ныхмæ цæуын
1фæныхæй-ныхмæ уын — з.б.п., (фæныхæй ныхмæ уæвын) …
2ИСКÆЙ ЗОНДЫЛ ЦÆУЫН — Кæйдæр куыд фæнды, афтæ аразын, архайын. Мæ зондыл чи цæуа, уый йæхи зонд дæр сафдзæн, мæ ныхмæ чи дзура, уымæн та нæ ныббардзынæн. (Хъодалаты Г. Хуыцауы «минæвар».) …
3САУ ЦÆСГОМ СЫХАЛЫН — Æнæгъдауæй ныхмæ ныллæуын, сдзурын, хыл кæнын, миниуджытæ фергом кæнын. Æмæ зæгъы уæд йæхицæн (Сатана), «Цæй мæ сау цæсгом суадзон æмæ йæм мæхæдæг бацæуон». (НК.) …
4СЫРДОН — Гæтæджы фырт гæды Сырдон. «Арвы хин æмæ зæххы кæлæн», «Нарты фыдбылыз» æмæ цынæ хуызы рахоны кадæггæнæг Сырдоны. Æдзухдæр ныхмæвæрд у Нарты гуыппырсартæм, сæ куырыхонтæм, Шекспиры драмæты быдзæу сæйраг архайджытæн сæ аиппытæ куыд гом кæны, ахæм… …
5УЫРЫЗМÆГ — Нарты хистæр Уæрхæджы фаззон фырт Æхсæртæг æмæ Донбеттыры чызг Дзерассæ рæсугъды (Сасанайы) фырт, Нарты номдзыд хистæр, болатрихи Хæмыцы фаззон. Кадджыты Дзерассæ Æхсар æмæ Æхсæртæджы мæрдтæ Уастырджийæн куы баныгæнын кæны, уæд дзы йæхи бафæсвæд… …
6ЦЪЫБЫРТТЫ СЫГЪД БАУЫН — Бынтон басудзын, сау фæнык фестын. Цъыбыртты сыгъд баци Болайы хæдзар, йæ бынаты æртхутæг æмæ фæныкæй дарддæр ницыуал баззад. (Плиты И. Балцы зарæг.) Адæм алы хъæуы дæр сæ ныхмæ æгæр куы лæууыдысты, уæд сын сæ хæдзæрттæ алы ран дæр цъыбыртты… …
7САТАНА — Уæларвон Уастырджи æмæ Донбеттыры чызг Дзерассæйы (Сасанайы) чызг. Райгуырд зæппадзы Уырызмæг æмæ Хæмыцы мард мадæй. Уастырджийы зæрдæмæ Дзерассæ афтæ тынг цыд, æмæ удæгасæй йæ къухы куы нæ бафтыд, уæд æм мардæй зæппадзмæ бацыд. «Нымæтын ехсæй… …
8ХУЫЦАУ — тж. ИУНÆГ СТЫР ХУЫЦАУ Ирон адæм æнусты дæргъы мингай азты табу кæны, кувы æмæ нымдгæнгæ царды хорздзинæдтæ куры Дунескæнæг Иунæг Стыр Хуыцауæй. Ирон адæмы зонды раджы ныффидар, чырыстон, пысылмон дин нæ, фæлæ ма иннæ рагондæр динтæ дæр куы нæма… …
9АВДÆН — Дзырд авдæн дæр арæзт у нымæцон авдæй, ома, авд сывæллонæн. Авд сывæллоны бæрц кæмæн уыд нæ фыдæлтæй, уыдон нымад уыдысты æххæст бинонтыл. Æвдæм сывæллоныл та арæх æвæрдтой (уæлдайдæр та дыгурмæ) ном Авдан Æвдæм. Нæ фыдæлты тыххæй хъæуа нæ хъæуа… …
10НАРТÆ — Нарты кадджыты сæйраг архайджытæ, хъæбатыр, зондджын, зонынджын æмæ æгъдауджын адæмы хатт. Ирон адæм сæ хонынц сæ таурæгъон фыдæлтæ. Хуыцау сæ сфæлдыста уæйгуыты фæстæ. Иу кадæг нын Нарты равзæрды тыххæй афтæ дзуры: – Хуыцау дунейы куы сфæлдыста …
- 1
- 2
