тұтқырлық
11қоңырлық — 1 Қ орда., Арал) құмның шет жағындағы қатты топырақты жазық дала. Ауылдарың құмда отыр ма әлде шеткерірек қ о ң ы р л ы қ т а отыр ма? Қ орда., Арал) 2 (Гур., Маңғ.) қара отты жер. Қ о ң ы р л ы қ т а қарағайлы жас қала текше текше аппақ үйлер… …
12мұқырлы — (Тау., Қош.; Шығ.Қаз., Ү Н.) бала шағалы, үбірлі шүбірлі. Ол м ұ қ ы р л ы болып, өркені өскен екен (Тау., Қош.) …
13сегіз қырлы қамшы — (Монғ.) он алты таспадан өрілген сегіз қыры бар қамшы …
14айтқырлық — зат. Айта білушілік, шешендік. Байқаймын, атасының а й т қ ы р л ы ғ ы н жас жігіт те енді аңғара бастаған (Ә. Тәжібаев, Жаданов әңгім., 7). Ал ақын жыраудың а й т қ ы р л ы ғ ы өз алдына поэзиялық талдауды қажет ететін еңбек (Қаз. әдеб.,… …
15көрсоқырлық — зат. Еш нәрсені білмейтіндік, парықсыздық. Нұржамалдың түк көрмеген к ө р с о қ ы р л ы ғ ы н тілдеп, тізе бүкпестен кері бұрылды (Қ. Жиенбай, Таңд., 1, 242) …
16қоңырлық — зат. ауыс. Қарапайымдылық, сыпайылық. Қ о ң ы р л ы қ т ы – момындық деп түсініп, Талай есер жау шапқанда ісініп – Тас боп ұйып қатырғанбыз бір ұрып, Құм боп кейде жібергенбіз сіңіріп (Ж.Нәжімеденов, Ұрпағым., 256). – Қ о ң ы р л ы ғ ы ң д ы… …
17сөзтапқырлық — зат. Адамның сөз тауып кету қабілеті; сөз тауып сөйлеушілік …
18тақырлы — сын. Тақыр болып келген, қатқыл. Өзен бойының т а қ ы р л ы, сорлы жерінде әлгі қалың құмның бір уысы да қалмағандай (І. Есенберлин, Маңғ., 161) …
19тықырлы — сын. Тықыры көп жер …
20жергілікті жердің тактикалық қасиеті — (Тактические свойства местности) ұрысты ұйымдастыруға және жүргізуге, ұрыста әскери техниканы қолдануға, бақылау жағдайына, атыс жүргізуге, бағдарлауға, бүркенішке, сондай ақ өтімділікке жергілікті жердің ықпалын анықтайтын қасиеттер. Ж.ж.т.қ н… …
Казахский толковый терминологический словарь по военному делу