қыса
1қысаң — дауысты. лингв. Ауыз қуысының тар ашылуынан жасалған дауысты дыбыс. Қазақ тіліндегі қ ы с а ң д а у ы с т ы л а р: ы, і, ұ, ү дыбыстары (Б.Қалиұлы, Қазіргі қаз. тілі, 23) …
2қыса — (Жамб., Сар.) құса, уайымды, шерлі. Мен қ ы с а болып өлетін шығармын (Жамб., Сар.) …
3қысаға — Қ орда., Жал.) бірде ыстық, бірде суықтан ет пен тері арасында сарысу, ірің пайда болатын түйенің қышыма ауруы …
4қысаға — … Ақбас (қ ы с а ғ а) – түйеде болатын өте жұқпалы жаман аурудың аты. Ол көбінесе түйенің басында, мойнында болады да, ақ ірің ағады (Ж.Бабалықұлы, Мал атау., 78). Түйені қатты айдап келіп және кешкі мезгілде суаруға болмайды. Мұндайда түйе қотыр …
5жүре соғыса отырып өту — (Форсирование с ходу) шабуыл барысында шабуылдаушы әскердің қарсы жағада қарсылас қорғанып жатқан су кедергісінен өтуінің негізгі тәсілі. Соғыса өтудің бұл тәсілінде бөлімшелер мен бөлімдер су кедергісіне шыға отырып, оның сипаты мен қарсыластың… …
Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
6соғыса өту — (Форсирование) 1) жауынгерлердің қимыл қарқыны мен шабуылын жеделдетуі, ұрыс қимылдары мен әскердің орнын жылдам ауыстыруы. 2) жауынгерлердің соғыса отырып табиғи бөгеттерді, ең алдымен, су жағалауын иеленуі; жаудың су асты кемелері мен сүңгуір… …
Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
7қарғыса — (Орал, Қара.) шаңырақтың күлдіреуішін, есіктің тақтайларын біріктіруге салынатын көлденең ағаш, тақтайша. Қазаныңның қақпағы қирап қалған, қ а р ғ ы с а қақ (Орал, Қара.) …
8крыса — кр ыса, ы; но: Г од Кр ысы (по восточному календарю), Кр ыса, ы (о том, кто родился в этот год) …
9магниттік ауытқу — (Магнитное склонение) магниттік меңзердің ауытқуы, жер бетіндегі берілген нүктедегі географиялық (дәл) және магниттік меридиандар арасындағы көлденең бұрыш. М.а. құбылысы Жердің магниттік және географиялық полюстерінің сәйкес келмеуімен… …
Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
10мыс — мыс, а, предл. п. на мыс у и на м ысе, мн. ч. ы, ов и ы, ов; но (в названиях населенных пунктов, государств) Мыс, а, предл. п. на М ысе, напр.: М ыс Шм идта (поселок), Остров а Зелёного М ыса (государство) …
