фæдыл
91ГУЫМАГ ЛÆГ — Гуымаг лæгыл Сослан фембæлы, Гуымы комы иу саджы фæстæ куы бафты, уæд. Саг уыйбæрц рæсугъд уыди, æмæ йæ Сосланы цæст фехсын нæ уарзта. Йæхи иу куы базмæлын кодта саг, уæд иу йæ хъуын алы æвзагæй суасыди. Гъе ныр æй фехсон, куыд загъта, афтæ фаты… …
92ДЖЕОРГУЫБА — Ирон адæмы кадджындæр æмæ дзаджджындæр бæрæгбæттæй иу. Фæззæджы фæстаг мæйы æртыккаг хуыцаубоны райдайы æмæ ахæссы къуыри. Хуыцаубоны йæ райдайынц, галтæ чи фергæвды, уыдон. Уыцы бон хонгæ дæр кæнынц Галæргæвдæн хуыцаубон. Къуырисæры изæрæй та… …
93ДЗАМБОЛАТ — Ирон адæмон сфæлдыстады афтæ хонынц Уастырджийы авд фыртæй иуы. Фæлæ ис таурæгъ «Лæджийы фырт Дзамболат» дæр. Лæджийы фырт Дзамболат уыд хорз цуанон. Иуахæмы, цуан кæнгæйæ, тар æхсæвы бирæгъы дзыхæй байсы хæйрæджы лæппуйы. Уый адыл æй хæйрæг… …
94ДЗУАРЫ ЛÆГ — Дзуар кувæндонмæ цæстдарæг, куывддонты зæдыл, дуагыл, дзуарыл чи бафæдзæхсы, сæ кувинæгтæй сын чи скувы, уыцы бæрнон æмæ куырыхон лæг. Уый у, кувæндон кæй номыл у, уымæй адæмы æхсæн минæвар. Рæстаг, сыгъдæг удæй, йæ хъуыддæгтæй æмæ буарæй дæр,… …
95ДЫГУРЫ ЗÆД — см. ДЫГУРЫ ЗÆД – перевод Кæддæр, дам, Астанты мыггагæй чидæр федта зæд тæхгæ æмæ сфæнд кодта йæ фæдыл ацæуын. Бафтыд иу стыр лæгæтмæ. Лæгæты астæу рæхысыл уыд аг ауыгъд. Уæдæй фæстæмæ уыцы бынат ссис Дыгуры зæды кувæндон. Кувæндон ис Задæлескы… …
96ДÆСНЫ — Ирон мифологийы арæх æмбæлæм дæснытыл. Уыдонæй иутæ сты, адæмыл кæлæнтæ чи æфтауы, ахæмтæ. Хонгæ дæр сæ фылдæр кæлæнгæнджытæ кæнынц. Иннæ дæснытæ та адæмы дзæбæх кæнынц кæ лæнтæй, амонынц сын, куыд сæ фервæзæн ис, дзурынц сын, фидæны сæм цы… …
97ЗАЗХÆССÆН — Мардæгъдау. Кæнынц æй Куадзæнæй дыууæ къуырийы раздæр сабат боны афæдзы дæргъы чи амард, уыдоны рухс ном æрымысынæн. «Зазхæссæны бон мыггаг, сыхæгтæ æмæ хæстæджытæ марды ном ардтой мархойы хæринæгтæй, – фыста Хозиты Федыр йæ чиныг «Ирон фынджы… …
98Зыгуымон æхсæв — – аграрон бæрæгбон, раздæр æй кодтой тыллæг æфснайынимæ баст хуымы куыстытæ иу куы фесты, уæд. Зыгуымон æхсæв уыдис хæдзары (бинонты) бæрæгбон, кусарт нæ домдта, бинонтæ иу сæхицæн хуымæтæг фынг æрæвæрдтой, фынджы уæлхъус табу кодтой, куывтой,… …
99ЗЫНДЖЫ БАРДУАГ — Арт, Æвзалы æмæ Æртхутæг сты йæ дæлбар. Уыдон фæрцы Куырдалæгон бахсиды нæртон адæмы, æмæ сын тыхгæнæг тых нæ ары. Уымæ гæсгæ Нæртон адæмы хонынц артæй гуырдтæ. Уæвгæ Нарты фыдæл Сæуæссæ дæр дунемæ фæзынд Зынджы бардуаджы курдиатмæ гæсгæ æмæ йæ… …
100ЙАМОНЫ ХО — Йæ мойы йын Æхсон уæйыг амардта, цæры иунæгæй. Йæ цæгатæй дæр æм змæлæг нал уыд, æмæ сæ бабæрæг кæнын сфæнд кæны. Йæхи саг фестын кæны. Æртæ æфсымæры Бадри, Мысырби æмæ Амран уыцы бон цуаны нæ ацыдысты, сæхицæн хорз сихор сцæттæ кодтой, хорз цæл… …
