шырт сәс
1шырт — аваз ияр. Әйбер сынганда, өзелгәндә яки чатнаганда, чикләвек ватылганда һ. б. барлыкка килгән тонык чыртлау тавышын белдерә …
2шырт-шырт — Нечкә чыбык чабыкны күпләп сындырганда, каты әйберне кимергәндә, вак нәрсәләр тапталганда һ. б. чыккан тавышны белдерә …
3шырт етпе — (Жезқ., Ағад.; Көкш., Қ ту) түйме орнына тағылатын бір біріне кигізілетін металл тетік. Жеңінің аузына ш ы р т е т п е қадап бер деп айттым ғой саған (Көкш., Қ ту) …
4шырт ету — (Жамб., Тал.) сырт ету, тырс ету. Аяғымның буындары ш ы р т е т е қалды (Жамб., Тал.) …
5шырт ілгек — (Түрікм.: Ашх., Гяу., Тедж., Мары, Таш.) көйлекке қадайтын металдан жасалған қосақ, жабысқақ түйме (шыртылдақ түйме). Оның ш ы р т і л г е к к е тұрмайды (Түрікм., Ашх.) …
6шырт қараңғы — (Ауғ.; Ир.) қап қараңғы …
7шарт-шырт — Билгеле бер тәртиптә кабатланып торган шарт итү тавышын белдерә …
8шыртлау — Шырт иткән тавыш чыгару, шырт итү …
9шыртлату — Шырт иткән тавыш чыгару, саңгырау шартлау тавышы чыгару …
10шатауат — зат. сөйл. Есепші, бұғалтыр. – Мен ш а т а у а т п ы н. Басқарма онда… Ол бүйірдегі есікті иегімен нұсқады (Н.Ғабдуллин, Жігер, 54). Ана Мейрамбектің қарапұшпақ қызы құрлы жоқ па, ш а т а у а т боп шіркеніп, шырт шырт шот қағып жағасына кіршік… …
- 1
- 2
