құжаттық
111ақмылтық — 1. (Қар., Қарқ.) мерген. 2. (ҚХР) түзу мылтық. 3. (Қар., Қарқ.; ҚХР) сөзуар, тілмәр. Қара сөздің а қ м ы л т ы ғ ы (Қар., Қарқ.). Ауыл арасындағы шолақ бәйгеге өзіміз де а қ м ы л т ы қ, деп бұ да өзінің бұқпа қулығын көрсетпей, басын бүркегенде …
112ала-бөрту — (Қар., Жар.) алабұрту, адам жүзінің күреңденуі, қызара түсуі. Ертеңінде, аппақ болып таң атып, жер жүзін жарқырап көрінген кезде олар а л а б ө р т і п, «олжалы» болып келе жатты (С. Сейф., Шығ., В, 59) …
113аран — 1 (Көкш., Қ ту; Қар.) шөп, қиқоқырдан жасалған ашық қора. Қыста а р а н малға суық болады (Көкш., Қ ту). Оңтүстіктен солтүстікке қарай созылған биік, ұзын кірпіш а р а н н ы ң ішіндегі жоңышқасы аралас көк бидайық, қоян жон мая таудай, қанша жесе …
114арғылықты-бергілікті — Қ орда., Арал) арғы бергі, барлық. Сонан а р ғ ы л ы қ т ы б е р г і л і к т і сөзін айтып жатты Қ орда., Арал) …
115атығу — 1 (Жамб., Жам.) құнығу. Кісі еңбегін жеуменен а т ы қ қ а н, Арамызда орын жоқ сұмға... («Кол шы», 1935, №5) 2 (Гур., Маңғ.) ысылу, жаттығу. – Апай, бұл бала әлі а т ы қ п а ғ а н бала (Ж. Нәжім., Кішк., 113) …
116ауыл-оба — (Орал, Жән.; Түрікм., Красн.) ауыл аймақ. А у ы л о б а ң м е н амансыңдар ма? (Орал, Жән.). Келген кісі «мал жан, а у ы л о б а аман ба?» – деп жай сұрасып жатты (Түрікм., Красн.) …
117ауырдың батпаны — (Түрікм.: Таш., Мары) 40 кг ауырлық өлшемі. Арқасында а уы р д ы ң б а т п а н ы н д а й жүгі бар, зордан келе жатты (Түрікм., Таш.). [Қарақалпақша ауыр батпан (Карак. рус., сл., 1958)] …
118бағызор — (ҚХР) алаңсыз, бейғам, көңілде ештеңе жоқ. Ол дөңді асып жатқан қара жолмен б а ғ ы з о р аяңдап келе жатты (ҚХР) …
119басықпаған түйе — (Шымк., Шәу.) жөнді бас білдірмеген, мініске үйретіліп болмаған, әлі жүк көтеріп жаттықпаған, әдеттенбеген түйе. Есіңізде болсын, б а с ы қ п а ғ а н, әбден жүк артылып үйренбеген түйеге мініп қыдырмаңыз, ол сәл нәрседен үркіп, өзіңізді жығып… …
120бұрғуыз — (Өзб., Там.) жуан біз. Жүнге б ұ р ғ у ы з б е н ағаш тесіп жатты (Өзб.). Бұл сөз «бұрғы» және «біз» сөздерінің бірігуінен жасалған …
