әбден жақсы болды
1ақ — зат. в ет. Бұзаулы сиырда, қозылы қойда болатын жұқпалы, әрі зілді дерт. Мұндай жағдайда малдың сүті тартылып қалады. Егер бір қой а қ болып ауырса, ол қоралы қойға түгел жұғады (Ж. Бабалықұлы, Мал ауруы., 8). Ақ айыл болды. Көп мініліп, арқасы… …
2екі — айрық жол. Екіге айырылатын жол. Тағдыр екеуін е к і а й р ы қ ж о л ғ а салып жіберді (Д. Рамазан, Жылап аққан., 35). Екі елу. «Жүз» д.м. Сұрасам сенің атың Ырысты қыз, Е к і е л у ердің жасы болады жүз (Айтыс, 2, 48). Екі етек болды. жерг. Екі… …
3басбух — зат. сөйл. Бухгалтерлердің басшысы, бас бухгалтер. Б а с б у х т ы ң айтқаны рас екен. Борқанның кейін бұған әбден көзі жетті (Н. Дәутайұлы, Аты жоқ., 548). – Мына Баекең келіп, сосын мен… – деп б а с б у х күмілжіңкіреп қалып еді (Жалын, 1974, 2 …
4ығыр атан — Қ орда., Қарм.) шаруашылыққа ертелі кеш дамылсыз пайдаланудан әбден мазасы кетіп, ығыр болғандығын білдіріп, ыңылдай беретін атан. Көбіне, “мін де шап” дегендей, жыл бойына шаруашылыққа ат есебінде пайдаланғандықтан әбден мазасы кетіп, ығыр… …
5қанжілік — зат. Жөнді бапталмай бәйгіге қосылып, зорыққандықтан болатын ауру; жілігінің ішіне қан кету. Керісінше ат семіз болса қызылмай, қ а н ж і л і к етіп алмай, бірте бірте баппен арытады (Ер қанаты, 179). Семіз атты алғашқы кезде қатты қинап,… …
6қымызсіңді — болды. Қымыз көп құйылып, әбден үйреншікті болу, қымыз сіңу. Шытыралы қоңыр тегене, әбден қ ы м ы з с і ң д і болып, мүйіздей қатқан бүйрек ожау теңнен алынды (Қ.Жұмаділов, Соңғы көш, 1, 192) …
7зырғорда — болды. жерг. Зәрезап болды. Тағдырдың қиындығына жаншылып, әбден з ы р ғ о р д а б о п қалған жүрек әлденеден шошынғандай дір ете түсті (Е. Тұрысов, Ақбақай, 4) …
8май — бүлкіл. Майда, жұмсақ бүлкіл. Батырлар тегіс аттарына қонып, Надырқұлды ортаға алып, м а й б ү л к і л м е н қаңырдаңды қуалай жүріп кетті (Қаз. әдеб., 15.11.1974, 4). Май жеді. техн. Майды көп пайдаланды (жұмсады). – Тракторым м а й ж е п жүр,… …
9баз кешу — 1. Қ орда., Арал; Ақт., Қараб.; Гур., Маңғ.) күдер үзу. Өзің әбден б а з к е шк е н адамша сөйлейсің! Күндердің күнінде б а з к е ш і п жүріп тапқанымыз осы бала болды, – деді ағайын Қ орда., Арал). 2. (ҚХР) өлу, қаза табу. Сол жазда әжесі де… …
10қыйғылық қылу — (Гур., Маңғ.) әурелеу. Соның өзі әбден қ ы й ғ ы л ы қ қ ы п болды ау (Гур., Маңғ.) …
- 1
- 2
