сырмақ
51жержастық — зат. Жұмсақ болу үшін астыға қойып отыратын арнайы жасалған жастық. Көлеңкеде кептіріп алған соң оның үстіне бөстек, көрпе, ж е р ж а с т ы қ аталатын бұйымдарды салып, төсеніш ретінде пайдаланады (Жас Алаш, 18. 11. 2001). Тұрсынкүл жасаған… …
52керегесалма — зат. жерг. Керегебау. Тұскиіз, сырмақ, шилан, керме, аяққап, к е р е г е с а л м а – қос керегенің жапсарындағы таңғыш сияқты толып жатқан өнімдерге әлі де болса сұраныстар көп (Лен. жас, 14. 05. 1976, 3) …
53киіз — булау. Киізді шиден шығарып, ыстық су құйып, үстін қалың нәрсемен жауып тастау (Қаз. этнография., 3, 103). Киіз доп. Мал жүнінен істелген доп. Ол қолындағы ақ жүннен істелген жұдырықтай к и і з д о п т ы бар пәрменімен құлаштай лақтырды (Т.… …
54көмкерме — тоқым. Шет шеті көмкерілген тоқым. Осыған байланысты тоқымдар киіз тоқым, сырма тоқым, к ө м к е р м е т о қ ы м, былғары тоқым деген түрлерге бөлінеді (Қаз. этнография., 2, 64) …
55кілем-кілше — … Жер еденге қамыстан тоқылған бойралар төселген. Оның үстіне к і л е м к і л ш е, текемет сырмақ жайылған (М. Разданұлы, Алтай., 38) …
56қаптал — I сын. Ер адамның белі қыналмаған (тік, жайдақ) жеңіл сырт киімі (шапан, шекпен, күпі т.б.). Тонның белі тарылып тігілгендері – «қынамал», ал қыналмайтындары – «қ а п т а л» деп аталады (С.Мұқанов, Таңд. шығ., 15, 120). Еркектердің жұқа, сырма… …
57нанқап — зат. Нан салып қоятын қап (дорба). Т.Жайлаубаева жасаған сырмақ пен тұскиізді, н а н қ а п пен айнақапты, шашқап пен тұсқаптарды көргенде қатты қайран қалдым (Қаз.әдеб., 08.06.1990, 12) …
58сырмашы — зат. С ы рм а м е н жұмыс істейтін адам. Олар шөп жинау жұмысында болатын. Сейтек с ы р м а ш ы Мәуия сырма сүйретететін өгіздерді жетелейтін (Н.Ғабдуллин, Жігер, 12) …
59тұсқап — зат. этногр. Арнайы жасалып, тұскиіз, тұскілем салып қоятын қап. Тұрсынкүл жасаған сырмақ, тұскиіз, жержастық, т ұ с қ а п, айнақаптарды ол қуана қабылдады (Қаз. әдеб., 08.06.1990, 12) …
60шилан — зат. Жол жүргенде алып шығатын қалта (дорба). Тұскиіз, сырмақ, ш и л а н, керме, аяққап, кереге салма – қос керегенің жапсарындағы таңғыш сияқты толып жатқан өнімдерге әлі де болса сұраныстар көп (Лен. жас, 14. 05.1976, 3) …
