ныгæнын
61КУЫДЗАУ РÆЙЫН — Хуым. Дзæгъæлы дзурын, хыл кæнын. Адæймаджы йæ маст куыдзау дæр срæйын кæндзæн. (Козаты Х. Æнæныгæд мард.) …
62КЪАХÆЙ БАЛÆГÆРДЫН — тж. КЪАХÆЙ БАЦÆУЫН 1. Тынг фæнæмын. Милицийы æртæ кусæгмæ иу мæгуыр хъæууон лæппу ныхмæ фæлæууыд. Фæстæмæ сæм цыдæр сдзырдта æмæ йыл къахæй балæгæрстой. (Козаты Х. Тæригъæдтæ.) Уырысы инæлæрттæн сæ бон бацис ирон адæмыл къахæй бацæуын. (Тыбылты А …
63КЪУЛЫЛ ЗЫЛЫН ДЗУАР УЫН — тж. КЪУЛЫЛ ЗЫЛЫН ХАХХ УЫН Искæй бацыд; фенд, кæнæ исты æнæнхъæлæджы уын. Къулыл – зылын дзуар: ацы хатт мах кой нæ ракодтай. (Х. 1993, 99.) Къулыл зылын дзуар бакæнын хъæуы, ацы хатт нуæзтджын нæу. (Козаты Х. Æнæныгæд мард.) …
64КЪУХ РАЙСЫН — 1. Искæй фæнæмын, бафхæрын. Кæй ма федтай йе лдары дзырдыл дыууæ зæгъгæ? Ды та йæм дæ къух райстай. (Букуылты А. Зарæг баззад цæргæйæ.) Цæмæн æм хъæуы къух райсын, йæхæдæг ингæны былыл куы лæууы? (Козаты Х. Æнæныгæд мард.) Мах дæ цæмæ фервыстам …
65КЪУХТЫ ÆФТЫН — Цы агуырдæуа, цæмæ бæллыдæуа, уый арын. Попадать в руки. Фæдагурджытæ йын алырдæм йæ нывтæ æрвыстой, фæлæ ныр цыппæрæм азы сæ къухты не фты. (Козаты Х. Æнæныгæд мард.) Ныр цæмæ бæллыд Цъунашвили, уый йæ къухты бафтыд. (Ф. 1987. 10.) Кæй къухты… …
66НИЦÆУЫЛ ÆХХÆССЫН — тж. НИЧЕРДÆМ ÆХХÆССЫН 1. Хорз цæрын нæ фæразын. Мæ куыдз хæрæд ацы фыдзаман. Лæг ницæуыл æххæссы. (Букуылты А. Зарæг баззад цæргæйæ.) Ноджы сæхицæй тæригъæддагдæр чызджытимæ сæхи сбастой æмæ ничердæм æххæссынц. (Козаты Х. Æнæныгæд мард.) 2. Алы… …
67НЫХАС ХÆССЫН — Искæмæн искæй дзырдтæ радзурын, фехъусын кæнын. Мæ ныхас ахæссынæй дæ нæ тæрсын, фæлæ дæ фæдыл рагæй зилы Самырты Мушкъел. (Козаты Х. Æнæныгæд мард.) …
68РÆГЪМÆ ХÆССЫН — Исты хъуыддаг æхсæнадæн дзурын, адæмæн зонын кæнын. Ныр кæддæр уæлдай сыкъа анызтон, уый ацы тæккæ рæгъмæ хæссын цæмæн хъæуы? (Козаты Х. Æнæныгæд мард.) Дзыхджынтæ былалгъæй дзурынмæ сты дæсны æмæ уый рæгъы хæссинаг у, адæмы рæгъмæ. (Нафи. Сосо… …
69СÆРТЫ КÆСЫН — Хи уæлдæр кæнын, алыварс уæвджыты ницæмæ дарын. Зæххæй сисинаг... чи нæу, уый дæр фæхъавы йæхицæй... стырдæр чи у, уый сæрты акæсынмæ. (Козаты Х. Æнæныгæд мард.) …
70СÆРЫЛ ФÆНДАГ ДÆТТЫН — Искæмæн æгæрон лæггад кæнын, кæнæ бартæ дæттын. Нæхицæй хуыздæр куы фенæм, уæд ын йæ базыртæ ацæгъдæм... Уый хыгъд искæмæн та нæ сæрыл фæндаг раттæм. (Козаты Х. Æнæныгæд мард.) …