ортасы
41шығыршық — 1 (Қост.: Аман., Жанг.; Түрікм., Красн.; Маң.: Маңғ., Шевч.) сырғаның кішкене түрі. Құлағыңдағы ш ы ғ ы р ш ы ғ ы ң әдемі екен (Түрікм., Красн.) 2 (Талд., Панф.) есікке құлып салу үшін жасалған жұмыр, ортасы тесік темір …
42шынар қоржын — (Қарақ.) гүлді, өрнекті, ортасы түкті қоржын. Ш ы н а р қ о рж ы н д ы сыпайы жігіттер ұстайды (Қарақ.) …
43алтын — жүзік. Алтыннан құйылған, көзі кішкен жүзік (Қаз. этнография., 2, 479). Алтын күрек. Көктемге жуық соғатын қатты жел. – Апырай! Қыс ортасы ауған бұл мезгілде біздің Оңтүстікте тап мұндай сұрапыл болмаушы еді ғой. «А л т ы н к ү р е к» әлі жоқ.… …
44базнипе — сын. жерг. Бұла, ерке тотай, шолжаң. Былқ сылқ етіп, сықылықтаса күлген, бұрала басып, буыны құрыған жеңгелері байдың б а з н и п е жігітін түн ортасы ауа отауға қарай алып жүрді (Ж. Жұмақанов, Мен жұмысшы., 135) …
45бұғақтылау — сын. Бұғағы аздап шығыңқы, салбыраңқы. Аян тағы да қызға ентелей түсіп, ортасы шұңқыр, б ұ ғ а қ т ы л а у келген сүйір иегінен ұстады (Қ. Ысқақов, Бұқтырма, 12) …
46дала — еркесі. п е р и ф р. Киік д.м. Бетпақдалада өріп жүрген д а л а е р к е с і – киіктер саны екі есеге азайды (Егемен Қазақст., 04.06.1999, 4). Далалап қалды. сөйл. Айдалада қалды, қаңғырып қалды. Әбден үміті үзілген шақта өзгеге ауып кете алса,… …
47еламан — сүйек. кәс. Балықтың сағағының тұсында болатын, ортасы жалпақ, екі жағы үшкір, ұзындығы үш елідей кішкене сүйек. Балықтың басқа сүйегі не әрі кетеді, не бері шығады. Ал е л а м а н с ү й е к кетіп қалса, жақсы болмайды (Б. Омарұлы, Қаратерең.,… …
48жазыңқай — сын. Аздап жазық, тегістеу (жер). Ортасы алақанның аясындай ж а з ы ң қ а й тығырық (Ж. Аймауытов, Шығ., 56) …
49көк — … 2. ауыс. Шар болаттан жасалған, асыл; сапалы д.м. Мыс.: көк найза, көк сүңгі, көк кіреуке, көк семсер, көк сауыт т.б. Сүбедей баһадүр мен Жебе ноян жас батырларға арналған орданың рәсімді сыйлығы – болат дулыға, к ө к кіреуке сауыт, наркескен… …
50мома — зат. жерг. Ортасы аязданып тұратын, шикі піскен, қара ұннан даярланған нан. Қорегі екі уақыт беретін бір тостаған қара су мен жүгерінің кебегінен қайнатылған умаш, шикі м о м а (Т.Мәмесейіт, Таңжарық, 2, 227). Күндегі ел қатарлы ішетін қара су… …
