шөпті батпақ
1батпақтау — сын. Аздап батпақ, батпағырақ. Ошаққазған сайының екі жағы жар, аяғы б а т п а қ т а у, былқылдақтау боп келеді де, құрақты көлге қосылады (Қаз. әдеб., 07.06.1974, 2) …
2батпақсорғыш — зат. техн. Батпақты сорып алатын машина. Оның үстіне осы б а т п а қ с о р ғ ы ш т ы ң маторына әдеттегі бензин, керосин құйсаң, түтіні шығып түтігіп, өшіп қалады екен (О.Сәрсенбай, Шығ., 5, 357). Стратегиялық маңызы бар дизтопливоны қайдағы бір… …
3батпа — Қ орда., Арал.) құмда өмір сүретін жалпақ бас кесіртке. Б а т п а кісіні көре құмға батып кетеді Қ орда., Арал) …
4батпақ садыра — (Жамб., Шу) жердің миы шығып жатқан кез. Осы б а т п а қ с ад ы р а д а қайда барасың? (Жамб., Шу) …
5батпақтай — (Гур., Есб.) өте, тіпті. Баласы б а т п а қ т а й семіз (Гур., Есб.) …
6батпа — зат. зоол. сөйл. Батбат. Әр жер, әр жерден тырбалаңдап жүгірген құмның сары б а т п а л а р ы н қуып көңіл көтерді, қан таратты. Басқа басқа, б а т п а н ы ң қашқаны қандай қызық! (Ж.Нәжімеденов, Кішкентай, 49). Құдық пен үйдің арасындағы шағылда …
7айқұлақ батпа — (Гур.: Есб., Маңғ.) қауіп төнгенде құмға батып кететін кесіртке түрі. Қали күн қызған кездегі құмның а й қ ұ л а қ б а т п а с ы құсап, Сақал Сатымға шекесінен қараған (Ж. Нәжім., Кішк., 90) …
8ұйма — батпақ. Қалың батпақ, ми батпақ; ұйық. Жолсыз, ұ й м а б а т п а қ, ондаған өзен арқылы трубасы төселген мұнай құбыры салынды (Соц. Қаз., 10. 08. 1973, 1) …
9жергілікті жер — (Местность) барлық элементтерімен: бедерлерімен, жер қабатымен, суымен, өсімдігімен, сондай ақ қатынас жолдарымен, тұрғылықты жерлерімен, өнеркәсіп, ауыл шаруашылық және әлеуметтік мәдени объектілерімен қоса алғандағы жер жазықтығының бір бөлігі… …
Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
10тар өтпе — (Дефиле; франц. defile шатқал, қылта) таулы, орманды, көлді, ашық, жабық болуы мүмкін. Біріншісі не көпірлер, бөгеттер, таяз жерлер, ашық батпақ арқылы өтетін жолдар, екіншісіне тау асулары, тау шатқалдары, қалың және батпақты ормандардағы жолдар …
Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
