чәбәләнеп бетү
1бәлтерәү — 1. Искереп тузганлыктан таралырга тору. Селкенеп калтырап тору 2. күч. Картаеп, хәлсезләнеп бетү …
2иләкләнү — Тузып, тишкәләнеп бетү (кием тур.) …
3өлгәшү — Нәр. б. үз вакытында эшли алу, башкарып чыгу. Кая да булса билгеле бер вакытка барып җитү, килеп җитү 2. Үсеп утырган игеннәр, яшелчә, җиләк җимеш тур. : ашамлык итеп әзерләрлек хәлгә җитү, пешү; ашарлык хәлгә килү 3. Пешерелеп, кыздырылып яки… …
4бетешү — Картаю, арыкланып, бөрешеп бетү; ябыгып, хәлсезләнеп, кечерәеп калу. Авырып яки ачлыктан бетеренү. Искергән, тузган өй бик бетәшкән шул 3. күч. Саранлану, вакчыллану бәяне төшермим дип бетәшеп азаплана …
5чүпләнү — I. 1. (Чүпләү (I) ) 2. Чүп белән каплап алыну, чүп тулу идән чүпләнгән. II. ЧҮПЛӘНҮ – 1. Эзләнеп чүпләп йөрү, чүпләү (II,1 4) 2. Чүпләштергәләп ашап утыру; ашар ашамас утыру 3. Вак төяк эшләр белән шөгыльләнү; бик вак эш башкару көн төн чүпләнеп… …
6сүнү — (СҮНДЕРҮ) – 1. Янудан, көйрәүдән, көюдән, пыскудан туктау 2. Яктырып торудан туктау 3. Атудан, хәрәкәт итүдән туктау (вулкан тур.) 4. Эшләүдән туктау (машина, мотор, электрдан эшләүче аппарат тур.) 5. күч. Бетү, сүрелү, басылу (омтылыш, тойгылар… …
7тузымтык — ТУЗЫМТЫГЫ ЯМАТАЙ – диал. Әйбер тузып, кеше картаеп, ямьсезләнеп калу тур. ТУЗЫМТЫГЫ БЕТҮ – 1. Тузып, искереп, таушалып бетү 2. Картаю, ямьсезләнү …
8бөрешү — 1. (Бөрү) 2. Бөрелү, түгәрәкләнеп кысылу (ирен тур.) 3. Нык бөрелеп җыелу, җыерылып йомарланып бетү 4. Куырылып җыерылып бөкрәя һәм кечерәя төшү (туңудан, картлыктан һ. б.) 5. Авыз эче куырылып җыерылып тору (кайбер җимешләрне ашаганнан соң) …
9көтү — I. 1. Кемнең яки нәр. б. килүен яисә нәр. б. булуын алдан белеп саклап тору; очратырга, каршы алырга әзер булып тору, исәп тоту, ышану, шуны теләү, өмет итү 2. Берәр нәрсәнең булуына ышанып торып, саклап торып вакыт уздыру 3. Кем өчен дә булса… …
10тулу — 1. Берәр нәрсәнең эче җанлы җансыз нәрсәләр белән бөтенләй тулы булу, тулысынча биләнү, эчендә буш урын калмау 2. Берәр нәрсә эченә ни дә булса бик күп керү 3. күч. Берәр нәрсәнең өсте төрле төрле яки бериш әйберләр, кешеләр һ. б. белән каплану 4 …
- 1
- 2