ойын
71саралжын — зат. Жүні бағалы, асыл тұқымды қой түрі. Шаруашылық бойынша үш отарда 2072 с а р а л ж ы н саулық қойы бар. Са р а л ж ы н қойын өсіріп, оны көрші шаруашылықтарға сату ұйғарылған (Коммунизм жолы, 22. 01.1970). Біздің совхоз жүнінен кілем тоқитын… …
72сейіл — зат. көне. Зеңгі бабаны дәріптейтін ойын сауық, той. «Зеңгі бабаны» қызықтау үшін жыл сайын сәуір айында оған арнап той жасап, ол тойды «с е й і л» деп атайтын болған. Сырдарияның бойын қоныстайтын халық «с е й і л д і» соңғы кезге дейін жасап… …
73сұрақ-жауап — зат. Отырып ойнайтын ойындардың бір түрі. Ойын жүргізуші отырғандарға «тұмсық», «бақай», «сирақ» дегендер сияқты күлкілі аттар қойып, оған «кімді көрдің?», «сүйгенің кім?» деген сияқты сұрақтар қояды. Ол өз атын қайталай беруге тиіс. Күлсе немесе …
74татумысың — зат. Жастар екі екіден алқа қотан отырып ойнайтын ұлттық ойын; көрші көрші. Сосын «т а т у м ы с ы ң», жасырынбақ ойнады. Ойын сайын Тана Қалидың қасынан табыла береді (Ә.Тарази, Қиян соқпақ, 199) …
75татумысың-аразбысың — зат. «Көрші көрші» ойыны кейде осылай да аталынады. Сондай ақ, «көрші» ойыны солтүстік облыстарда «т а т у м ы с ы ңа р а з б ы с ы ң» деп аталынады (Б.Төтенаев, Қаз. ұлт. ойын., 7). Қимыл әрекет ойындарына жататындар: ақсүйек, ақшамшық, шыт… …
76топай — зат. этногр. Өз топайы мен басқа біреудің топайын атып ойнайтын ойын. Бұлардан басқа да «ағызбақ», «бақбақ», «бақай пісті», «жылмаң», «т о п а й» сияқты ойындар болған (Б.Төтенаев, Қаз. ұлт. ойын., 65) …
77тоспа — зат. 1. Аңшылардың бірі аңды тосып отыратын ұрымтал жер. Т о с п а д а отырған аңшылардың аттары Тұрғамбек қыстағы деп аталатын ескі қораның сыртындағы тоғайдың арасында байлаулы тұр (А.Жұмаділдин, Сең бұзыл., 172). 2. Озып келе жатқан бәйге… …
78төртбұрыш — зат. Бестастың жетінші кезекте ойналатын түрі. Жетінші ойын – т ө р т б ұ р ы ш. Төрт тасты жерге төрт бұрыш етіп қойып, қақпа тасты биікке лақтырып, төртеуін де жинап алу керек (Б.Төтенаев, Қаз. ұлт. ойын., 49) …
79тұтқын — алу. этногр. Бір топ бала жиналған жерде ойналатын ұлттық ойын. «Т ұ т қ ы н а л у» ойынында ойнаушылар тең екі топқа бөлінеді де, екі жақтан бір бір ойыншы шығарады (Б.Төтенаев, Қаз. ұлт. ойын., 64) …
80түйе-түйе — зат. этногр. Қазақтың ұлттық ойындарының бір түрі. Тек ашық алаңдарда ғана ойналатын ақсүйек, соқыртеке, т ү й е т ү й е, қасқұлақ, тиын салу, ақбайпақ, ақшамшық, көрші, шалма, шертпек, қарамырза, сиқырлы таяқ т.б. ойындар шыққан (Б.Төтенаев, Қаз …
