үкчә арты
1АРТЫ ЦÆУЫН — Зындзинæдтæ æвзарын. Мæ фыды мын ахæстоны чи ныммарын кодта, уыдоны сæрыл ныр арты куы бацæуиккам. Сæ тæнтыл хæцæнт. (Сечъынаты Л. Уæлладжиры хабæрттæ.) …
2артығынша — (Тау., Қош.) артық. Оның жасы қазір сексеннен а р т ы ғ ы н ш а ұзарып қалды (Тау., Қош.) …
3артық-кемсіз — сын. Артығы да жоқ, кемі де жоқ, дәл. Ол алдыңғы жылы Сібірдің егін орағы кезінде бөлектеп ору әдісімен а р т ы қ к е м с і з мың гектар жердің бидайын орған екен (Б. Тоқтаров, Қыран, 92). Болмайды түн күндіксіз, күндіз түнсіз, «Ай кірсіз», деген …
4АРТЫ БЫНДАР ФÆУЫН — Сыскъуийын, амæлын …
5АРТЫ БЫНÆЙ САУ ТУГ СКÆЛЫН — Быны сæфт фæуын …
6арты қисық — (ҚХР) ниеті, ойы бұзық …
7артық ауыз бала — (Тау., Қош.) қолы бос, епті, жұмсауға ыңғайлы бала. Жұмсай қоятын а р т ы қ а у ы з б а л а да жоқ (Тау., Қош.) …
8ДЫВЫДОН АРТЫ ХАУЫН — тж. ДЫВЫДОН АРТЫ СУДЗЫН Уæззау уавæры, цъыссымы бахауын. Куыд цин кодта абон горæты йæ хъуыддæгтæ хорз кæй ацыдысты... Фæстæмæ куыд хъæлдзæгæй æрбаздæхт æмæ мæнæ æнæнхъæлæджы дывыдон арты бахауд. (Гаглойты В. Гæлæбу.) «Тагъд дывыдон арты цæхæры… …
9Мост Арты — …
10Кая-Арты-Баши — горная вершина в Кабардино Балкарии, в северо западном отроге Главного Кавказского хребта, в междуречье Баксана и Чегема. Высота – 4250 метров. Переводится с балкарского, как «вершина за скалой», где кая – «скала»; арты – «за», «по ту сторону»;… …
