қылмыс
11айып — ар. зат. көне Қазақтың ескі әдет ғұрпының заңын бұзып қылмыс жасағаны үшін айыпкерге тағылатын кінә және сол кінә үшін малдай, заттай төленетін жаза …
12айқыннан-айқын — (Ақт., Жұр.) ап анық, айдан анық. Совхоздың директоры Тасболатов а й қ ы н н а н а й қ ы н қылмысқа жол ашып беріп отыр («Ст. эпоха», 1942, №17) …
13амал — 1 1. (Қ орда: Сыр., Жал.) ауа райының салқындауы. Күндегіден бүгін күн а м а л екен, балам Қ орда., Сыр.). [Қырғызша амал жылдың алғашқы айы (22 наурыз – 21 сәуір аралығы, араб тілінен ауысқан сөз) (К. Юд., КРС, 55)]. 2. (Рес., Омбы) күннің… …
14жинаят — (Түрікм.: Ашх., Таш., Мары, Тедж.) кінәлі, қылмысты. Ондай ж и н а я т сөзге үйірлігім жоқ (Түрікм., Таш.). [Түрікменше женаят қылмыс (Рус. туркм. сл., 1956); өзб. жинаят (Узб. рус. сл., 1959); қарақ. жинаят (Карак. рус. сл., 1958)] …
15қанұн — (Түрікм.: Таш., Мары, Көнеүр., Тахта) заң. Қ а н ұ н с ы з іске ара түсу қылмыс (Түрікм., Таш.). [Түрікменше канун (Рус. туркм. сл., 1956); өзб. конун (Узб. рус. сл., 1959); ар. канунь ереже, заң (Л. Буд., II, 28)] …
16қылуа — 1 (Гур., Маңғ.) қылық, мінез құлық. Қ ы л у а с ы жақсы бала (Гур., Маңғ.) 2 Қ орда., Арал; Ақт., Шалқ.; Алм., Шел.) қылмыс, бұзық іс. Жомарттың істеген қ ы л у а с ы жаман Қ орда., Арал). Оның колхоз мүлкін талан таражға ұшыратқаны үшін қ ы л у… …
17шаталу — (Орал: Жән., Казт.; Гур., Есб.; Ақт., Ойыл) істі болу, айыпқа килігу, қылмысқа ұрыну. Інісі біраз күн ш а т а л ы п ауданға кетулі (Гур., Есб.) …
18гипнология — зат. Гипноз туралы ғылым. Гипнозды қылмыс жасауға қолдана ала ма? Осы заманғы г и п н о л о г и я мұны жоққа шығарады (Лен. жас, 09.08.1973, 3) …
19дарғабасы — зат. Ұрыларға, қылмыс жасаушыларға тапсырыс беруші адам. Ұрыларды д а р ғ а б а с ы жұмсаған жағдайда зәбірленуші би алдында ұрланған малын ұрылардан емес, д а р ғ а б а с ы д а н өндіруді талап еткен (Қаз. этнография., 1, 607) …
20жасы — I зат. көне. Мылтық. Ұрулының оғы қалса жоғалмас, жалғыздың ж а с ы қалса табылмас (Қаз. мақал.). II зат. көне. Шыңғыс хан әскерінің арасындағы тәртіп туралы оның өзі қалыптастырған ереже, заң. Шыңғыс хан дүние салғанына қырық жылға таяп… …
