сылқ
31НАРТÆ — Нарты кадджыты сæйраг архайджытæ, хъæбатыр, зондджын, зонынджын æмæ æгъдауджын адæмы хатт. Ирон адæм сæ хонынц сæ таурæгъон фыдæлтæ. Хуыцау сæ сфæлдыста уæйгуыты фæстæ. Иу кадæг нын Нарты равзæрды тыххæй афтæ дзуры: – Хуыцау дунейы куы сфæлдыста …
32САНАТЫ СЕМ — Адæмон таурæгъмæ гæсгæ, Санаты Сем райгуырд 250 азы размæ Захъагомы Санаты хъæуы. Йæ фыды ном хуынд Бердыхъ, уыди Санахъоты хæрæфырт. Иннæ адæмон таурæгътæм гæсгæ та царди æмæ амарди Уæллаг Хъæнийы, Хохы Санибайы æмæ ма Цымытийы дæр. Цымытийы… …
33СОСЛАН — тж. СОЗЫРЫХЪО Нарты кадджыты зындгонддæр, бирæвæрсыгдæр, ныхмæвæрддæр фæлгонцтæй иу. Йæ райгуырдæй йæ мæлæтмæ йæ алы ми дæр, йæ удыхъæд суанг йæ конд æмæ йæ уæлæдарæс дæр диссаг кæмæн сты, ахæм хъæбатыр у Сослан. Йæ хъæбатырдзинад, йæ тых, йæ… …
34СЫРДОН — Гæтæджы фырт гæды Сырдон. «Арвы хин æмæ зæххы кæлæн», «Нарты фыдбылыз» æмæ цынæ хуызы рахоны кадæггæнæг Сырдоны. Æдзухдæр ныхмæвæрд у Нарты гуыппырсартæм, сæ куырыхонтæм, Шекспиры драмæты быдзæу сæйраг архайджытæн сæ аиппытæ куыд гом кæны, ахæм… …
35ЦАРЦИАТÆ — Ирон адæммæ ис Нарты кадджытæ, Даредзанты таурæгътæ æмæ Царциаты диссæгтæ. Нарты хъысмæт даргъ æмæ уæрæх у. Сæ сæйрагдæр кадджытæ сын Ирыстоны цы къуымы нæ зонынц, ахæм нæй. Уæдæ сæ æрæмбырд кæныныл, сæ рауадзыныл æмæ сæ раиртасыныл куыст дæр… …
36ЦЫКУРАЙЫ ФÆРДЫГ — тж. УРС ФÆРДЫГ Нарты кадджыты 1946 азы рауагъды йæ чиныгаразджытæ амонынц: «Зынаргъ дуры мыггаг. Ам: мард æгас кæныны, цæфтæ дзæбæх кæныны тых кæмæ ис, ахæм фæрдыг. Ома, цы курай, уый дæтты». Кадджыты та кадæг «Сослан Бедухайы куыд æрхаста» йы… …
37Æфсины куывд — см. Æфсины куывд – перевод – Хуыцау, табу Дæхицæн, Стыр Хуыцау! Дæуæн кувæг стæм, Дæуæй курæг стæм, Æмæ нын ахъазгæнæг фæу. Хуыздæр хæрзтæ кæмæн ракодтай, Уый æмбал ацы хæдзар дæр фæкæн. Не ‘ртæ кæрдзыны нын барстæн айс. – Оммен, Хуыцау! –… …
38АРВЫ КÆРÆТТÆЙ ЦÆУЫН — Алырдыгæй, дард рæттæй æмбырд кæнын, цæуын. Арвы кæрæттæй сæм усгуртæ фæцæуынц, нæ сыл баввæрсынц... Æз та сыл мæ къухтæ дзæбæх æруæгътытæ кæнын! (Хъодалаты Г. Хуыцауы «минæвар».) …
39КЪУХ ÆВÆРЫН — 1. Исты хъуыддаджы гæххæттыл къух æрфыссын, бафидар кæнын. Уæддæр ыл йæ къух куыд бавæрдта (уацыл), куыд бахаста йæ ныфс? Хъусæд ма уымæ исчи, хъусæд, цытæ фыссы кæйдæр зондæй. (СИ. 1990, 81.) Дæхæдæг бадав гæххæттытæ Газаккмæ æмæ сыл йæ къух… …
40КЪУХТÆ ÆРУАДЗЫН — Монцтæ суадзыны тыххæй сылгоймагмæ армæй æвналын. Арвы кæрæттæй сæм усгуртæ фæцæуынц, нæ сыл баввæрсынц... æз та сыл мæ къухтæ дзæбæх æруæгътытæ кæнын! (Хъодалаты Г. Хуыцауы «минæвар».) …
