тæригъæдтæ кæнын
1ФÆРСТÆ СКЪУЫДТÆ КÆНЫН — тж. ФÆРСТÆ ХÆЛДТÆ КÆНЫН 1. Тынг тæригъæд кæнын. Йæ тæригъæдæй фарсскъуыдтæ кодтой къæдзæхтæ. (Беджызаты Ч. Мæсгуытæ дзурынц.) 2. Тынг фæхудын. 3. Хуым. Бирæ хæрын, нуазын …
2КЪАХЫ БЫН МÆЛДЗЫГ НÆ КÆНЫН — Тынг тæригъæд кæнын. И мухи не обидит …
3ТÆРИГЪÆДТÆЙ СЫГЪДÆГ КÆНЫН — Цы æвзæрдзинæдтæ фæарæзтæуыд, уыдонæй фервæзын, хи раст кæнын. Æз, дам, уæ уæ тæригъæдтæй ссыгъдæг кæндзынæн. (Беджызаты Ч. Мæсгуытæ дзурынц.) …
4ТÆРИГЪÆДТÆ ХЪАРЫН — Зындзинæдтæ, мæгуырдзинæдтæ искæй хай кæнын фæндын. О, Хуыцæутты хуыцау. Уæдæ кæд искуы æххуыс кодтай мæгуыр куывдæн... Уæд та, кæд Уырысы мадæлтæ дæр афтæ кæуынц, хъарæм дæм нæ дыууæты тæригъæд дæр. (Брытъиаты Е, Хазби.) Текъа æрбадт, ... йæ… …
5ТÆРИГЪÆДÆЙ МÆЛЫН — см. ФЫДУДÆЙ МÆЛЫН Хъизæмар кæнын, æвзæр цæрын. Уырыссаг адæм тæригъæдæй мардысты. Цардысты талынг, чъизи агъуысты. (Ф. 1928. 4.) Уарди: Кæйдæр дзугты фæдыл лекка кæныс хохæй Хъызлармæ æмæ æз та тæригъæдæй мæлын. (Гаглойты В. Уарзондзинады кадæг.) …
6БÆСТÆ ТÆРИГЪÆДÆЙ СКЪУЫДТÆ КÆНЫН — Стыр уæззау, тыхст уавæры уæвын. Къуымты сæ сырддзæстытæ рахæсс бахæсс кодтой... Сывæрджын ус хъæрзыдта, йæ тæригъæдæй бæстæ скъуыдтæ кодта. Уый сæнттæ цагъта. Йæ гуыбыныл иу йæ къухтæ авæрдта. Мæгуыр йæ бон, йæ сывæллоны ма бахъахъхъæнынмæ… …
7ЗÆХХЫЛ УÆЗ КÆНЫН — Тынг бирæ адæм æрæмбырд уын. Ам адæмы тæригъæдты уæзæй... ныкъæдз дæн. Дæуæн та зæххыл уæз кæнынц, нымæц дæр сын нæй. (Козаты Х. Тæригъæдтæ.) …
8ТÆРИГЪÆДТÆ ÆРТÆФСЫН — Æвзæрдзинад саразыныл фæсмон кæнын; чидæр цы æвзæрдзинæдтæ фæцарæзта, уыдон йæхæдæг æвзары, фиды сæ. Иугæр Годе тардзæгъдæн райдыдта, уæд Цъæййагон; йæ бадæнæй нæ фезмæлгæйæ, афтæ бакæны: – Æртæфстысты дыл дæ тæригъæдтæ. (Букуылты А. Зарæг баззад …
9ЗÆРДÆ КÆРДÆНТÆ КÆНЫН — Тынг тыхсын; мæсты кæнын. Цы бачындæуа Азауæн? Йæ тæригъæд зæрдæйы кæрдæнтæ кæны. (Беджызаты Ч. Октябры тырысаимæ.) …
10ЗÆРДÆ НÆ ХЪÆБÆР КÆНЫН — Искæмæ нæ мæсты кæнын, хæрам ахаст æм нæ дарын. Симайæн бæргæ тæригъæд кодта, уарзгæ дæр афтæ, зæрдæ йæм бæргæ нæ хъæбæр кодта, фæлæ цонгцыбырæй зын цæрæн уыд. (Биазырты Д. Сагуассæ.) …
