сыздық
41беркітіл — Б е р к і т ет і с т і г і н е н жасалған ырықсыз етіс. Ол белгілер кейінгі ғасырларда әрі қарай б е р к і т і л е түскен, жалпы халықтық тіл нормасына айнала бастаған (Р. Сыздықова, XVIII XIX ғ. қаз. әд. тіл., 54) …
42бұлқын — I зат. жаңа. Насос. Моторды «тыр» еткізсеңіз, шыңыраудың түбінен солқылдатып су тартады да, резинка б ұ л қ ы н н ы ң (насос) аузынан бетон шүңетке лақылдатып құяды кеп (О. Сәрсенбаев, Жиде, 55). Әсірәлі, қоңды қойға сыздықтатып б ұ л қ ы н м е н …
43бүлу — ет. көне. «Талқандалу, ойрандалу, жаудан жеңілу» мағынасын беретін көне сөздердің бірі (Р. Сыздықова, XVIIIXIX ғ. қаз. әдеб., 73) …
44бүркеншік — шеге. Ерге қағылатын, басы өрнектелген шеге. Пыстан, өмілдірік, құйысқан, жүген, тебінгі беттеріне қағылатын – үзбе, кеспе, құйма, шытыра, сыздық, ширатпа, б ү р к е н ш і к ш е г е г е дейін түгел күміс шабылады (Ер қанаты, 264) …
45графикалау — зат. лингв. Белгілі бір жазу әріптерімен ұлт тілінің дыбыстарын таңбалау. Мысалы, біздің осы күнгі г р а ф и к а л а у ы м ы з ғ а орай 12 бөлімнен тұратын бұл шығарманың 1 бөлімі түгелімен дерлік өткен үлгілерден алынған тармақтар (Р. Сыздықова …
46дүңкілдегіш — зат. Дүңкілдеген дыбыс шығаратын нәрсе. Асатаяқтың түрлі түсті моншақтардан шоқ түзіп тізбектелген сәкәкүлі, домалақ д ү ң к і л д е г і ш т е р і, сыздықты өрнектер жүргізіліп әшекейленген әлеміштері болған (Қаз. әдеб., 05.04.1985, 11) …
47жемір — ет. жерг. 1. Обырлану, құшырлану. 2. үст. Асықпай, баппен, сыздықтатып. Ағай қолы дірілдеп стақан толы қызыл сусынмен ж е м і р е жұтып салды (Ә. Асқаров, Таңд., 205) …
48жүргіз — ет. қ. ө н е р. Ұзынша келген сәндік әшекейді, ою өрнекті көлденеңінен немесе тігінен орналастыру. ≈ Уықтың қарына сыздық ж ү р г і з д і …
49жүргізіл — жүргіз етістігінен жасалған ырықсыз етіс. Қас бетін оюөрнек салынған жұқа темірмен жабады. Ол темірлерге қақтаған күміс шабылады. Сыздықтар, ширатпалар ж ү р г і з і л е д і. Үзбелер, шытыралар қағылады. Маржан тасты қозалар орнатылады (Ж.… …
50инверсиялан — ет. Сөйлемдегі сөздерді орнын ауыстырып қолдану. Бұхар қолданған эпитеттер и н в е р с и я л а н ғ а н тіркестер болып келеді (Р. Сыздықова, XVIII XIX ғ. қаз. әдеб. тілі., 79) …
