әлеуметтік қыр
81Ли — Конфуций философиясындағы негізгі ұғымдарының бірі. Ол әуелде әлеуметтік және ғарыштық тәртіпті қолдайтын магиялық ритуалдарды білдірді. Кейін конфуцийшылдықтың шеңберінде жүріс тұрыстың «жэнь» (адамсүйгіштік) жалпы принципін нақтылайтын ұғым… …
82Марксизм — неміс ғалымдары мен ойшылдары К.Маркс пен Ф.Энгельс жасаған ілім (доктрина). Ол ХІХ ғ. 40 ж.ж. капитализмнің даму кезеңінде, таптық қайшылықтардың шығу негізінде дүниеге келді. Тарихи аренаға дербес саяси күш ретінде пролетариат (жұмысшы табы)… …
83Мифология — Миф, мифология (гр. mythos аңыз, ертегі + logos сөз, ілім) 1) әлемді рухани тәжірибелік игерудің амалы, қоғамдық сананың формасы және алғашқы қауымдық қоғам адамының дүниетүсінігі; 2) белгілі бір халықтың мифтерінің жиынтығы; 3) мифтер туралы… …
84Модернизм — Модернизм, постмодернизм (фр. moderne ең жаңа, қазіргі) қазіргі заман философиясындағы ағым. Жалпы «модерн» ұғымы Еуропада ХҮІІ ғ. басталған ғылыми, діни, философиялық эволюция процесін түсінуге тырысқан жаңа заманның (уақыттың) ойлауын білдіреді …
85Неомарксизм — – 1) тар мағынада – Франкфурт мектебі өкілдерінің (М. Хоркхаймер, Т. Адорно, Г. Маркузе, сонымен қатар шығармашылықтарының белгілі бір кезеңдерінде Э. Фромм, Ю. Хабермас) зерттеулерін сипаттауға қолданылатын ұғым; 2) кең мағынада – марксизмді… …
86Неотомизм — (лат. neo – жаңа, thomismus – томизм, Ф. Аквинскийдің ілімі) – томизм деп аталатын философиялық және теологиялық жүйенің қазіргі заманғы версиясы, жаңартылған варианты. Рим Папасы XIIІ Левтің энцикликасымен (оған бағынған барлық шіркеулерге… …
87Пассионарлық — (лат.passio, фр. рassion – құмарлық, құштарлық) – Л.Гумилев этностың пайда болу процесін түсіндіру үшін енгізген ұғым, оның этногенез («Этногенез және Жер биосферасы») теориясындағы негізгі термин. Гумилев бойынша, жаңа этностың (халықтың)… …
88Политеизм — (гр. poly – көп, theos – құдай) – пұтшылдық, көп құдайшылдық, көптеген құдайларға табыну. Ол архаикалық (көне дүниедегі) қоғамдарда рухтарға, пір перілерге табыну негізінде пайда болды. Қоғамдық өмірдің, әлеуметтік қатынастардың, адам санасының,… …
89Постмодернизм — (лат. рost – кейін, фр, moderne – жаңа, қазіргі) өнер, философия, психология, тарих, теология саласында және қазіргі мәдениеттің басқа сфераларындағы әр текті концепциялардың жиынтығы. Бұл термин XX ғ. басында Еуропада мәдени өзгерістерді… …
90Прагматизм — (гр. pragma – іс әрекет, іс, практика) – идеялардың пайдалылығы және қолайлылығы олардың тиімділігінің критерийлері болады деп қарастыратын моральдық философиядағы бағыт. Бұл ағымның негізін қалаушылар америкалық философтар Ч.С. Пирс пен У. Джемс …
