ҡыҫҡартылған шиғыр
21арттырған түйе — Қ орда., Жаңақор.) үстіндегі қыздың жасауымен (ұзатылатын қыздың үй мүлкі, керек жарағы) немесе артылған жүгімен сыйға, бәйгеге тартылатын мақтаулы түйелердің бірі …
22ауған түйе — Қ орда., Қарм.) 1. бөтен жерден мекенін ауыстырған түйе. 2. үстіне артылған жүк ұзақ жүрістен не о баста дұрыс артылмағандықтан, түйенің оң немесе сол қапталына қарай қисайып ауа бастауы. …Мен риза, Ғалия ау, өле өлгенше. А у ғ а н т ү й е… …
23бұрау — 1 (Рес., Орын.) бұрғы. Б ұ р а у д ы маған бере тұршы (Рес., Орын.) 2 Қ орда., Қарм.) түйеге артылған жүк ауып бара жатқанда, оны теңестіріп, аумайтындай ету үшін жүктің арқанын бұрап қоятын қысқа, оқтаудай ағаш не балға сабындай мықты жыңғыл,… …
24арқұқ — зат. көне. Жорық, соғыс кезінде азық түлік қару жарақ қоры артылған көлік (арба). Басты бөгесін – жаяу әскердің қозғалысы емес, ауыр артиллерия мен а р қ ұ қ жүрісі (М. Мағауин, Аласапыран, 301) …
25керуенақы — зат. Керуендегі түйеге, атқа артылған, түсірілген жүк үшін төленетін төлем …
26қақтама — зат. з е р г. Төске салып ұру арқылы жұқартылған алтын не күміс. Осы тәсілмен алынған жұқа металды – қ а қ т а м а деп атайды (Д.Шоқпарұлы: Ана тілі, 14.01.1993, 8) …
27месқобыз — … Ал сол уақыт тозаңынан артылған аспаптардан сазсырнай мен жетіген, дауылпаз бен шаңқобыз, м е с қ о б ы з бен сыбызғының «Отырар сазында» мейлінше жарасым тауып, пайдалану мүмкіндіктері молынан ашылған (Лен.жас., 17.12.1983, 4) …
28тайынша — айдату. Дойбы ойнағанда жеңген жақтың артылған тастарын «тайынша айдату» деп атайды. Дойбы ойынында «биге шығу», «қос үйге қамау», «т а й ы н ш а а й д а т у» т.б. қалыптасқан терминдер бар (Шаңырақ, 391). Тайынша бұқа. Бір жасар бұқа, бұқашық. Т …
29тары — ботқа. Тарыдан жасалған қоюлау тағам. Қоп қою, мойылдай қара мұртының қияғы селтиіп, сырты күйе күйе қара котелоктен т а р ы б о т қ а н ы соғып отыр (С.Бақбергенов, Қарға тамған., 131). Тары қаралау этногр. Тарыны келіге түйіп, сыртқы қауызынан… …
30үш — әріп. «Мемлекеттік (ұлттық) қауіпсіздік комитеті» (КГБ, КНБ) деген атауды жұмбақтап айту. – Сот емес, «ү ш ә р і п» емес, жол полициясы деген не тәйірі? – деп күңк етті өз өзінен (Ж.Қорғасбаев, Жынды қайың, 262). Мен барғанда жанымда «ү ш ә р і п …
