ҡош балаһына йөн үҫкән
1бас — амандық садақасы. Жеке басы үшін берілетін садақа, пітір. Кешкілікті ауызашар, таңертеңгілікті сәресі дейді. Ораза уақытында мұсылмандар семьясының әрбір басына б а с а м а н д ы қ (пітір) с а д а қ а с ы н төлейді (Ана тілі, 26.04.1990, 6). Бас… …
2биялай — (Орал: Чап., Жымп.; Көкш., Еңб.; Монғ.) қолғап. Б и я л а й д ы қыста қолғаптың сыртынан киеді. Б и я л а й д ы ң жалғыз бас бармағы болады (Монғ.). Қыстың көзі қырауда кішкене б и я л а й киген қолыңды иін ағаштың ілгері жағына салып, кіп… …
3бесік — зат. Жас нәрестені бөлеуге арналған ағаш төсек. Қазақ, қарақалпақ, қырғыз, ұйғыр халықтарында бар, тек жасалуы жағынан түрліше. Қазақ бесігі бірнеше белшектерден тұрады: екі басы, арқалық, бесіктің асты, екі ұзын шабақ т.б. Бесік жасауға көбінесе …
4ашамай — I зат. қ. ө н е р. «Ашамай» деп аталатын балалар ерінің қасына ұқсас өрнек түрі (Қаз. этнография., 3, 313). II зат. жерг. Бұт. Аяғында а ш а м а й ы н түгел жауып тұратын саптама етігі болған (О. Бөкеев, Мұзтау, 10). А ш а м а й д а н алды да дік …
5сыптығырлау — … Тізе тұсын с ы п т ы ғ ы р л а у етіп, балағын далита тіккен кіржамбыз шалбардың бір балағы орындықтың арқалығына ілініпті де, екіншісі – сүйретіліп жерде жатыр (Қаз. әдеб., 12. 01. 1973, 3) …
6құсбегі — зат. Бүркіт, ителгі, қаршыға, қырғи сияқты жыртқыш құстарды аңға, құсқа салу мақсатымен қолға үйрететін адам. Құсбегі қыран құсты тор құрып ұстайды немесе қарақанат балапан кезінде ұядан алады. Оның аяғына балақ бау мен шыжым тағып, көзіне томаға …
7ажырғы — 1 (Сем.: Мақ., Ұрж.) иінағаш. А ж ы р ғ ы болмаса, суды немен әкелесің (Сем., Ұрж.) 2 1. (Шығ.Қаз.: Күрш., Тарб.) жауыр аттың мойнына байлайтын ағаш. Бұрын жауыр атқа а ж ы р ғ ы байлайтын еді. Қазір ондай жоқ қой (Шығ.Қаз., Күрш.). – Сізге а ж ы …
8дабы — (Сем., Шұб.; Алм., Кег.) түкті бөз. Солардың алдында д а б ы дамбалының ауы салақтай, қойқаң қойқаң жүріп: «Бұл біздің ініміз» – деді (Ғ. Мұст., Дау. кейін, 52). ...ала бажақ түкті д а б ы д а н тігілген халат алып, иығына жамылды (М. Мағ., Алас …
9қолбау — 1 (Гур., Маңғ.; Орал, Казт.) бесіктің қолтартпасы. Қ о л б а у ы н қатты тартпаса, бала бесіктен түсіп кетеді (Гур., Маңғ.) 2 (Сем.: Көкп., Ақс.) қолдау, қамқорлығына алу. Біздің Хақаң біреудің қ о л б ау ы н а алынған ғой (Сем., Көкп.) …
10тайқар — (Өзб., Ташк.; Шымк., Мақт.; Ауғ.; Ир.) екі жастағы есек. Т а й қ а р д ы ң санына қада кіріп кетіпті (Шымк., Мақт.). Үй маңынан сұр т а й қ а р көрінбеді ме? (“Жалын”, 1982, №2, 101). Бір бала қара т а й қ а р д ы ң құйымшағына отырып, шапқылап… …
- 1
- 2