түнгі күзетші
31қасқырқұлақ — зат. этногр. Ойынға қатысушылар қасқыр, қой, күзетші болып ойнайтын балалар ойыны. Әрекетшіл ойынға мал шаруашылығының негізінде дамыған «қасқұлақ» («қ а с қ ы р қ ұ л а қ») жатады. Бұл ойын түнде, яғни қой күзеткенде ойналады (Б.Төтенаев, Қаз.… …
32маңғыла — зат. көне. әск. Шолушы, барлаушы д. м. Жорыққа аттанған қолдарының алдында м а ң ғ ы л а с ы , оның алдында күзетшілері (І.Есенберлин, Шығ. жин., 9, 366). Оған да қанбала, қарауыл және сауыт киінген м а ң ғ ы л а берілді (Бұл да) …
33пасыбан — зат. көне. Күзетші. Ерке, тентек бала есік алдында тұрған п а с ы б а н д а р ғ а, үй іші толған бек, сұлтан, әмір, хакім, батырларға қарамастан өзгелерді баса көктей алтын тақтың жанына бір ақ жетті (І.Есенберлин, Алмас., 43). Батыр Саян… …
34сыпайыгершілік — зат. Сыпайы болғандық, ізетшілік. Тұр еді Сәукен үнсіз сабыр сақтап, Шегінен с ы п а й ы г е р ш і л і к кетпей аттап, Жүзінде нышаны бар қынжылыстың, Бір сөзді бастай беріп қалды тоқтап (С.Омаров, Сәукен, 37) …
35тас — I Тас барақ. Тастан қалап, араларын лаймен байланыстырып жасалған барақ (үй). Құтлық қаған Бөрілі таудың отын суы мол, күнқақты қойнауының бірінен т а с б а р а қ салдырып, қаған ордасы мен өзінің қосшыларын, қызметшілерін сонда қоныстандырған… …
36тұтғақ — зат. көне. т ар. Түнгі күзетші. – Хан ием, теріскей жақтан шабарман келіп тұр. Асығыспын дейді. Түнімен т ұ т ғ а қ бастығы сізге жібермепті (І.Есенберлин, Алмас., 188) …
37тұтқауыл — зат. көне. т ар. 1. Ханды, хан сарайын қорғайтын күзетші қосын. Сонымен қатар, передовой полк аталатын маңдайда да, сторожевой полк аталатын т ұ т қ а у ы л д а да жеке қолбасы бар еді (М.Мағауин, Аласапыран, 301). Ал қазір қарауыл – т ұ т қ а у… …
