отырғыш
51таңдар-тетік — (Қарақ.) аман есен (хал жағдай немесе сәлемдескенде аман есендік сұрасу). Ассалаумалейкум, т а ң д а р т е т і к барсыз! Т а ң д а р т е т і к отырсыздар ма? Тұрғындардың ауызекі тіліндегі ұшырасып отырған бұл сөз көбінесе жасы үлкен, қартайған… …
52түңлік — (Жамб.; Алм., Талд.; Монғ.) түндік. Үйдің т ү ң л і г ін артқа қарай жіберің жарық болсын (Қарақ.). Көгал сайда отырған бес алты үйлі ақ ауылдың т ү ң л і г і тегіс жабық (М. Әу., Абай жолы, 160). Күн батып, түн т ү ң л і г і жабыла бастаған кез… …
53шәулі — 1 (Жезқ.: Жез., Ағад.) бүркіттің балапаны. Асырап отырған ш ә у л і с і қанаттайын депті (Жезқ., Жез.). Бүркіттің ш ә у л і с і н асырап отыр екен (Жезқ., Ағад.) 2 (Шымк., Түркіс.) еттің нанын сүзіп алатын темір қалақ. Мен ш ә у л і н і қаладан… …
54шікідей — (Түрікм.: Красн., Небид., Жеб., Ашх., Таш., Мары; Маң.: Шевч., Маңғ.) кішкентай, құрттай. Мәшіннің үстінде отырған ш і к і д е й баланың дүмшедей (қ.) басына дәңгілдей (қ.) әтішкірмен (қ.) салып кетіп, алдындағы жеп отырған аскелдісінің (қ.)… …
55шөкелету — (Өзб.: Ташк., Бост.) жүресінен отырғызу. Әзірейілдей зіркілдеген Бимен қарсы алдына ш ө к е л е т і п отырғызып қойды (Р. Райым., Жап. жаңғ., ІІ, 397) …
56билеткіз — Б и л ет ет і с т і г і н е н жасалған өзгелік етіс. – Ал енді Смайыл секілді жағымпаздарға не істетіп отыр? Бүкіл елді б и л е т к і з і п отырған жоқ па? (Т. Әбдіков, Өліара, 299) …
57боғдыхан — зат. көне. Қытай елінің билеушісі, ханы. Сырымбет оған өткен жылғы күзде Орта жүзге көп сыйлықпен Қытайдың б о ғ д ы х а н ы н а н елші келгенін хабарлайды (Ел аузынан, 39). Қытай б о ғ д ы х а н д а р ы н а н қысас көріп отырған ойраттардың… …
58етек — … 2. ауыс. Таудың етегіндегі (жазықтағы) ауыл отырған жер, кеңшар орталық д. м. Осы соңғы айдың ішінде бір ақ рет е т е к к е түстік (Ә. Асқаров, Таңд., 194). Етегіне жел тимеген. Күнәсіз, пәк, абыройлы. – Енді сіз осында тұрасыз. Кешке таман е т …
59жылдырт-жылдырт — зат. этногр. Жастардың сауық кештерінде ойналатын ойын. Жүргізуші қолындағы тиынды не сақинаны алақандарын бір біріне қабыстырып отырған адамдардың бірекеуінің қолына салып, ж ы л д ы р тж ы л д ы р т дейді. Олар да оң жақ, сол жақта отырғандарға …
60күлбілте — Күлбілтеге салды. Анығын айтпады, жасырды, бүркемеледі. Гүлжайсаңның директордың сөзінен аңдағаны: өздері жұмыс істесін, талпынсын деп әдейі к ү л б і л т е г е с а л ы п айтпай отыр деген ойда қалды (К. Ахметбеков, Ақдала, 2, 166). Соңынан к ү л …
