сызғыш
41қатықсыз — сын. Май, ет қосылмаған, қатығы жоқ (көже). Ерубайдың білуінше, бұл үйде тамақтың екі ақ «түрі» болуға тиіс: бірі – қайнақ су, бірі – қ а т ы қ с ы з талқан көже (М.Сқақбаев, Қызық қыз, 152) …
42лақсыз — сын. Лағы жоқ, лағын ертпеген (Ертедегі әдеб. нұсқа., 145) …
43мылтықсыз — М ы л т ы қ с ы з майдан. Саяси күрес, астыртын шайқас. Көрдіңіз бе, м ы л т ы қ с ы з м а й д а н н ы ң кімнің пайдасына шешілгендігін?! (Қ.Жиенбай, Таңд., 1, 250) …
44сағақсыз — сын. Сағағы жоқ, сағақ өспеген жапырақ. Түп жағының жапырағы үлкен, ұзын сағақты, жоғарғы бөлігінің жапырағы с а ғ а қ с ы з келеді (Т.Әбдірайым, Алабұға, 166). С а ғ а қ с ы з жапырақ сабақты жапырақ алақаны арқылы бекиді. Мұндай жапырақты –… …
45соқпақсыз — … 2. ауыс. Азабы мол, кедергісі көп. Жүрегіңнің түбіне терең бойла, Мен бір жұмбақ адаммын, оны да ойла. Соқтықпалы, с о қ п а қ с ы з жерде өстім, Мыңмен жалғыз алыстым кінә қойма (Абай, 1, 223) …
46сортаңсыз — сын. Сортаңы жоқ, сорланбаған. С о р т а ң с ы з немесе сортаңы аз алқаптардағы күрішті суарау тәртібі мынандай… (Лен. жас, 11.02.1976, 2) …
47талақсыз — сын. «Талақ» деген сөзді айтпай, талақ етілмей. Молдалар «т а л а қ с ы з неке қиюға болмайды» деп, Қалтайға да, Қасымға да қатындарын талақ қылғызды (Б.Майлин, Таңд., 99) …
48тал-дарақсыз — сын. Талы да, дарағы да жоқ, тал дарақ өспеген; ағашсыз. Қайран қазақы ауыл т а л д а р а қ с ы з, жеміс жидексіз қаңқиып күнсіп жатыр (Ж.Қорғасбек, Жынды қайың, 124). Жақындай бере т а л д а р а қ с ы з, айтақырдағы шағын елді мекеннің жанынан… …
49толғақсыз — сын. 1. Толғағы болмаған, толғағы жоқ. 2. ауыс. Еңбексіз, бейнетсіз. Оның көбейгеніне ренжімеймізау, бірақ еңбексіз, бейнетсіз, т о л ғ а қс ы з туа қалған ансамбльдер ән өнерінің мазмұнын сұйылтып жіберді (Қаз. әдеб., 14.05.1976, 3) …
50тұмылдырықсыз — сын. Тұмылдырығы жоқ, тұмылдырық кигізілмеген. Т ұ м ы л д ы р ы қ с ы з, түрлі түсті, тұрпаттарынан адам шошырлық иттер көшекөшені былай қойып, саябақтарға дейін басып апты (М.Байғұт, Бала бұлақ, 322) …
