ыссық
1ыссы — 1. (Орал, Жаңғ.; Қост., Аман.; Түрікм.: Ашх., Таш., Красн., Мары; Ақт.: Шалқ., Ырғ.; Ауғ.; Ир.; Қарақ.) ыстық. Мен шәйді жақсы көргеніммен ы с с ы іше алмаймын (Орал, Жаңғ.). Жаздың ы с с ы күндерін де қойды тәулігінде 3 4 рет суарады (“Екп. жол” …
2ыссық — (Рес., Орын.) ыстық. Жаздыкүні ы с с ы қ жел соғады. Күн ы с с ы қ болып баратыр, ауылға тез жетелік жігіттер, аттарыңызды ұрып отырыңыздар (Орын., Ад.) …
3ыссы кету — (Өзб., Ташк.) қызып кету, ашумен істеу …
4аңызғақ — 1 (Сем.: Абай, Шұб.; Гур., Маңғ.; Рес., Орын.) аңызақ. Жауын аз болып, а ң ы зғ а қ жел соғып кетті (Сем., Абай). Бүгін күн а ң ы з ғ а қ, үйткені мынау қызыл жел әрі ыссы, әрі күшті, құрғақ соғып тұр (Гур., Маңғ.). Жазды күні ыссық жел соғады,… …
5бүгелек — зат. Ыссы күндері жылқы малын шағатын сона тәрізді жәндік …
6ауалап қалу — (Гур., Маңғ.) күнсіп қалу, ыстық өту. Кеше күн ыссы болды, күн ұзаққа қой соңында жүріп, а у а л а п қ а л д ы м (Гур., Маңғ.) …
7әуір — 1. (Шымк., Арыс; Қ орда: Қарм., Сыр.; ҚХР) желік, қызу. Ә у і р і қайтпаған жастар ғой Қ орда., Сыр.). Ә у і р і басылмаған албырт едім (Ж. Жаб., Тол. жин., 1946). 2. (Қарақ.) ыстық леп, аптап. Тауда тастың ыссы ә у і р і ұрып тұрады (Қарақ.) …
8жабын — 1 1. (Орал: Жән., Жымп.) терезе перде. Кейде простыня, дастарқанды да ж аб ы н дейді (Орал, Жән.). 2. (Орал, Орда) көрпенің қабы. Қонаққа жорығанға қоса ж а б ы н бер (Орал, Орда). Қосшы бала, үй ыссы болса ж а б ы н д ы ғана жамылыңыз (Орал,… …
9жаздық — (Гур., Есб.) жаз, жаздыгүні. Ж а з д ы қ қ а күн ыссы бола берсе жұмыс жасала ма? Жантайып жатып көп іштім, ж а зд ы қ т ы ң шалшық көлінен (Махамбет, 42) …
10жобау — (Гур., Маңғ.) шаршау, қатты шаршау, сілесі қату. Бүгін күн ыссы болды, жұмыс ауыр, ж о б а п қайттым. Қазір де тыныққам жоқ, ж о б а п отырмын (Гур., Маңғ.) …
- 1
- 2
