хæцын
31æрбахæцын — ↑ хæцын Хуымæтæг, аразгæ, цæугæ кæнæ æдзæугæ мивдисæг. Æххæст хуыз. Æбæлвырд формæ бирæон нымæцы: æрбахæцынтæ Æбæлвырд формæ æн ыл: æрбахæцæн Æбæлвырд формæ æн ыл бирæон нымæцы: æрбахæцæнтæ йедтæ Ифтындзæг: Æргомон здæхæн. Нырыккон афон. æз …
32æрхъæцын — ↑ хъæцын Хуымæтæг, аразгæ, æдзæугæ мивдисæг. Æххæст хуыз. Æбæлвырд формæ бирæон нымæцы: æрхъæцынтæ Æбæлвырд формæ æн ыл: æрхъæцæн Æбæлвырд формæ æн ыл бирæон нымæцы: æрхъæцæнтæ йедтæ Ифтындзæг: Æргомон здæхæн. Нырыккон афон. æз æрх …
33ХИУЫЛ ФÆХÆЦЫН — 1. Хи фæфидар кæнын. Æрфæндыд æй (Виталийы) хиуыл фæхæцын, фæлæ... банкъардта риуы æгомыг рыст æмæ йæм афтæ фæкаст, цыма сынтæгмæ хуыд у. (Ф. 1957, 1.) – Хъынцъым дæр бирæ фæкодтам, ныр та чысыл нæхиуыл фæхæцæм. Гъе, фæлæ куыд уыдзæнис дæ… …
34ÆВЗАГЫЛ ХÆЦЫН ЗОНЫН — Кæм цы зæгъын хъæуы, уый æмбарын, зонын, дзæгъæлы нæ дзурын. Уметь держать язык за зубами; придерживать язык. Йæ маст зæрдæйы нал цыд æмæ Фаризæты раз йе взагыл хæцын нæ бафæрæзта. (МД. 1983, 3.) Мария йе взагыл хæцын базыдта. (Дзесты К. Алагираг …
35ТЕН-ЦЫН-СИЦИ-ДАЙ — По мифологии японцев, название семи семейств богов, от которых произошла первая династия. Словарь иностранных слов, вошедших в состав русского языка. Чудинов А.Н., 1910 …
36БАЗЫРТЫЛ СХÆЦЫН — Хиуыл схæцын, æххæстæй арæхстдзинад æмæ тыхтæ æвдисын райдайын, фæндвидар æмæ ныфсджынæй архайын. Расправлять крылья …
37ДЗЫХЫЛ НÆ ХÆЦЫН — Дзæгъæлы дзурын. Рацу... Ам нæ исчи зонгæ куы фена, уæд алчи йæ дзыхыл хæцын нæ зоны. (Гуыцмæзты М. Ус æмæ лæг.) …
38ДÆНДАГÆЙ ÆВЗАДЖЫ ЦЪУППЫЛ ХÆЦЫН — см. ÆВЗАДЖЫ ЦЪУППЫЛ ФÆХÆЦЫН Ницы дзурын, исты ныхасмæ хи уромын. Прикусить кончик языка. To bit one s tongue, to shut up …
39КЪУХ НИЦÆУЫЛ ХÆЦЫН — тж. КЪУХ НÆ ХÆЦЫН Афтид, ихсыд уын, цы хъæуы, уый нæ уын. Гуццонæн йæ къух, æвæццæгæн, нæл хæцыд – ауад сыхæгтæм. (Букуылты А. Зарæг баззад цæргæйæ.) …
40ЛЫСТÆГ АРТÆНТЫЛ ФÆХÆЦЫН — тж. УÆДМÆ ЛЫСТÆГ АРТÆНТЫЛ ФÆХÆЦЫН Кæйдæр кæмæндæр хорздзинад нæ фæндын, цыдæр хъуыддаг нæ сырæзын …