җансыз гәүдә
1җансыз — с. 1. Тереклек иясе булмаган, җаны булмаган, тере булмаган 2. күч. Дәрт, илһам белән яшәми торган, көрәш уты белән янмый торган, сүлпән. Дәрт, өмет, ышаныч һ. б. ш. хисләрне чагылдырмый торган (чырай, күз тур.). әд. Әсәрдә эчке дөньясы ачык… …
2җанлы-җансыз — с. Дөнья йөзендәге барлык нәрсәләр, тере һәм тере булмаган табигать тур …
3қарайғансыз — сын. Қарайған еш нәрсе жоқ, аппақ. Ал Хан Тәңірінің батыс түстігі бір қ а р а й ғ а н с ы з ұшы қиыры жоқ мұзтауларға ұласып кете береді екен (Т.Мәмесейіт, Таудан., 308) …
4үлек — I. 1. Үлгән кеше, мәет 2. күч. Күңелсез, эчпошыргыч, җансыз, рухсыз булу хәле. күч. Хәрәкәтсез, җансыз нәрсә 3. с. Үлгән, тереклеге беткән, җансыз. күч. Тонык, тәэсирсез, хәлсез үлек тавыш белән сөйләү. II. ҮЛЕК – Эрен (1) шешнең үлеген чыгару …
5коры — с. 1. Юешләнмәгән, чыланмаган, суланмаган. Дымлы түгел, составында су парлары аз булган (һава тур.). Юеш, пычрак түгел (җир, туфрак) 2. Явымсыз, яңгырсыз; аяз, кояшлы (һава торышы тур.). Кышын була торган ачы, зыкы салкын тур. к. суык 3. Үсүдән,… …
6тукталу — 1. Йөрешне, хәрәкәтне вакытлыча өзү; хәрәкәтсез калу 2. Эшләүдән туктау, эшләми башлау. Үз эшен, шөгылен вакытлыча өзү, бүлү 3. Чыкмый башлау, ябылу (вакытлы матбугат тур.) 4. Берәр эш эшләүдән тыелу, үз үзен тотып калу 5. Өзелү, тыну, тәмамлану …
7әсәр — I. Нин. б. өлкәдә (фән, матур әдәбият, музыка, сәнгатьтә) берәүнең иҗади хезмәте, иҗат җимеше II. ӘСӘР – 1. тарт. форм. гына кулл. Нәрсәне дә булса билгеләргә, ачыкларга мөмкинлек бирә торган күрсәткеч, эз, билге яктылык әсәре юк иде. Нәр. б. бик …
8бала — 1. Яңарак туган яки әле үсеп җитмәгән һәрбер җан иясе. Бәби. Үсмерлек чорына кадәр булган малай яки кыз 2. Атага яки анага карата: аннан туган зат (кеше яки хайван). Нин. б. хайваннан, токымнан туган зат аю баласы. күч. Халык яки чорның, социаль… …
9елау — Яшь агызу, күзләрне яшьләндерү (авыртудан, кайгыдан, көтелмәгән фаҗигадән һ. б.) 2. күч. Сузынкы эчпошыргыч яки моңлы тавышлар чыгару (җансыз әйберләр тур.) өй түрендә җил елый. Кеше кычкырып елаганга охшаш тавышлар чыгару 3. күч. Зарлану …
10елаш — Яшь агызу, күзләрне яшьләндерү (авыртудан, кайгыдан, көтелмәгән фаҗигадән һ. б.) 2. күч. Сузынкы эчпошыргыч яки моңлы тавышлар чыгару (җансыз әйберләр тур.) өй түрендә җил елый. Кеше кычкырып елаганга охшаш тавышлар чыгару 3. күч. Зарлану …