уадзын
111ЗÆРДÆВÆРÆН ДЗЫРД КÆНЫН — тж. ЗÆРДÆВÆРÆН НЫХАС КÆНЫН Ныфс дæттын, ныфс уадзын. Фæдзæхсын дæ, мæ хъæбул, йæ зæрдæ рыст у æмæ иу ын иу дыууæ зæрдæвæрæн дзырды ма бахæлæг кæн. (Гаглойты В. Адæмæн зæхх у сæ дарæг.) …
112ЗÆРДÆЙЫ ДУР НЫВÆРЫН — 1. Химæ маст уадзын, маст айсын. Мады ад æз базыдтон Æдзийæ, фæлæ мын иу афоны карз зымæджы... йæ мæлæт уæззау дур нывæрдта мæ зæрдæйы. (Нига. Мады хъæлæс.) 2. Фыдзæрдæ хæссын, маст хæссын …
113ЗÆРДÆМÆ 'ВВАХС НÆ ИСЫН — тж. ЗÆРДÆМÆ ВВАХС НÆ УАДЗЫН Истæуыл, искæуыл æппындæр нæ хъуыды кæнын, исты маст, ми ницæмæ дарын. Искæуыл иу сæ куы амбæлдтæн æмæ иу сын мæ хъæстытæ куы ракодтон, уæд иу мын уыдон цыма мæ сагъæстæ сæ зæрдæмæ,.. æввахс ницы айстой. (Ф. 1987. 3.) …
114ЗÆРДÆМÆ ИСЫН — тж. ЗÆРДÆМÆ ХÆСТÆГ ИСЫН тж. ЗÆРДÆМÆ ÆВВАХС ИСЫН Исты цау, ныхас, хъуыддаг кæнæ æндæр исты ахæмæн стыр нысаниуæг дæттын, истæуыл тынг мæт кæнын, зæрдæмæ маст уадзын. Принимать близко к сердцу. To take smth. (very much) to heart. Хасан йæ зæрдæмæ… …
115ИХЫ СÆРЫЛ ЗАЙЫН — тж. ИХЫ СÆРЫЛ ФÆУАДЗЫН 1. Мæгуырæй зайын. Æгас Чеселтгомы æрхуыдта (хистмæ). Хæдзар та ихы сæр аззад, фæлæ Алыбег йæ бирæ хæрдзтæ ницæмæ дардта. (Биазырты Д. Сæуассæ.) 2. Дзæгъæлæй, æвæгæсæгæй, æнæ хæдзарæй баззайын. Ихы сæрыл æргъæвстæй чи… …
116КОМ БÆТТЫН — 1. Ницы хæрын. Мæй куы сног, уæд бинонтæ Хъуырманы ком ныббастой. (Богазты У. Уæ нæ хæхтæ, нæ бæстæ...) 2. Дзурын нæ уадзын …
117КУЫДЗ НÆ АСУРЫН ДУАРМÆ — тж. КУЫДЗ НÆ АППАРЫН ДУАРМÆ Æвзæр боныхъæд уæвын. Лæппу, сæрæй сæрра дæ! Ныр куыдз куы ничи асурдзæн дуармæ, уæд æз мæ фиййауы уадзын?! (Ф. 1930. 8 9.) …
118КЪУДИЙЫЛ БАСТ УЫН — тж. КЪÆДЗИЛЫЛ БАСТ УЫН Искæй уæгъд нæ уадзын, æдзух йæ фæстæ цæуын, æнæ искæй æххуысæй саразын ницы фæразын. Висеть на хвосте …
119КЪУХ НÆ ИСЫН — 1. Искæуыл хи нæ тигъ кæнын, искæимæ æнгомæй цæрын. – Цыфæндыйæ дæр æз мæ дзырд нæ сайын, мæ... хæстæджытыл мæ къух нæ исын. (Букуылты А. Зарæг баззад цæргæйæ.) 2. Исты миниуæг нæ уадзын. Разамонджытæй бирæтæ уæлдæйттæ фыссынц, цæстфæливæн митæ… …
120КЪУХЫ ДЗЫХЪХЪЫ ДАРЫН — Æххæстæй кæйдæр дæлбариуæг уын, кæйдæр сæрибарæй змæлын нæ уадзын. Держать в тисках; зажать в кулак. Ручъы æфцæгыл нæ уагътой фæндаг аразын, уымæн æмæ ууылты фæндаг куы нæ уыдаид, уæд ирон адæм сæ къухы дзыхъхъы уыдаиккой. (ХИ. 1992. 13.) …