шеті
101қақпақұл — (Көкш., Қ ту; Қар., Шет) ойын аты. Қ а қ п а қ ұ л д ы бес таспен немесе асықпен ойнайды (Қар., Шет) …
102қалбыр — 1 (Алм., Жам.; Жамб.: Шу, Қорд.) шылапшын, кір жуатын ыдыс. Әкем, қ а л б ы рд ы әкеп, ағаларыңның қолына су құй (Алм., Жам.) 2 (Шығ.Қаз.: Күрш., Тарб., Ү Н., Марқ.) 1. бидай тазалайтын елек, елеуіш. Қ а л б ы р қаңылтырдан жасалады (Шығ.Қаз.,… …
103қамба — 1 (Гур., Маңғ.) бүршіксіз шөптердің жалпы аты. Қ а м б а шөпте дән болмайды (Гур., Маңғ.). Жері тұнып тұрған қ а м б а екен (Гур., Маңғ.) 2 1. (Орал, Чап.) шөмеле етіп үйгенге дейін бөлек бөлек етіп тырмамен жиып қойған шөп. 2. (Орал: Жән., Орда) …
104қамыр — 1 (Қар., Шет; Сем., Аяг.; Шығ.Қаз., Ү Н.; Монғ.) қабір, зират, мола. Мына қ а м ы р түсіп кетіпті (Қар., Шет). Қ а м ы р басына барып, чалға бет сипату атамыз қазақтың салты ғой, балам (Монғ.). Молдалар ысқаттарын бөліп алды, қ а м ы р ғ а байды… …
105қант қайшы — (Қар., Шет; Көкш., Қ ту; Қарақ.) қантты сындыру үшін қолданатын құрал. Қ а н т қ а й ш ы болмаса мынаған тістің әлі келмейді (Қар., Шет). қ. қант сындырғыш, қант шаққыш, шекер қайшы …
106қат емес — (Қар., Шет) қажет емес, керек емес. Уақтысы өткен соң, сөзің қ а т е м е с (Қар., Шет) …
107қаудан — 1. (Қар., Шет; Көкш., Қ ту) ескі шөп, өткен жылғы шөп. Қ а у д а н мен қарағай майша жанады (Қар., Шет). Қ а у д а н мол болса, мал өлмейді (Көкш., Қ ту). 2. (Көкш.: Руз., Зер.) қау, өлең, қалың боз шөп. Малдың қысқы жеміне, маялап үйдік қ а у д… …
108қоларық — 1. (Жамб.: Шу, Мер., Луг.) сала саланың арасына су жүргізу үшін тартылатын арық. 2. (Қар., Шет) ең кіші арық. Суды одан арықтан қ о л а р ы қ қ а бұрдық (Қар., Шет) …
109қорықтық — 1. (Сем., Абай) қойшының далада жасап ішетін тамағы, асы. Біз кеше қойшылардың қ о р ы қ т ы ғ ы н а ортақ болдық (Сем., Абай). 2. (Монғ.) қойшылардың далада түскі тамағы ретінде ішетін, қызған тас салып пісірген сүті. Чөлдеп қарын ашып келе… …
110құж тәуке — (Қар., Шет) асық ойынының түрі. Кімді кім асықты алдымен ататын болса, «құжыр құжыр қ ұ ж т ә у к е, құжырыңнан түс тәуке» – деп үйіліп тұрған асықтың үстінен ұрады (Қар., Шет) …
