ныхас
11НЫХАС НЫХАСЫ КЪАХЫ — Истæуыл дзургæйæ æндæр хъуыддаг æргом кæнын. «Ныхас ныхасы къахы», – райдыдта дзурын Хъарадзау. (Плиты И. Сырх тырыса.) Æмбырды уæвджытæ дыууæ дихы фесты. Ныхас ныхасы къахта, бацырын тох. (Джиоты Д. Æнæбасæтгæ тых.) …
12НЫХАС ФÆЛЫГ КÆНЫН — Искæй кæронмæ дзурын нæ бауадзын. Прервать слово. – Кæсыс, – йæ ныхас ын фæлыг кодта Миха, – дæ хæлæртты иууылдæр ранымадтай. (Букуылты А. Зарæг баззад цæргæйæ.) Сандра дардæй райдыдта, рагон цæхæр базмæста, фæлæ йын йæ ныхас фæлыг кодта Антъон.… …
13НЫХАС АЛЫГ КÆНЫН — Исты хъуыддаджы тыххæй хъуыды карзæй зæгъын, цæхгæр æй аскъуыддзаг кæнын, æндæртæ йыл куыднæуал дзурой, куыд ыл сразы уой. Ме фсымæр йæ ныхас карзæй алыг кодта, телефоны хæтæл йæ бынаты æрывæрдта æмæ ме рдæм разылд. (Козаты Х. Æнæныгæд мард.) …
14НЫХАС ГАЛИУМÆ ЗДАХЫН — Дзырды нысаниуæг зыгъуыммæ кæнын. Мæ ныхас мын галиумæ ма здах, – бабустæ кодта Масинка. (Мамсыраты Д. Хъæбатырты кадæг.) …
15НЫХАС ИСЫН — см. ДЗЫРД ИСЫН 2 Кæйдæр цы зæгъын фæндыд, уый дарддæр кæнын, дзурын. Иннæ ус ын йæ ныхас айста: – Нæ, Ошуахъ, даргъ аршинæй сбар... (Хъуылаты С. Дзуттаг Ошуахъ.) …
16НЫХАС ИУМÆ НÆ БАДЫН — Иу хъуыдымæ нæ цæуын, æмхъуыды нæ уын. Сæ ныхас иумæ нæ бады. (Епхиты Т. Æфсир нæрсы.) …
17НЫХАС КÆРÆДЗИ ДЗЫХÆЙ ИСЫН — Цалдæрæй кæрæдзи фæдыл æнæрынцайгæйæ исты хъуыддагыл дзурын. Ныхас кæрæдзи дзыхæй исгæйæ æртæ сылгоймаджы сдзырдтой: – Дæ нывонд æрбауæм. (Коцойты А. т. 1. 223.) …
18НЫХАС КÆРÆДЗИЙЫЛ БАДЫН — Иу хъуыдыйыл лæууын, æмвæнд уæвын, æмхуызон хъуыды кæнын. Сæ рустæ сырх хъулон систы. Арты фарсмæ сæ ныхæстæ дæр хуыздæр бадтысты кæрæдзийыл. (Цæгæраты М. Цæхæртæ.) Йæ сæры хицау Темболыл къæсæрмæ дæр нæ хъæцыд... Кæрæдзийыл бадтис сæ ныхас, сæ… …
19НЫХАС ЛÆГЪЗ УАДЗЫН — Искæй ахаст химæ раздахыны тыххæй сабыр зæрдæлхæнæн дзырд кæнын. – Ау! – лæгъз ауагъта ныхас Сидамон, – æз ирон адæмы мæтæй кæрдзын дæр куы нæ хæрын, æхсæвæй бонæй куы нæ фыдæбон кæнон, уæд нæ хъуыддаг фæнывыл дæр уыдзæн?.. (Х. 1993, 5.) …
20НЫХАС НЫГГÆРАХ КÆНЫН — Æнæ хъуыдыйæ цыфæнды зæгъын. Мулдар, фæлæу ма! Чысыл сывæллон нал дæ! Ахъуыды афон дын у! Ныхас ныггæрах ласыс æмæ кæм абады, уый хæйрæг базонæд. (Джимиты Г. Сау мигъ.) …