ойына түсу
1әйдік-әйдік — (ҚХР) оқта текте, анда санда, ауық ауық. Ортада бірде бүгіннің жарқын сөзі сөйленіп, қуанышқа толы жүрек күйлері бейнеленсе, ара арасында ә й д і к ә йд і к алыс кешегінің ойына шомылған үнсіздікте өтіп жатты (Р. Әпеш.) …
2зәуде — (Жамб., Луг.; Шымк., Лен.) анда санда, оқта текте. З ә у д е бір қонақ келіп қалса, үй қожасы ұялып қалады (Жамб., Луг.). Ол ауылға з ә у е д е бір келеді (Шымк., Лен.). Тек з ә у д е бір қыз күніндегі... арманы ойына оралғанда әлдене ішін тырнап …
3қушікеш — (Сем.: Абай; Тау., Қош.; Монғ.) қу тілді, күлдіргі. Біздің атай қ у ш і к е ш кісі (Сем., Абай). Темірбектен бұрын бұл сөзді қ у ш і к е ш, ойына келгенді бетің жүзің демей айта салатын Жарқын іліп әкетті (М. Құл., Таң. шығ. 17). Өнер тойы… …
4мәжірежай — (Қ орда: Сыр., Жал.) еркін, рақат. Бүгін директордың үйінде бас қосып бір м ә ж і р е ж а й болдық Қ орда., Сыр.). Олардың өлеңдері ойына ұнап, Отырды м әж і р е ж а й аунап қунап (Т. Ізт., Рүс. дас., 102) …
5паруайына алмау — (ҚХР) ойына кіріп шықпау. Ол менің сөзімді п а р у а й ы н а а л м а д ы (ҚХР) …
6пұшайман жеу — (Ақт., Қараб.; Жамб., Луг.; Шымк., Сайр.) уайым жеу. Кеше қойына қасқыр тиіп, қатты п ұ ш а й м а н ж е г і з д і (Ақт., Қараб.). Сәбең сол қызын оқуға қалаға жібермегеніне кейін әбден п ұ ш а й м а н болып жүрді (Шымк., Сарыағ.) …
7тулану — 1. (Гур.,Тең.) көбею, өсу, семіру. Теңіздің балықтары т у л а н у д а. Құнарлы азықтармен көректенген балықтар жақсы т у л а н ы п, тез семіреді (Гур.,Тең.). 2. (Гур., Маңғ.) тусырау, қысырау. Асанқайғы халқына осы қоныста отырып, жеті жыл т у л… …
8асқақ — арман. поэт. Көксеген тілек, биік мақсат. Көшеде келе жатқанда а с қ а қ а р м а н, Биік мақсаттар жайлы ойлар ойына орала кететін (Н. Ораз, Сиқырлы., 61). Асқақ жұлдыз. астр. сөйл. Есекқырған кейде осылай да аталынады. А с қ а қ ж ұ л д ы з… …
9биік — мақсат. поэт. Заңғар тілек, тәтті қиял. Көшеде келе жатқанда асқақ арман, б и і к м а қ с а т т а р жайлы ойлар ойына орала кететін (Н. Ораз, Сиқырлы., 61) …
10қаракөлдік — сын. Қаракөл қойына қаншалықты қатысты қатысты еместігі. Сұрыптау кезінде қой жынысына, түріне, түсіне, жасына, қ а р а к ө л д і к типіне сәйкес бөлінеді (Қаз. әдеб., 05. 02.1982, 3) …
- 1
- 2
