед до́мом стои́т то́поль — evin önünde bir servi var
го́род стои́т на Во́лге — şehir Volga üzerindedir
до тех пор, пока́ стои́т э́тот го́род... — bu şehir durdukça...
храм стои́т с деся́того ве́ка — tapınak onuncu yüzyıldan beri ayaktadır
4) (быть, иметь место) olmak; geçmekстоя́л тума́н — sis vardı
стоя́ло ле́то — mevsim yazdı
ле́то стоя́ло сухо́е — yaz kurak geçiyordu
стоя́ла хоро́шая пого́да — havalar iyi geçiyordu
стоя́л по́лдень — vakit öğle idi
со́лнце стоя́ло у нас над голово́й — güneş tepemize dikildi
в до́ме стоя́ла тишина́ — ev sessizlik içindeydi
по вечера́м там стои́т шум, гвалт — akşamları orada bağırma çağırmadır gider
5) перен. karşı karşıya / yüz yüze olmak; karşısında olmakстоя́ть перед диле́ммой — ikilem karşısında olmak
перед на́ми стои́т тру́дная зада́ча — zorlu bir görevle karşı karşıyayız
стоя́щие перед на́ми тру́дности — yüz yüze olduğumuz güçlükler
стоя́щие перед на́ми зада́чи — önümüzdeki görevler, yüz yüze olduğumuz görevler
6) перен. ( защищать) korumak, savunmak; bir şeyden yana olmakстоя́ть за де́ло ми́ра — barış davası için savaşım vermek
••стоя́ть во главе́ — başında olmak, başını çekmek
стоя́ть у вла́сти — iktidar başında olmak / bulunmak
кто стои́т за э́тим преступле́нием? — bu cinayetin ardında / arkasında kimler var?
стоя́ть на своём — ayak diremek
он до сих пор стои́т у меня́ перед глаза́ми — halâ gözümün önünden gitmiyor
стоя́ть у поро́га — eşikte beklemek
на докуме́нте стои́т и твоя́ по́дпись — belgede senin de imzan var
на пове́стке стоя́т два вопро́са — gündemde iki sorun var
у неё в глаза́х стоя́ли слезы — gözleri dolu dolu idi
-
11 тот
та, то, те1) o şuв тот ве́чер — o akşam
в то вре́мя — o zaman / sırada
на том берегу — karşı yakada / kıyıda
по ту сто́рону стены́ — duvarın arkasında
по ту сто́рону Атла́нтики — Atlantik'in ötesinde / öbür tarafında;
с того́ дня его́ бо́льше не ви́дели — o gün bugün onu gören olmadı
2) в соч.по той и́ли ино́й причи́не — şu ya da bu nedenden dolayı
и тот и друго́й — ikisi de
и в том и в друго́м слу́чае — her iki halde de
3) ( другой) öbür, öteki; berikiна том конце́ про́вода — telin öbür ucunda
он оди́н, а тех - тро́е — o bir kişi berikiler üç
4) aranan, istenen, oтой кни́ги в прода́же уже́ нет — o kitaptan satışta kalmamış
я набра́л не тот но́мер — yanlış numara çevirmişim
то же мо́жно сказа́ть и о тебе́ — aynı şeyler senin için de söylenebilir
прода́ть по той же цене́ — fiyatına satmak
прода́м, е́сли кто́-нибудь даст ту же це́ну — satın aldığım parayı veren biri olsa satarım
тот са́мый Петро́в, кото́рый... — o Petrov ki,...
всё тот же Петро́в утвержда́ет, что... — gene aynı Petrov iddia ediyor ki...
я тепе́рь (уже́) не тот — ben artık eski ben değilim
5) в соч.то, что вы сказа́ли,... — söylediğiniz,...
то, что называ́ется любо́вью,... — sevgi denen şey,...
я́сно то, что... — şurası açıktır ki,...; açık olan odur ki,...
стра́нно то, что... — işin garip yanı,...
изве́стно то́лько то, что... — bilinen bir şey varsa, o da...
к тому́, что бы́ло изве́стно, он ничего́ но́вого не доба́вил — bilinenlere yeni bir şey katmadı
с то́й лишь ра́зницей, что... — şu farkla ki,...
де́лай то, что тебе́ говоря́т! — sana ne söylüyorlarsa onu yap!
по сравне́нию с тем, что бы́ло де́сять лет наза́д — on yıl öncesine göre
она́ зави́довала тем, у кого́ есть де́ти — çocukluları kıskanırdı
он о́чень горди́тся тем, что он лётчик — pilot olmanın büyük gururunu duyuyor
ока́зывая ему́ по́мощь, он тем са́мым защища́ет и свои́ интере́сы — ona yardım etmekle kendi çıkarlarını da savunmuş oluyor
те, кому́ сейчас три́дцать (лет) — şimdi otuzundakiler
те из вас, кто бу́дет занима́ться иссле́дованиями — araştırma yapacaklarınız
те из них, кто уже́ получи́л образова́ние — öğrenim yapmış olanları
••я ещё и не то зна́ю! — daha neler bilirim!
осёл и тот бы по́нял — eşek olsa anlardı
у него́ одно́ пальто́, да и то не но́вое — bir paltosu var, o da yeni değil
он не то что бо́лен, а про́сто уста́л — hasta falan değil, bayağı yorulmuş
к тому́ же — hem, kaldı ki, üstelik
хоте́л он того́ или нет,... — istemiş olsun ya da olmasın,...
хо́чет он того́ или нет,... — istediği olsun olmasın,...
на том све́те — öbür dünyada
См. также в других словарях:
arkasında dolaşmak (veya gezmek) — bir işi yaptırmak için ilgili veya yetkili bir kimsenin uğradığı yerlere giderek görüşme fırsatı aramak … Çağatay Osmanlı Sözlük
arkasında yumurta küfesi yok ya! (veya olmamak) — sırtında yumurta küfesi yok ya! … Çağatay Osmanlı Sözlük
perde arkasında (veya arkasından) — olayı yönetenin kendisi olduğunu belli etmeyerek, gizliden gizliye … Çağatay Osmanlı Sözlük
çat orada çat burada çat kapı arkasında — çok çabuk yer değiştiren bir şeyin durumunu anlatan bir söz Sizin sevgili bir yerde durmaz, çat orada çat burada çat kapı arkasındadır. O. C. Kaygılı … Çağatay Osmanlı Sözlük
HATBA' — Arkasında siyah çizgiler olan dişi eşek. (Müz: Ahtab … Yeni Lügat Türkçe Sözlük
KATUBE — Arkasında semeri olan deve … Yeni Lügat Türkçe Sözlük
KİNDARE — Arkasında deve hörgücü gibi, hörgücü olan bir cins balık … Yeni Lügat Türkçe Sözlük
Hrant Dink — Condemnations* Tens of thousands of people marched in Istanbul from the Agos newspaper s office to the Taksim Square in a spontaneous protest of the assassination. According to the BBC, protesters chanted We are all Armenian, we are all Hrant… … Wikipedia
arka — is. 1) Bir şeyin temel tutulan yüzünün tam ters yanı, ön karşıtı Evin arkasında bahçe var. 2) Bir şeyin sırt durumunda olan yüzeyi Çocuğun arkası ağrıyormuş. 3) Geri kalan bölüm, kısım Masalın arkası. Yazının arkası. 4) Art, peş 5) Otururken… … Çağatay Osmanlı Sözlük
Hülya Koçyiğit — (born December 12, 1947 in Kuzguncuk, Istanbul) is a famous Turkish actress. She is considered to be one of Turkish cinema s most famous female leads and has received numerous awards such as at the prestigious Antalya Golden Orange Film Festival… … Wikipedia
Deep state — The Deep state (Turkish: derin devlet) is alleged to be a group of influential anti democratic coalitions within the Turkish political system, composed of high level elements within the intelligence services (domestic and foreign), Turkish… … Wikipedia