рәткә китерү
51файдалы — (ФАЙДАСЫЗ) – Файда китерә торган, файдасы тия торган. Саулык өчен әйбәт булган, аны ныгытуга, саклауга булыша торган, авыруларны дәвалый торган; шифалы 2. Табыш китерә торган 3. Кем яки нәрсә өчен кирәкле, әһәмиятле, кыйммәтле …
52хәвефле — с. 1. Хәтәр, бәлә каза, бәхетсезлек китерә торган 2. Күңелгә курку, борчу сала торган, курку китерә торган …
53чәчәк — I. 1. Ябык орлыклы үсемлекләрнең таҗ яфракчыкларыннан, серкәч белән җимешлектән торган үрчү органы 2. Шундый үрчү органы булган үләнчел үсемлек яланда аллы гөлле чәчәкләр үсә. ЧӘЧӘК АТУ – 1. Чәчәк барлыкка китерү 2. күч. Үсешнең югары дәрәҗәсенә… …
54челтәрләү — (ЧЕЛТӘРЛӘНҮ) – 1. Челтәр тоту, челтәр (1) белән бизәү 2. Бик күп урыннарда тишеп үтү, тишекләр барлыкка китерү. Тишек тошыклар барлыкка китерү; челтәрләр ясау 3. Төрле юнәлештә салынган юллар һ. б. ш. белән каплау …
55чеметтерү — 1. (Чеметү) 2. Тәндә кисәк кисәк авырту тойгысы барлыкка китерү, тәнне беркадәр авырттыру 3. күч. Авыр тойгылар уяту; борчылу, кызгану хисе барлыкка китерү (мәс. күңелдә) 4. күч. Үткен сүзләр белән тәнкыйть итү, сүз белән җиңелчә рәнҗетү кызның… …
56черетү — 1. (Черү) 2. Авыр шартларда яшәп, эшләп, укып һ. б. белән шөгыльләнеп берәр әгъзага зарар китерү 3. күч. Авыр, газаплы шартларда тоту, шунда һәлакәткә китерү 4. күч. Күңел теләмәгән шартларда уздыру, бушка әрәм итү (мәс. гомерне) 5. күч. Бик каты …
57чүпелдәтү — 1. Үпкәндә, иренне суырганда һ. б. ш. үзенә бертөрле тавыш барлыкка китерү 2. Суга бәреп һ. б. ш. тавыш барлыкка китерү …
58шомарту — 1. Юнып, ышкып һ. б. ш. юллар белән шома хәлгә китерү 2. Тигез, шома итү, җыерчык, чокыр чакыр, шадраларын бетерү, тигезләү. Тузгытмау, шома итеп кую (чәч тур.) 3. күч. Өйрәтү, кимчелекләрен, тупаслыкларын бетерү (кеше тур.) Тел, сөйләм, язуда… …
59эретү — 1. Туң әйберне эрегән хәлгә китерү; сыеклык хәленә күчерү. Каты хәлдәге әйберне җылылык тәэсирендә сыек хәлгә китерү 2. Көннәр җылынып, кар эри башлау турында яз язлыгын итә – эретә 3. күч. Кешедәге усаллык, кырыслык яки үпкә хисләрен юкка чыгару …
60юнәтү — 1. Бозылганны төзәтү, ремонтлау, тәртипкә китерү, әмәлләү. Тәртипкә китерү (чуалганны, бозылганны һ. б.) кулы белән сакалын юнәтә. күч. Рәтләү, җайлау (берәр эшне, мөнәсәбәтне яки холыксыз кешене һ. б.) 2. Кайдан да булса тырышып табу, алу,… …
