қой қорадан өрді
1бет алдыру — (Монғ.) бағыттату. Қойды қорадан шығарып б е т а л д ы р а бергенде қар қайта борап, қой қапталдай жөнелді («Ж. өмір», 15.05.1986) …
2деріс — (Түрікм.: Ашх., Таш., Тедж., Мары) көң, мал қиы. Қой қорадан бес алты арба д е р і с алынды (Түрікм., Таш.). [Түрікменше дерс (Туркм. рус. сл., 1940); қарақ. дарис (Рус. карак. сл., 1947)] …
3күбір — 1 (Орал: Чап., Жымп.) мал астында тапталған шөп шар, қалдық. Бір үлкен кісі қорадан к ү б і р шығарып жүр екен (Орал, Чап.). Аулалардағы к ү б і р л е р д і үйіп, олардың керексізін әдейі орындарға төгу керек («Екп. жол», 22.04.1958) 2 (Орал:… …
4соқыр тұман — (Алм.: Іле, Еңб қаз.; Монғ.) қалың, түк көрінбейтін тұман. Кеше с оқ ы р т ұ м а н болып, малды қорадан шығара алмадық (Алм., Еңб қаз.) …
5таяқтан саяқ шығару — (ҚХР) аяқ астынан пәле шығару. Қасен көп нәрсені жорта сөйлеп, т а я қ т а н с а я қ ш ы ғ а р ы п, қорадан қордалы таптық күрес іздегенімен Шалқар желп еткен жоқ (Ғ. Қан., Бұрқ., 33) …
6үйірлестіру — (Монғ.) таныс, жақын болу. Етке өткізілетін мал әр қорадан келетіндіктен оларды бір біріне ү й і р л е с т і р у үшін көп еңбек жұмсалады («Ж. өмір», 30.07. 1985) …
7алайыңқы — сын. Көзі аздап алайған, аларыңқы. Қорадан қора, бақшадан бақша қоймай бүлдіретін ашқарақ қаскөй қу мүйіз қарасан сыңайлы, көзі тым а л а й ы ң қ ы екен (Жалын, 1972, 6, 3) …
8қарық — I зат. Қауын қарбыз егетін тақта жер. – Келер көктемде мына қ а р ы қ қ а әңгелек, мынаған қарбыз егіңдер (Т.Тобағабылов, Тағдыр., 59). Қорадан, әжемнің жылда көкем әскерден келеді деп таза торлама тұқымын бөлек тігетін қ а р ы қ т а р ы н а н… …
9қорабасы — зат. Әр қорадан алынатын салық. Кенен ақын атанған кез зекет, қ о р а б а с ы, пітір, ұшыр тәрізді алымсалықтардың есепсіз көбейген заманы еді (Жұлдыз, 1974, №5, 192) …
10сайқан — желі. Алакөл аймағында батыстан соғатын желдің атауы. С а й қ а н ж е л і батыстан соққан кезде мал күні түні қорадан шыға алмайды (Коммунизм таңы, 26. 10. 1962, 3) …
- 1
- 2
