өрт өршіп кетті
21қиындасу — 1 (Жезқ., Ұлы.) жақындасу. Біз қ и ы н д а с ы п кеттік (Жезқ., Ұлы.) 2 (Қарақ.) қиындау, ауырлау, ауыр болу. Қазір жұмыс дым қ и ы н д а с ы п кетті ғой (Қарақ.) …
22құлау — 1 1. (Гур., Маңғ.) төмен түсу, түсу, келу. Көш таудан қ ұ л а п келеді (Гур., Маңғ.). 2. (Қост., Аман.; Ақт., Ырғ.; Қ орда, Арал) келу, қайту, оралу. Жұмабек сен елден қашан қ ұ л а д ы ң (Қост., Аман.). Қойың суға қ ұ л ад ы ма? (Ақт., Ырғ.) 2… …
23монданақ — (Алм., Шел.) жастардың той думандағы ойыны. Қазіргі жастар м о нд а н а қ т ы өте жиі жасайды (Алм., Шел.). Отырғандар тізерлеп: – Әне кетті м о н д а н а қ, міне кетті м о н д а н а қ, – деп, ортадағы жігіт сырт айнала бергенде, оны соғып қалып …
24отырмақ — (Гур., Маңғ.; Түрікм., Красн.) сауық кеш, бас қосу. Үйде о т ы р м а қ бар? (Гур., Маңғ.). Олар өзара о т ы р м а қ жасамақшы. Олар о т ы р м а қ қ а кетті (Гур., Маңғ.). Бүгін жастар о т ы р м а қ қ а кетті (Түрікм., Красн.) …
25суқаны ұшу — (Алм., Шел.; Шығ.Қаз.: Зайс., Марқ.; Монғ.) қатты қорқу, үрейі ұшу. Қызыл атымның ері мойнына ауғанда с уқ а н ы м ұ ш ы п кетті (Алм., Шел.). С у қ ан ы ұ ш қ а н адам не істерін білмей қалады (Шығ.Қаз., Зайс.). Жылан көргенде с у қ ан ы ң ұ ш ы …
26сүрік жүру — (Қост., Жанг.; Қар.; Жезқ.) асығыс жүру. Колхоз бастығы кеше Торғайға с ү р і к ж ү р і п кетті (Қост., Жанг.). Ол с үр і к ж ү р і п кетті, бірақ жүрсе де жете алмайды ғой (Жезқ.) …
27ықтиқат — (Түрікм.: Красн., Ашх., Таш., Мары) шыдам, төзім. Мәшінді күте күте ы қт и қ а т ы м кетті (Түрікм., Ашх.). Бар сабыр шыдамынан айырылып, ы қ т и қ а т ы кетті (Ә. Нұрп., Күт. күн., 58) …
28ай — бағып отырсың ба? Не бітіріп отырсың д. м. – Оу, қораланып осы жерде а й б а ғ ы п о т ы р с ы ң д а р м а, бір баланың шөп түсіп кеткен көзін жаза алмасаңдар (Ж. Түменбаев, Қардағы із, 86). Ай батты. Көкжиектен асып, ай көрінбей кетті. Жаңа… …
29бас — амандық садақасы. Жеке басы үшін берілетін садақа, пітір. Кешкілікті ауызашар, таңертеңгілікті сәресі дейді. Ораза уақытында мұсылмандар семьясының әрбір басына б а с а м а н д ы қ (пітір) с а д а қ а с ы н төлейді (Ана тілі, 26.04.1990, 6). Бас… …
30жұрат — зат. сөйл. Жұрағат. – Қарағым ау, сенің белдігіңді тосырқап жүрсем, жекжаттың ж ұ р а т ы боп шықтың ғой (Т. Әлімқұлов, Көкек айы, 45). Жақсының тозды мұраты, Пенденің кетті ұяты. Байдан қайыр жоғалып, Жат болып кетті ж ұ р а т ы (А. Үлімжанұлы,… …
