қатын
41қоңырбас — 1. (Орал, Қара.) ақ шөп нәсілдес, аласа бойлы құмақ жерге шығатын ерте қурап қалатын өсімдік. Орақты қ о ң ы р б а сқ а ерте салу керек (Орал, Қара.). 2. (Түрікм.: Красн., Небид.) мал жеміне жарамды жапырақты өсімдік. Кей жерінде қазот, ...кей… …
42қоянтобық — 1. (Алм., Жам.) құмға шығатын, түбі картоп тәрізді, жапырағы, қарбыз жапырағындай өсімдік. 2. (Қ орда: Сыр., Жал., Арал) ұзындығы 10 20 см дей өсімдік. Барлық малдың сүйсініп жейтін шөбі – қ о я н т о б ы қ Қ орда., Сыр). Қ о я н т о б ы қ т ы ң… …
43мама ағаш — (Алм., Кег.; Жамб.: Шу, Қорд.; Шымк., Арыс; Талд.) есік алдында ат көлік байлайтын ағаш. М а м (а) а ғ а ш қ а ат байлаймыз (Алм., Кег.). Атын м а м а а ғ а шқ а байлап, үйге жедел кіріп кетеді (Жамб., Шу). Түсейік, – деп ат басын м а м а а ғ а ш …
44меймана — (Қарақ.; Түрікм.: Таш., Көнеүр.) дәулет, байлық. Қатын бесеу болғанда, М е й м а н а с ы толғанда, Байдың көнбей еркіне Қатын қашар төркінге (Қарақ.) …
45нәлі — 1 1. (Түрікм.: Ашх., Гяу., Анн., Тедж.; Қ орда: Қарм., Сыр., Шиелі) аяқ киімнің өкшесіне, тұмсығына қағатын темір (таға). Далалық жерде н ә л с і з етік те көп киіс береді Қ орда., Сыр.). Таза бәтеңкеме н ә л і қақтырмасам, өкшесі желініп қалатын …
46сандал — 1 1. (Орал, Жән.) ағаш жарғанда астына салатын томар. С а н д а л болса, ағаш жаруға жақсы болар еді (Орал, Жән.). 2. (Шымк., Мақт.) ағаштан жасалған шоқ салатын ыдыс. С а н д а л жүрген жерде кісі тоңа ма (Шымк., Мақт.). [Сарык. сандун ұстаның… …
47сона — (Сем.: Мақ., Ұрж.) жас қыздар тағатын сырға. Қыздар 12 13 жасынан с о н а тағатын еді (Сем., Ұрж.) …
48сүмбіле — 1 1. (Жамб., Шу) қауын арасына шығатын шөп. 2. (Көкш., Қ ту) күзде жауын күшімен шығатын шөп. С ү м б і л е кезінде мал бір тояттанады (Көкш., Қ ту) 2 Қ орда., Қарм.) тамыздың 18 20 арасында күн салқындай бастаған кез. С ү м б і л е де суыйды… …
49тоңғару — (Монғ.) лау атын тартып міну. Уәкілдер мінген аты жүрмей қалса, меденчінің атын т о ң ғ а р ы п мінеді (Монғ.). [Монғолша тонгорох қайыра басып жығу; төңкеру (Монғ. қаз. сөз., 184)] …
50ыраң — 1 1. Қ орда., Арал; Сем., Аяг.; Жамб., Мер.) көктемнің басында шығатын дәнсіз, бойы аласа, жіңішке сабақты құм шөбі, құмдық бетеге. Ы р а ң д ы жеген қой семіреді Қ орда., Арал). – Онда бозқараған да, қалың шығатын ы р а ң да болатын, – деп,… …
