әлеуметтік қыр
31Индивид — Индивид, индивидуум (лат. individuum бөлінбейтін, дербес, жеке) өзгеше әлеуметтік атом, яғни социум болмысының онан әрі принципиалды бөлінбейтін элементі ретінде адамзаттың, қоғамның, халықтың, таптың, әлеуметтік топтың жеке алынған өкілін… …
32Индивидуализм — адамның, тұлғаның автономдық еріктігіне (бостандығына) ерекше құндылық беретін саяси және әлеуметтік философиялық ілім. Оның негізінде үш принцип жатыр деуге болады: барлық құндылықтар адамда түйіседі (тоғысады), яғни олар адам болмысымен… …
33Қоғамдық–экономикалық формация — Қоғамдық экономикалық формация (лат. formatio құрылым, түр) қоғамның марксистік теориясындағы немесе тарихи материализмдегі негізгі ұғым: «... тарихи дамудың белгілі сатысында түратын қоғам». Қоғамдық экономикалық формация категориясы адамзат… …
34Моизм — (қыт. мо цзя) Б.з.д. Ү ғ. Мо цзы негіздеген қытай философия сындағы мектеп. Ол конфуцийшілдікті сынға алды. Аспан еркінің алдында адамның тақуалығы және бой ұсынушылығы (бас ұруы, мойындауы) қажеттілігін жақтады, ал конфуцийшілдіктегі салт… …
35Объективизм — – әлеуметтік (саяси) құбылыстарды бағалауда бейтараптылық (нейтральность) сақтауға тырысу. Бірақ объективизм әлденеше рет сөгулер, жазғырулар (упреки) алды, себебі шын мәнінде оның артында субъективизм, белгілі әлеуметтік жіктің позицияларын… …
36Оптимизм және пессимизм — (лат. optimus – ең жақсы, pessimus – ең жаман) –екі қарама қарсы дүниетанымдық позициялар (көзқарастар) және құндылығы мен даму бағытын анықтау көзқарасы тұрғысынан шындыққа қатынастың екі амалы (тәсілі). Оптимизм игіліктің зұлымдылықтан,… …
37Өркениет — (лат. сivilis азаматтық, мемлекеттік, қоғамдық ) – кең мағыналы термин, ұғым: 1) ақыл берілген тірі мақлұқтардың тіршілік ету, өмір сүру формасы; 2) мәдениеттің синонимі қоғамның рухани және материалдық жетістіктерінің жиынтығы; 3) материалдық… …
38Постиндустриалдық қоғам — – америкалық философ, футуролог Д. Белл ұсынған термин, ұғым. (См. Д. Белл «Приход постиндустриаьного общества», 1973). Ол қоғамды «белдеулік принцип» («осевой принцип») тұрғысынан, яғни бір бірімен тығыз байланысты факторлардың, техниканың,… …
39Секуляризация — (лат.saecularis қауымдық, зайырлы) қоғамның әртүрлі сфераларын, қоғамдық және топтық сананы, әлеуметтік қатынастар мен институттарды дін ықпалынан босату процесі. Діннің ықпалын әлсірету оның қоғамдағы орнын өзгерту, атқаратын функцияларының… …
40Синергетика — (гр. sinergeia – көмектесу, келісіп қимылдау, біріккен іс – әрекет) – ашық типтегі сызықтық емес кері байланыстары бар жүйелердің эволюциясы мен өзін өзі ұйымдастыруын зерттейтін ғылым (қазіргі ғылымның бағыты). Оның қалыптасуына И. Пригожин, Г.… …
