уымæл
41ЦАРЦИАТÆ — Ирон адæммæ ис Нарты кадджытæ, Даредзанты таурæгътæ æмæ Царциаты диссæгтæ. Нарты хъысмæт даргъ æмæ уæрæх у. Сæ сæйрагдæр кадджытæ сын Ирыстоны цы къуымы нæ зонынц, ахæм нæй. Уæдæ сæ æрæмбырд кæныныл, сæ рауадзыныл æмæ сæ раиртасыныл куыст дæр… …
42Агънаты Г. Адæмон хæзнатæ — Ирон адæмæн се гъдæуттæ сты, сæ цæсгом, сæ удварн ирдæй кæм зыны, ахæм æнусон хæзнатæ. Национ æнтыстытæ, национ уæлахизтæ æмæ национ къуыхцытæ, наци йæ историйы дæргъы цæмæ бæллыд æмæ бæллы, цæмæ тырныдта æмæ тырны, йæ дунеæмбарынад – уыдон… …
43АДЫЛЫ РÆСУГЪД ЧЫЗГ — кæс АДЫЛЫ ЧЫЗГ 1 вариант Сатанайы лæппуйы ус. Кадæг нын зæгъы, зæгъгæ, Адылæн ис ахæм чызг, æмæ арв йæ къабæзтæ кæм ауагъта, уым уый хуызæн уындæй дæр, æгъдауæй дæр нæ разындзæн. Дунейы хæрзæджытæй йыл чи нæ сдзырдта, ахæм нал баззад, фæлæ нæ… …
44АЗН — Кадæг «Сослан æмæ Уырызмæджы» (В. Миллеры фыст) Азн у Нарты знаг. Сæ æдыхы рæстæг сыл хъалон сæвæрдта: карк кæмæ ис, уымæй сæдæ карчы, фос кæмæ ис, уымæй сæдæ фысы, хъуг кæмæ ис, уымæй сæдæ хъуджы, гал кæмæ ис, уымæй сæдæ галы, бæх кæмæ ис, уымæй …
45АНИГОЛ — Мыдыбындзыты бардуаг. Ирон адæмы фыдæлтæ мыды куыст рагæй кæй кодтой, уый бæрæг у Нарты кадджытæй. Нартæ йæ кæнынц ронгыл, æмæ афтæмæй у æнцондæр нуазæн, хæрзаддæр. Кадджыты арæх æмбæлæм æртæ мыдамæстыл («Батрадз Уырызмæджы куыд фервæзын кодта»,… …
46БАДÆНТÆ — Ирон мардæгъдау. Ныр æй кæнынц Ногбоны хæдфæстæ къуырисæры æхсæвы. Афæдзы дæргъы чи амæлы, уыдоны бинонтæ сын уыцы æхсæвмæ алкæмæн дæр йæ уаты æрцæттæ кæнынц фынджыдзаг алыхуызон хæринæгтæй, нозтытæй, халсартæй æмæ адджинæгтæй, стæй – йæ… …
47БЕДУХА — Нарты Сосланы ус. Хызы фырт Челæхсæртæджы чызг. Сослан æй куырдта, фæлæ йын æй йæ фыд нæ лæвæрдта, уæд ын æй уый Алæгаты стыр куывды сæ быцæу, чи хуыздæр акафдзæнис, зæгъгæ, уым амбылдта. Хызы фырт мæстæй дзагæй фестади, абадтис йæ бæхыл æмæ… …
48ЗÆРДÆВÆРÆН — Мæрдты бон, вæййы уалдзæджы кæрон кæнæ сæрды райдайæны. Чырыстон дин Ирыстоны чи парахат кодта, уыдон архайдтой ирон бæрæгбæтты чырыстонты бын фæкæныныл. Гъе, уый аххосæй ирон бæрæгбон Куадзæн (комуадзæн) ссис чырыстон дины Чырыстийы райгасы бон …
49ИЧЪЫНАЙЫ БÆРÆГБОН — см. ИЧЪЫНАЙЫ БÆРÆГБОН – перевод Ичъынайы бæрæгбон кодтой рухæны мæйы астæу, къуырисæры кæнæ цыппæрæмы, хаттæй хатт иу хуыцаубонмæ дæр æрцыд (кæс Ичъына, ИЧЪЫНА). Бæрæгбон уæлдай кадджындæр уыд Дыгургомы. Дард бæстæйæ, зæгъынц, æрбатахт Ичъына,… …
50САТАНА — Уæларвон Уастырджи æмæ Донбеттыры чызг Дзерассæйы (Сасанайы) чызг. Райгуырд зæппадзы Уырызмæг æмæ Хæмыцы мард мадæй. Уастырджийы зæрдæмæ Дзерассæ афтæ тынг цыд, æмæ удæгасæй йæ къухы куы нæ бафтыд, уæд æм мардæй зæппадзмæ бацыд. «Нымæтын ехсæй… …