құнарлы
21кіндік — 1 (Ақт., Тем.) есіктің тұтқасы. Ол есіктің к і н д і г і н е н ұстап тартып қалды (Ақт., Тем.) 2 (Орал: Казт., Орда, Жән.) келсап. Кішкене тары түйейін деп едім, келіңіздің к і н д і г і н бере тұрыңызшы, өзіміздікін таба алмадым (Орал, Казт.) 3… …
22қароты — (Шымк., Бөг.) шөптің құнарлы жері …
23мәйекті — 1. (Шығ.Қаз., Күрш.) ауқатты, негізді, құнарлы. Ол біздің м ә й е к т і кісіміз (Шығ.Қаз., Күрш.). Шарбақбайдың осы қыстауы бір м ә й е к т і жер ау, – деді Құлан қызыққанын жасырмай (А. Нұрм., Құл. аж., 124). 2. (Шығ.Қаз.: Зайс., Күрш., Тарб.;… …
24мәнерлі — (Қ орда: Сыр., Тер., Жал.) құнарлы (бие туралы) …
25талқы — 1 (Монғ.) нан. Чикі т а л қ ы екен (Монғ.). [Монғолша талх нан; нан пісіру талх барих, талх хийх (Қаз. монғ. сөз., 226)] 2 (Шымк., Сайр.) топырақтың құнарлығы. Енді бар ғой сіз осы жердің т а лқ ы н келесі жылы да бір санаңыз (“Қ. ту”, 7.07.1962) …
26тулану — 1. (Гур.,Тең.) көбею, өсу, семіру. Теңіздің балықтары т у л а н у д а. Құнарлы азықтармен көректенген балықтар жақсы т у л а н ы п, тез семіреді (Гур.,Тең.). 2. (Гур., Маңғ.) тусырау, қысырау. Асанқайғы халқына осы қоныста отырып, жеті жыл т у л… …
27ақбасбалау — зат. бот. Құнарлы шөптердің бір түрі. Жайлау шетіне шықтық. Құлама жартас, биік құз. Беткей толы ну қарағай. Бұйрат бұйрат жоталар жасыл түкті торқа жамылып алған. А қ б а с б а л а у, тарлау, қызылсірік жайқалады (Коммунизм туы, 29.08.1968, 2) …
28ақсары — I зат. бот. Шөл шөлейтті жерлерде өсетін құнарлы шөп. Туғанбайдың қыстауы Серіккен атты жерде. Мұнда балықкөз, а қ с а р ы, жантақ, жусан өседі. Осы өсімдіктерді дұрыс пайдалану арқасында оның қойлары қыстан әрі күйлі, әрі семіз шығып келеді (С.… …
29байтақыт — зат. Топырағынан май тамған, құнарлы жер. Меркі – қарабас шалғыны аттың жалпақ тізесін қағып, жетіліп тұрған б а й т а қ ы т мекен (Ә. Байбол, Теміржол., 29) …
30белкөтерер — зат. этногр. 1. Ұзақ жасаған қарияға арнап, шайнамай ақ жей беруге болатын құнарлы ас. Б е л к ө т е р е р д і көңіл жақын жандар арнайы дайындап, қарияға алып келеді (Қаз. этнография., 1, 469). 2. Наурызнама күні қарияларға жасалатын сый табақ,… …
