ыстығым көтерілді
11айбалта — зат. Ұзын сапты, өткір жүзді, жарты ай бейнесіндегі соғыс қаруы. Ежелгі Мысыр заманынан бері белгілі. Айбалтаның алғашқы үлгілері батыс пен шығыстың басқа елдерінде де кездеседі. Орта Азия мен Қазақстанға айбалта ең бері дегенде XIV XV ғасырларда …
12бөрік — зат. Елтіріден, аң терісінен істеліп, матамен тысталған құлақсыз бас киім. Қыстық бөрік және жаздық бөрік болып екіге бөлінеді. Бөрікті ер адамдар да, қыздар да киеді …
13жемтүсу — зат. Жылқы тұяғының іріңсіз қабынуы. Бұл жылқыда ғана болады. Көбінесе екі алдыңғы не екі артқы тұяғына, кейде төрт тұяғына жем түседі. Алдыңғы тұяғы ауырса жүрелеп көсіледі, артқы тұяғы ауырса бүрісіп, аяғын бауырына тартады. Ауру жылқы басын,… …
14бесқонақ — 1 (Түрікм., Красн.) наурыздың 14 терінен 20 22 сіне дейін соғатын ыстық жел. Біз осында келгенде б е с қ о н а қ соға бастады (Түрікм., Красн.) 2 Қ орда., Қарм.) шешек ауруының жеңіл түрі. Б е с қ о н а қ қана болып шыққан ғой, дәрігердің… …
15биялай — (Орал: Чап., Жымп.; Көкш., Еңб.; Монғ.) қолғап. Б и я л а й д ы қыста қолғаптың сыртынан киеді. Б и я л а й д ы ң жалғыз бас бармағы болады (Монғ.). Қыстың көзі қырауда кішкене б и я л а й киген қолыңды иін ағаштың ілгері жағына салып, кіп… …
16далаптай — (Гур., Бақс.) қып қызыл, қан қызыл. Екі беті д а л а п т а й (Гур., Бақс.). Д а л а п т а й екі бетін ыстық жалап, Үстіне үлкен мұрын тер домалап (Х. Ерғ., Құр., 17) …
17жейде — (Алм.: Кег., Нар., Шел., Еңб қаз., Жам., Балқ., Іле; Жамб.: Шу, Мер., Луг., Қорд., Жуа., Тал., Сар.; Талд.: Кир., Керб.; Шымк.: Түлк.,Сайр.; Қ орда: Сыр., Жал., Қарм.; Ақт., Ырғ.; Қост.: Жанг., Торғ., Семиоз.; Жезқ., Ұлы.; Сем.: Абай, Ақс., Көкп …
18зәтте болу — (Шығ.Қаз., Ү Н.; Монғ.) ығыр болу, запыс болу. Ол кеше әбден з ә т т е б о л д ы (Шығ.Қаз., Ү Н.). Бірнеше рет суық суға шомылып з ә т т е б о л ғ а н мен: су ыстық па, бөлме жылы ма? – дедім («Ж. өмір», 16.04.1983). Құр бекерге дауыс көтеріп,… …
19керік — 1 Қ орда., Арал; Орал, Казт.) кекірейген маңғаз, кербез. Өзінің әйелі бір к е р і к адам еді (Орал, Казт.) 2 Қ орда., Арал; Алм., Кег.; Қарақ.) бір нәрсені керіп жазып тұратын ағаш. Маған ана к е р і к т і алып берші, етіктің қонышына салып… …
20көк бақа бота — Қ орда., Тер.) ыстықтан, шөлден жапа шеккен, сүтке де жарымаған, күтімі, бағымы болмай, жүні де мезгілсіз түскен бота …
