ҡалдыҡтан иләнгән еп
1ақтаңлақтан — ет. Ақтаңлақ болу, таңлақ таңлақ болып қалу, теңбілдену. Көгілдір тартқан шуаққа сөгіліп сала берген ақ дала а қ т а ң л а қ т а н ы п, төбешіктердің күнгей беті кәдімгідей қарабайырланып қалды (Лен. жас, 13.04.1973, 2) …
2милықтан — милықта етістігінен жасалған ырықсыз етіс. Ең артқы қаба сақалды қара кісі еді. Басыңдағы жалбайы м и л ы қ т а н ы п, буы бұрқырап терлеп, ентіккендей болып тұрды (Б.Майлин, Таңд., 165) …
3белдемпая — 1. (Қост.: Жанг., Об.) қыр, белес. Ана б е л д е м п а я н ы ң астында мал жатыр (Қост., Жанг.). 2. әр түрлі қалдықтан істелген қоршау. Үйдің не басқа нәрсенің сыртынан айналдыра б е л д е м п а я жасайды (Қост., Жанг.). қ. белдепая …
4көрпе көпшік — (Көкш., Қ ту) ердің үстіне салатын көрпеше. Матадан қалған қалдықтан к ө р п е к ө п ш і к тіктіріп алдым (Көкш., Қ ту) …
5ақ — зат. в ет. Бұзаулы сиырда, қозылы қойда болатын жұқпалы, әрі зілді дерт. Мұндай жағдайда малдың сүті тартылып қалады. Егер бір қой а қ болып ауырса, ол қоралы қойға түгел жұғады (Ж. Бабалықұлы, Мал ауруы., 8). Ақ айыл болды. Көп мініліп, арқасы… …
6жорық бекеті — (Походная застава) жорықтағы әскерлерді күзету органы. Ж.б. күзетілетін лектердің кедергісіз жылжуын қамтамасыз ету, оны қарсыластың тұтқиылдан шабуылынан қорғау, жазылуға және ұрысқа кіруге қолайлы жағдайларды қамтамасыз ету мен қарсыластың жер… …
Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
7қос — I зат. Арбаға, соқаға парлап жегілген өгіз (көлік). – Мұнысы қалай? Екі қ о с, үш кісімен не істейді? (Қ.Әбдіқадыров, Әңгім., 9). Жұрт көлік шаршады деп қ о с ы н доғарып жатқанда, қарнын кебеже теңдегендей қылып өгіздің егіс қорғанға кіргенін… …
8қара — азық. Астық д.м. Соғыс зардабын елдің дендеп түсіне бастағаны да биыл жаз: қант шай, қ а р а а з ы қ т ы ң көзі кеміді (Ә.Сарай, Атырау, 310). Қара ала қаз. Қаздың қара ала түсті бір түрі. Көл бетін жапқан қ а р а а л а қ а з бен қасқалдақ,… …
9аяқ — Аяғына су түсті. Ұзақ жүрістен кейін жақсы суытылмай отқа жіберілген атта болатын ауру; аяғына жем түсті. Көрінген мініп, ақыры а я ғ ы н а с у т ү с і п, мүсәпір болып жатысы анау (Ш. Мұртазаев, Интернат., 47). Аяғын шауып алды. Ат шапқанда… …
10көз — … 2. Аттың шашасының жоғарғы жағына сіңір мен сүйектің арасына жиналған сары су. «К ө з» екі қалтадан тұрады. Томпайған ісікке үшкір бізді тықсаңыз сары су ағып кетеді (Алматы ақшамы, 13. 11. 1991, 3). Көз аңғалағы. Көз орналасқан бас сүйек… …
