ортасында
51оп — 1 (Жезқ.: Ұлы., Жез.) қада, қырманға қадаған ағаш. Қырманға қадаған ағаш құрып топ көлікті қырмандағы о п қ а байлап айдайтын еді (Жезқ., Ұлы.) 2 (Шымк., Сайр.) қырмандағы бидайды бастыратын бір топ (ат, өгіз) көлік. «О п, о п айда, сабаны саған… …
52өңіртал — (Қарақ.) екі тақталы, ортасында бір қарыс шынжыры бар күміс жалатқан алқа …
53сарыпсыз — (Жамб., Жам.) үздіксіз. Колхоз ортасындағы аттар белсенділердің астында с а р ы п с ы з мініліп, салдалумен жүріп, көбі арық, қыршаңқы, жауыр, көтеремнің алдында тұр («Кол шы», 1933, №11) …
54суағаш — 1. (Түрікм.: Красн., Небид., Жеб., Ашх., Гяу., Анн.) иін жіппен (қ.) бірге қолданылатын құрал. Шелектерді адам денесіне соқтырмау үшін, параллелограм түрінде жасалған ағаш. Су тасушы осы ағаштың ортасында болады да, иін жіпті иығына салып су… …
55тағыман — (Өзб., Ташк.) үйдің төргі қабырғасындағы көрпе төсек жиюға арналған орын. Ол орын екі қатар болады да ортасында жіңішкелеу орын болады. Оны кір т а ғ ы м а н дейді, яғни жуылған кірді салып қояды (Өзб., Ташк). Өзбек тілінде тахмон сөзі де осы… …
56төрт четті — (Монғ.) жылқы тісінің ортасындағы қара мөрінің алдыңғы төрт тісте тұруы …
57түрткі — (Қост., Жітіқ.; Рес., Орын.) сиырдың саны ісіп, ішіне қан толатын ауру. Жалғыз сиырымыз т ү р т к і г е шалдығып, жаз ортасында өліп қалды (Қост., Жітіқ.). Т ү р тк і м е н ауырған сиырдың еті қарайып кетеді (Орын., Ад.) …
58шимандай — (Жезқ., Ағад.; Қар.) шыпырлаған, анталаған, иін тірескен. Қара көк аспанға ш и м а н д а й болып шыға келген жұлдыздар… ерекше бір көрік беріп тұр (Ғ. Мүсір., Оян. өлке, 13). Ш и м а н д а й елдің ортасында осы аттарды аңдып тұрған кім бар дейсің …
59айғақшы — зат. Айғақтаушы, айғақ етуші. Бұл қылығымен бақсы – тәңірдің елшісі саналатын ежелгі пайғамбарлық сенімнің а й ғ а қ ш ы с ы н д а й әсер қалдырады (Қ. Толыбаев, Бабадан., 107). Ал ақша қардың ортасындағы екеуіміздің шөп қосымыз ше? Ол ненің а й… …
60алатау — зат. бот. Алхоры сорты. А л а т а у ағашының биіктігі орташа, бөрікбасы кең жайылып өседі. Жемісінің үлкендігі орташа – 35 грамм, түсі қара сұр, бояуы ала құла тамыздың ортасында піседі (ҚСЭ, 1, 310). А л а т а у д ы таулы және тау бөктеріндегі… …
