үшбұрыш
81буссоль — (франц. boussole) магнитті меридиан мен қандай да бір затқа бағытталу аралығындағы көлденең бұрышты өлшеуге арналған геодезиялық аспап. Топогеодезиялық жұмыстарды жүргізу кезінде планшетті бағдарлау үшін және магниттік меңзердің өзгеруін… …
Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
82дәлдеу — (Визирование; лат. visere қарау) астрономиялық, геодезиялық, бұрыш өлшегіш және басқа аспаптардың дәлдеу сызығын (оптикалық осін) бақылаушы таңдаған алыстағы нүктенің немесе аспандағы жарықтың бағытымен біріктіру …
Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
83диоптр — (грек. dia арқылы, opteuo көремін, шоламын) 1) винтовкаға бекітпеден алыс емес (атқыш көзіне жақын) бекітілген, көздеу дәлдігін арттыруға арналған тетік. Ол қарауыл мен нысанаға атқыш қарайтын тесігі бар дискіден тұрады. Қазіргі кезде Д.,… …
Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
84жабық атыс позициясы — (Закрытая огневая позиция) қарсыластың жер үсті бақылауынан оқ жарқылын, шаң мен түтінді, материалдық бөлікті тасалап жасыратын жергілікті жер қатпарлары немесе елді мекен, орман сыртында артиллериялық бөлімшелер немесе жеке қарудан атыс жүргізу… …
Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
85жарылысқа қарсы құрылғы — (Противовзрывное устройство) желдеткіш жүйелеріне орнатылған құрылғы. Соққы толқын желдеткіш арналары арқылы қорғаныс ғимараттарының ішіне енуі мүмкін, осының салдарынан қысым күрт күшейіп кетеді. Мұның өзі паналаушы адамдардың зақым алуына… …
Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
86координаттық тор — (Координатная сетка) топографиялық картадағы шаршылар торы. Ол картада бейнеленген объектілердің тікбұрыштық координатын анықтауға, нысананы дәлдеуге, сондай ақ картаға тікбұрыш тың координаттары бойынша артиллерияның ұрыстық ретін, бағдарын,… …
Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
87көкжиек — (Горизонт; грек. gorizo – шектеулі) бақылаушының ашық жерде немесе теңізде көре алатын жер бетінің аспанмен астасып жатқан бөлігі. К. көрінетін және ақиқат (математикалық) болып бөлінеді. Ақиқат К. пен көрінетін К тің кез келген нүктесіне… …
Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
88көкжиек тұстарын анықтау тәсілдері — (Способы определения сторон горизонта) көкжиек тұсын жергілікті жерде компас пен аспан шырақтары немесе жергілікті белгілер бойынша анықтау. Көкжиек тұсын анықтаудың мейлінше көп тараған тәсілі компас көмегімен анықтау. Қазақстан Республикасы… …
Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
89курс, бағыт — (лат. cursus – жүгіру, қозғалыс) 1) ұшу аппаратының, кеменің жүріс жолы, қозғалысының бағыты меридианның солтүстік бағыты мен ұшу аппаратының көлденең жазықтықтағы сағат тілі бойынша градуспен өлшенетін (0 ден 360о қа дейін) бойлық осінің… …
Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
90магнитті азимут — (Магнитный азимут) берілген нүктенің меридиан жазықтығы бағытының және сағат тілімен 0 ден 360 о қа дейінгі магнитті меридианның солтүстік бағытынан есептелген мәліметтері бойынша құрала тын бұрыш …
Казахский толковый терминологический словарь по военному делу